Entries
		Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
	Volumes
		Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
	Archive
		Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
	Discover
		Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
	DERVİŞ EFENDİ (Mühürdar)
					
					
									1812 de dilinin belâsı katledilmiş Aksaraylı bir delikanlı; devrin ricâlinden birinin mühürdarı idi, ekseriya Aksaray Çarşısında pek sevişdikleri Tütüncü Ahmed Ağanın dükkânında otururdu; bu dükkânın karşısında bir koltukcu dükkânı vardı, sâhibi yeniçeri zâbitliğinden emekli biri olub çarşılı tarafından “Koltukcu” lakabı ile anılırdı; pek çok kiymetli eşyâ ile dolu dükkânını Üçüncü Sültan Selimin tahtdan indirildiği ve Nızâmı Cedid ricâlinin öldürülerek konaklarının yağma edildiği Kabakcı Mustafa Vakasından sonra açmış, evini de o sırada tâmir ettirmişdi. Mühürdar Derviş Efendi tütüncü dükkânına her gelişinde karşıdan karşıya lâf atarak bu adama takılır: “Vak’ada hangi kolda idin?.. İbrahim Kethüdânın konağından neler kaldırdın?..” yoksa hiç bir şey çapul edemedin mi?.. onların malı yeniçeriye helâldir!..” gibi şeyler söylerdi (B.: Ibrahim Nesim Efendi).
O sırada Osmanlı İmparatorluğu Rusya ile harb hâlinde idi, yeniçeri ağası ordu ile cebhede bulunuyordu, İstanbulda ağa vekili olarak Sekbanbaşı Ağa bulunuyordu, o zât de ocak nâmusu üzerinde son derecede titiz biriydi, Kabakcı Vak’asından, onu tâkib eden Alemdarpaşa Vak’asında yağmalara karışmış yeniçerileri öğrendikce yakalatır ve derhâl îdam ettirirdi; Koltukcu genç mühürdarın laflarına kızar: “Derviş Efendi, yapdığın lâtîfe de...
								⇓ Read more...
								
									1812 de dilinin belâsı katledilmiş Aksaraylı bir delikanlı; devrin ricâlinden birinin mühürdarı idi, ekseriya Aksaray Çarşısında pek sevişdikleri Tütüncü Ahmed Ağanın dükkânında otururdu; bu dükkânın karşısında bir koltukcu dükkânı vardı, sâhibi yeniçeri zâbitliğinden emekli biri olub çarşılı tarafından “Koltukcu” lakabı ile anılırdı; pek çok kiymetli eşyâ ile dolu dükkânını Üçüncü Sültan Selimin tahtdan indirildiği ve Nızâmı Cedid ricâlinin öldürülerek konaklarının yağma edildiği Kabakcı Mustafa Vakasından sonra açmış, evini de o sırada tâmir ettirmişdi. Mühürdar Derviş Efendi tütüncü dükkânına her gelişinde karşıdan karşıya lâf atarak bu adama takılır: “Vak’ada hangi kolda idin?.. İbrahim Kethüdânın konağından neler kaldırdın?..” yoksa hiç bir şey çapul edemedin mi?.. onların malı yeniçeriye helâldir!..” gibi şeyler söylerdi (B.: Ibrahim Nesim Efendi).
O sırada Osmanlı İmparatorluğu Rusya ile harb hâlinde idi, yeniçeri ağası ordu ile cebhede bulunuyordu, İstanbulda ağa vekili olarak Sekbanbaşı Ağa bulunuyordu, o zât de ocak nâmusu üzerinde son derecede titiz biriydi, Kabakcı Vak’asından, onu tâkib eden Alemdarpaşa Vak’asında yağmalara karışmış yeniçerileri öğrendikce yakalatır ve derhâl îdam ettirirdi; Koltukcu genç mühürdarın laflarına kızar: “Derviş Efendi, yapdığın lâtîfe değildir!..” derdi. Çarşılının kanaati de Koltukcunun o büyük çapullardan sonra türeyip zengin olduğu idi. Birgün Derviş Efendi artık bıkkınlık veren mâhud lâtifeye başlayınca, Koltukcu bir bıçak hazırlamış, “Yok... bu sözler fenâdır!..” diyerek tütüncü dükkânına geldi, ve bıçağını çekerek delikanlıyı üç defa vurarak öldürdü, elinden bıçağı almak isteyen Tütüncü Ahmed Ağayı da müteaddid yerlerinden ağır yaraladı; çarşılı ayaklandı, kol geldi, kaatili yakalayıp Ağakapusuna götürdüler. Sekbanbaşının pençesinden kellesini kurtaramayacağı için Ağakupusundaki yeniçeriler yoldaşlık gayreti ile: “Bu adam cinnet getirmişdir!” dediler, ve yine onların tâlimi ile kaatil delilik tasladı, Sekbanbaşının emri ile Koltukcuyu timarhaneye kaldırdılar. Derviş Efendinin kız kardeşi ile karısı rikâbı hümâyuna arzuhal vererek kaatilin deli olmadığını iddia ettiler ise de bir netice elde edemediler, cinâyetden iki hafta kadar sonra Rusya ile Bükreş Muahedesini akdi, ve cebhedeki yeniçerilerin de İstanbula dönmesi üzerine cinâyet dâvâsı tamâmen ört bas edildi.
Bibl.: Câbi Said Vekaayinâmesi.
								
							Theme
							Person
						Contributor
							
						Type
							Page of encyclopedia
						Share
							X
									FB
									
								Links
							→ Rights Statement
								→ Feedback
								
							Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
														
						TÜM KAYIT
						Identifier
						IAM080826
					Theme
						Person
					Type
						Page of encyclopedia
					Format
						Print
					Language
						Turkish
					Rights
						Open access
					Rights Holder
						Kadir Has University
					Description
						Volume 8, page 4504
					See Also Note
						B.: Ibrahim Nesim Efendi
					Bibliography Note
						Bibl.: Câbi Said Vekaayinâmesi.
					Theme
						Person
					Contributor
						
					Type
						Page of encyclopedia
					Share
						X
								FB
								
							Links
						→ Rights Statement
							→ Feedback
						Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
						
					