EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
8. Cilt: Çir-Diş
DİLÂVER (Mestanın)
1317 (1899-1900) de Üsküdarda Rumeli muhâcirlerinden Mestan Ağa adında fakir bir seyyar berberin oğlu ondokuz yaşında gaayetle dilber bir delikanlı idi. Tütün kaçakcılığı yoluna sapdı. Büyük bir kaçakcı şebekesinin malı olarak Merdiven Köyünde yâhud İçerenköyünde birine teslim edilmek üzere Lefkeden üç at yükü tütün getirirken oranın rumları atlı bir ulak çıkarıp reji kolcularına ihbar etmesi için Büyük Bakkal Köyü papazına haber yollamışlar, papazın ihbârı üzrine de üç nefer hırvat kolcu, kaçakcıların dâimâ tercih ettikleri yolda, Samandıra ile Sarıgaazi arasında Saz Deresi üzerindeki harab köprüde pusu kurmuşlar. Dilâver geceleri yol alır, gündüzleri ıssız dere yataklarında, korularda gizlenir uyurmuş. Bir seher vakti Saz Deresi üstündeki mâhud köprüden geçerken üç hırvat kolcu tarafından sarılmış. Kolcular delikanlıya adı ile hitâb ederek: — Dilâver teslim ol!.. diye bağırmışlar. Kaçıp kurtulamayacağını anlayan genç kaçakçı da teslim olmuş. Fakat delikanlının güzelliği hırvatları melânet yoluna sevk ederek üstüne çullanmışlar, dere içine sokarak kötü arzûlarına cebren nâil olmak istemişler ise de Dilâver boylu boslu ve pençeli olduğundan üç canavar herifle boğuşmuş ve üçüncü de sille yumruk hayli hırpalamış, nihâyet içlerinden biri zavallı genci tüffenkle vurmuş; diğer iki kol...
⇓ Devamını okuyunuz...
1317 (1899-1900) de Üsküdarda Rumeli muhâcirlerinden Mestan Ağa adında fakir bir seyyar berberin oğlu ondokuz yaşında gaayetle dilber bir delikanlı idi. Tütün kaçakcılığı yoluna sapdı. Büyük bir kaçakcı şebekesinin malı olarak Merdiven Köyünde yâhud İçerenköyünde birine teslim edilmek üzere Lefkeden üç at yükü tütün getirirken oranın rumları atlı bir ulak çıkarıp reji kolcularına ihbar etmesi için Büyük Bakkal Köyü papazına haber yollamışlar, papazın ihbârı üzrine de üç nefer hırvat kolcu, kaçakcıların dâimâ tercih ettikleri yolda, Samandıra ile Sarıgaazi arasında Saz Deresi üzerindeki harab köprüde pusu kurmuşlar. Dilâver geceleri yol alır, gündüzleri ıssız dere yataklarında, korularda gizlenir uyurmuş. Bir seher vakti Saz Deresi üstündeki mâhud köprüden geçerken üç hırvat kolcu tarafından sarılmış. Kolcular delikanlıya adı ile hitâb ederek: — Dilâver teslim ol!.. diye bağırmışlar. Kaçıp kurtulamayacağını anlayan genç kaçakçı da teslim olmuş. Fakat delikanlının güzelliği hırvatları melânet yoluna sevk ederek üstüne çullanmışlar, dere içine sokarak kötü arzûlarına cebren nâil olmak istemişler ise de Dilâver boylu boslu ve pençeli olduğundan üç canavar herifle boğuşmuş ve üçüncü de sille yumruk hayli hırpalamış, nihâyet içlerinden biri zavallı genci tüffenkle vurmuş; diğer iki kolcu da yerde ağır yaralı yatan Dilâverin üzerine silâhlarını birer el boşaltarak genci kahbece öldürmüş. Sarıgaazide Alipaşa Çiftliğinin çobanı fâciayı gizlendiği fundalıkdan bütün safhaları ile görmüş. Kolcular Dilâverin üstüne de soydukdan sonra atlarla beraber vak’a yerinden süratle uzaklaşmışlar. Şâhid Çoban beni de öldürür korkusu ile vücûdunu kaatillere belli etmemiş. Fakat hemen o gün Maltepe zâbıtasına vak’ayı tafsilâtı anlatması üzerine, Dilâverin kolcularla bir silâhı mücâdelede değil, teslim olduğu halde şenî bir tecâvüz yolunda öldürüldüğü anlaşılmış. Kaatil kolcu hırvatların Reji İdâresinin ecnebi rüesâsı tarafından himâye edilmiş ve memleketden kaçırılmış olduğu söylendi. Dilâverin Karacaahmedin Saraçlar Çeşmesi civarındaki eteğine gömüldüğünü duymuşdum. Saz Deresi Köprü başında da, üzerinde yazısız bir taş bulunan bir kabri için de Dilâverin mezarıdır denilirdi. Aşağıdaki mersiyeyi (ağıdı) delikanlının arkadaşlarının recâsı üzerine yazmışdım: İstanbulu kırk yıl gezdim gezeli Görmedim onun gibi güzel Kara kara mürdüm gözler gamzeli Ağlaşarak haber verdi yolcular Dilâvere kıymış hâin kolcular Çeker üç at yükü tütünü Paket fişek hem doldurmuş üstüne Seher vakti kolcu kesmiş önünü Ağlaşarak anlatıyor yolcular Dilâveri vurmuş nâmerd kolcular Duman duman bıyık yeni terlemiş Civanı satub da alacak bahşiş İhbar iden Bakkal Köyünden keşiş Ağlaşarak söyler bütün yolcular Dilâvere kıymış iblis kolcular Bir dâneyken o şah hûban içinde Cebkeni poturu al kan içinde Kanın vebâli o urum piçinde Kan ağlıyor gören bütün yolcular Dilâveri vurmuş alçak kolcular Selviden bir dal kırılmış yatıyor Kara gözler açık kalmış bakıyor Kolcu cellâdlara lânet saçıyor Ağlaşarak derdleşiyor yolcular Dilâvere kıymış sefil kolcular Mestan Ağa başını vursun taşlara Seher Hanım ağu katsın aşlara Haber verin cümle arkadaşlara Ağlaşırlar bakub bakub yolcular Dilâveri vurmuş kahbe kolcular Reci oldu devlet içinde devlet Kolcuları halka idiyor savlet Çökdü memlekete ye’sile zulmet Ağlaşıyor gelüb geçen yolcular Dilâvere kıymış o... kolcular Dilâver dir yaşım henüz ondokuz Canıma kasd eden üç kara domuz Nefsi şaytâniyle üçü de kuduz Ağlaşarak şâhid olun yolcular Teslim olmuş iken vurdu kolcular Üç at yükü tütün aldım Lefkeden Köprümüş urumlar hased öfkeden Geçer iken Sar Derede Köprüden Haber verin uçan kuşlar yolcular Vurdu beni kahbe alçak kolcular Dur dediler söyleyerek adımı Teslim oldum aldılar üç atımı Olur mu tütüne nâmus satma Nâ muradlıkla kudurdu kolcular Kudurub alçakca vurdu kolcular Kolcu dedikleri üç şakî hırvat Sîretin aynası müstekreh surat Bende de nâmus var kal’ai pûlâd Reci frenk muhbir uzun, yolcular Dilâveri vurdu hırvat kolcular Güzel idim bir nevcivan merd idim Mihnet çekdim bir gün yüzü görmedim Saz Deresi Köprüsüdür meşhedim Unutmayın fâtihayı yolcular Dilâveri burda vurdu kolcular Vâsıf HİÇ
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Vâsıf Hiç
Kod
IAM080967
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 8, sayfalar 4563-4564
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK