Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
"Suyolcular" başlıklı kupür
SU YOLCULARI – Terkos ve Hamidiye sularının şehre getirilişinden önce İstanbulun su ihtiyacını (kibar tabakanın içeceği hariç) Büyükdere gerisindeki Bentler temin edermiş. Oralardan künklerle Beyoğluna, İstanbul yakasına salınır, muhtelif semtlerde bulunan maksimlerdeki (yani takbim mahallerindeki) mermer hazinelerden etrafa dağılırlardı. Bunlardan biri de şimdiki Taksimde bulunması dolayısiyle meydana adını vermiş.
Her maksim'in su yolcuları vardı. Sallandırma köstekli, Trablus kuşaklı, afi tavırlı, yiğit gidişatlı adamlardı.
İşleri güçleri su terazilerine çıkıp ana musluğu açarak umumî çeşmelere, Senedi hakanî ile su masuralarına mutasarrıf evlere su dağıtmak, her ay ev sahiplerinden beş on kuruş, konak sahiplerinden mecidiye, yarım lira ceplemekti.
Zamane pehlivanlarının piri sayılan Suyolcu Mehmet Pehlivan bunlardandır. Meşhurlarından biri de Taksim su terazisine memur Suyolcu Tahsin'miş. 60 yıl evvel Beyoğlunda hovardalığı, kabadayığılı ile nam vermiş. Gayet kalplı kıyafetli ve yakışıklılardanmış. Patırtı gürültüsü, çıngar çıkarışı, vurması kesmesi yok; para kabadayısı. Züğürt ihvanları hep onun ocağına düşer, dünyalıkları uçlanıp fesi kaşa yıkarlarmış. Aftosu, Paçavracının kızı diye meşhure Şahin adlı yosmayı Ağahamamında, aşçılı, hizmetçili bir evde kapatır; her gece omuzd...
⇓ Devamını okuyunuz...
SU YOLCULARI – Terkos ve Hamidiye sularının şehre getirilişinden önce İstanbulun su ihtiyacını (kibar tabakanın içeceği hariç) Büyükdere gerisindeki Bentler temin edermiş. Oralardan künklerle Beyoğluna, İstanbul yakasına salınır, muhtelif semtlerde bulunan maksimlerdeki (yani takbim mahallerindeki) mermer hazinelerden etrafa dağılırlardı. Bunlardan biri de şimdiki Taksimde bulunması dolayısiyle meydana adını vermiş.
Her maksim'in su yolcuları vardı. Sallandırma köstekli, Trablus kuşaklı, afi tavırlı, yiğit gidişatlı adamlardı.
İşleri güçleri su terazilerine çıkıp ana musluğu açarak umumî çeşmelere, Senedi hakanî ile su masuralarına mutasarrıf evlere su dağıtmak, her ay ev sahiplerinden beş on kuruş, konak sahiplerinden mecidiye, yarım lira ceplemekti.
Zamane pehlivanlarının piri sayılan Suyolcu Mehmet Pehlivan bunlardandır. Meşhurlarından biri de Taksim su terazisine memur Suyolcu Tahsin'miş. 60 yıl evvel Beyoğlunda hovardalığı, kabadayığılı ile nam vermiş. Gayet kalplı kıyafetli ve yakışıklılardanmış. Patırtı gürültüsü, çıngar çıkarışı, vurması kesmesi yok; para kabadayısı. Züğürt ihvanları hep onun ocağına düşer, dünyalıkları uçlanıp fesi kaşa yıkarlarmış. Aftosu, Paçavracının kızı diye meşhure Şahin adlı yosmayı Ağahamamında, aşçılı, hizmetçili bir evde kapatır; her gece omuzdaş arkadaşlarına doyasıya küfelik olasıya kadar içki ziyafetleri çekermiş.
Saraçhanebaşında, bizim eski semtin su terazisi, Atatürk bulvarı açılırken yıktırılan İbrahimpaşa hamamının kadınlar kapısı karşısındaydı. Su yolcular sık sık, akşam ezanı okunmadan Firuzağa camisi sokağına giden borunun musluğunu kapatırlar; mahalle halkını susuzluktan kart kart kazındırırlardı. Vakit gecikmiş, kırbalı sakaları ara da bul; Kırkçeşmeden kova ile taşımak zor.
Caminin az ötesindeki Hak kuran kafesinde, Gülsüm hanım denilen, kırk beşlik bir dul otururdu. Becerikli, girgin, daha ötesi var mı kâğıt kavaflığıyle geçinenlerden (Gelek yazımda kâğıt kavaflarından da bahsedeceğim).
Nihayet kadıncağız gayrete geldi. Ortalık karardı mı, eteklerini alttan beline bağlayıp şalvara döndürür, yün atkıyı başına atıp yüzünü gözünü kapar, eline de keseri alıp evden fırlardı. Hamamın bitişiğindeki kahevde su yolcuların iskambil oyununa daldıklarını gördü mü, hemen su terazisinin yanında. Hiç perva etmeden 15, 20 demir basamağı aşarak yukarıyı bulur, musluğu keser vura vura açar, mahalleyi Kerbelâlıktan kurtarırdı.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
S19069
Tema
Folklor
Konular
Suyolcu (Suyolcular), Suyolcu, Waterwork, Suyolcular, Waterworks, Büyükdere Bentleri, Büyükdere Dams, Terkos Suyu, Terkos Spring, Hamidiye Suyu, Hamidiye Natural Water Spring, Maksim, Su Taksim Mahalleri, Pools for Water Distribution, Taksim, Beyoğlu, Suyolcu Mehmet Pehlivan, Suyolcu Tahsin, Firuz Ağa Camii Sokağı, Firuz Ağa Camii Street, Kırkçeşme, Atatürk Bulvarı, Atatürk Boulevard
Tür
Kupür, Belge
Biçim
Baskı, El yazısı
Dil
Türkçe, Osmanlı Türkçesi
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Not
Kupür üzerine kurşun kalemle madde başlığı yazılmıştır.
Transliterasyon
Suyolcular
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.