Maddeler
		İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
	Ciltler
		1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
	Arşiv
		Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
	Keşfet
		Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
	DERVİŞ EFENDİ (Mühürdar)
					
					
									1812 de dilinin belâsı katledilmiş Aksaraylı bir delikanlı; devrin ricâlinden birinin mühürdarı idi, ekseriya Aksaray Çarşısında pek sevişdikleri Tütüncü Ahmed Ağanın dükkânında otururdu; bu dükkânın karşısında bir koltukcu dükkânı vardı, sâhibi yeniçeri zâbitliğinden emekli biri olub çarşılı tarafından “Koltukcu” lakabı ile anılırdı; pek çok kiymetli eşyâ ile dolu dükkânını Üçüncü Sültan Selimin tahtdan indirildiği ve Nızâmı Cedid ricâlinin öldürülerek konaklarının yağma edildiği Kabakcı Mustafa Vakasından sonra açmış, evini de o sırada tâmir ettirmişdi. Mühürdar Derviş Efendi tütüncü dükkânına her gelişinde karşıdan karşıya lâf atarak bu adama takılır: “Vak’ada hangi kolda idin?.. İbrahim Kethüdânın konağından neler kaldırdın?..” yoksa hiç bir şey çapul edemedin mi?.. onların malı yeniçeriye helâldir!..” gibi şeyler söylerdi (B.: Ibrahim Nesim Efendi).
O sırada Osmanlı İmparatorluğu Rusya ile harb hâlinde idi, yeniçeri ağası ordu ile cebhede bulunuyordu, İstanbulda ağa vekili olarak Sekbanbaşı Ağa bulunuyordu, o zât de ocak nâmusu üzerinde son derecede titiz biriydi, Kabakcı Vak’asından, onu tâkib eden Alemdarpaşa Vak’asında yağmalara karışmış yeniçerileri öğrendikce yakalatır ve derhâl îdam ettirirdi; Koltukcu genç mühürdarın laflarına kızar: “Derviş Efendi, yapdığın lâtîfe de...
								⇓ Devamını okuyunuz...
								
									1812 de dilinin belâsı katledilmiş Aksaraylı bir delikanlı; devrin ricâlinden birinin mühürdarı idi, ekseriya Aksaray Çarşısında pek sevişdikleri Tütüncü Ahmed Ağanın dükkânında otururdu; bu dükkânın karşısında bir koltukcu dükkânı vardı, sâhibi yeniçeri zâbitliğinden emekli biri olub çarşılı tarafından “Koltukcu” lakabı ile anılırdı; pek çok kiymetli eşyâ ile dolu dükkânını Üçüncü Sültan Selimin tahtdan indirildiği ve Nızâmı Cedid ricâlinin öldürülerek konaklarının yağma edildiği Kabakcı Mustafa Vakasından sonra açmış, evini de o sırada tâmir ettirmişdi. Mühürdar Derviş Efendi tütüncü dükkânına her gelişinde karşıdan karşıya lâf atarak bu adama takılır: “Vak’ada hangi kolda idin?.. İbrahim Kethüdânın konağından neler kaldırdın?..” yoksa hiç bir şey çapul edemedin mi?.. onların malı yeniçeriye helâldir!..” gibi şeyler söylerdi (B.: Ibrahim Nesim Efendi).
O sırada Osmanlı İmparatorluğu Rusya ile harb hâlinde idi, yeniçeri ağası ordu ile cebhede bulunuyordu, İstanbulda ağa vekili olarak Sekbanbaşı Ağa bulunuyordu, o zât de ocak nâmusu üzerinde son derecede titiz biriydi, Kabakcı Vak’asından, onu tâkib eden Alemdarpaşa Vak’asında yağmalara karışmış yeniçerileri öğrendikce yakalatır ve derhâl îdam ettirirdi; Koltukcu genç mühürdarın laflarına kızar: “Derviş Efendi, yapdığın lâtîfe değildir!..” derdi. Çarşılının kanaati de Koltukcunun o büyük çapullardan sonra türeyip zengin olduğu idi. Birgün Derviş Efendi artık bıkkınlık veren mâhud lâtifeye başlayınca, Koltukcu bir bıçak hazırlamış, “Yok... bu sözler fenâdır!..” diyerek tütüncü dükkânına geldi, ve bıçağını çekerek delikanlıyı üç defa vurarak öldürdü, elinden bıçağı almak isteyen Tütüncü Ahmed Ağayı da müteaddid yerlerinden ağır yaraladı; çarşılı ayaklandı, kol geldi, kaatili yakalayıp Ağakapusuna götürdüler. Sekbanbaşının pençesinden kellesini kurtaramayacağı için Ağakupusundaki yeniçeriler yoldaşlık gayreti ile: “Bu adam cinnet getirmişdir!” dediler, ve yine onların tâlimi ile kaatil delilik tasladı, Sekbanbaşının emri ile Koltukcuyu timarhaneye kaldırdılar. Derviş Efendinin kız kardeşi ile karısı rikâbı hümâyuna arzuhal vererek kaatilin deli olmadığını iddia ettiler ise de bir netice elde edemediler, cinâyetden iki hafta kadar sonra Rusya ile Bükreş Muahedesini akdi, ve cebhedeki yeniçerilerin de İstanbula dönmesi üzerine cinâyet dâvâsı tamâmen ört bas edildi.
Bibl.: Câbi Said Vekaayinâmesi.
								
							Tema
							Kişi
						Emeği Geçen
							
						Tür
							Ansiklopedi sayfası
						Paylaş
							X
									FB
									
								Bağlantılar
							→ Kullanım Şartları
								→ Geri Bildirim
								
							İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
														
						TÜM KAYIT
						Kod
						IAM080826
					Tema
						Kişi
					Tür
						Ansiklopedi sayfası
					Biçim
						Baskı
					Dil
						Türkçe
					Haklar
						Açık erişim
					Hak Sahibi
						Kadir Has Üniversitesi
					Tanım
						Cilt 8, sayfa 4504
					Bakınız Notu
						B.: Ibrahim Nesim Efendi
					Bibliyografya Notu
						Bibl.: Câbi Said Vekaayinâmesi.
					Tema
						Kişi
					Emeği Geçen
						
					Tür
						Ansiklopedi sayfası
					Paylaş
						X
								FB
								
							Bağlantılar
						→ Kullanım Şartları
							→ Geri Bildirim
						İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
						
					