Kedimden beri İstanbulun günlük hayatında önemli yeri olmuş esnaf, sanatkârlardır; fabrika sanâyii kurulmadan demirden yapılan ve çeşidi pek çok olan eşyâ ve âletlerin yalnız insan eliyle yapıldığı devirlerde demircilerin önemi zamanımızdakinden çok çok büyük olmuşdu. Has lugat anlamı ile demirci, demiri dükkânında, atölyesinde işleyen sanatkârdır, bu bakımdan demirci ile demir tüccarını karışdırmamak lâzımdır. Demircilik ağır, yorucu meslekdir; dâimâ ateş karşısında, kömür ve demir tozlarına bulanılarak çalışılır; demire istenilen şekli vermek için örs üzerine ocakdan, ateşden nâri beyzâ hâline gelmiş demir ağır balyozlarla dövülürler, bâzu kuvveti, beden tâkatı, sağlam vücud yapısı isteyen meslekdir. Bilhassa demir dövücüler, bu esnafın şehbaz yiğitleri olup ateş karşısında bir donca yarı çıplak çalışırlar; R. E. Koçu Dördüncü Sultan Muradın hayatını naklederken genc bir demirci üzerine şu fıkrayı yazıyor: “...şâir Nef’î ile tebdil gezerken demirciler içinde balyozla demir döven hârikulâde güzel bir delikanlı görür; ateş karşısındaki çıplak gövdesinde terleri gümüş tırtıllar gibi oynaşıp akan ve balyozunu her indirişinde etrâfa kıvılcımlar saçan bu demirci güzeline hayran olarak o anda irticâlen : Düşdü dâmeni dile bir şereri sûz efken... der; Nef’î de hemen ikinci mısra ile ...

Kedimden beri İstanbulun günlük hayatında önemli yeri olmuş esnaf, sanatkârlardır; fabrika sanâyii kurulmadan demirden yapılan ve çeşidi pek çok olan eşyâ ve âletlerin yalnız insan eliyle yapıldığı devirlerde demircilerin önemi zamanımızdakinden çok çok büyük olmuşdu. Has lugat anlamı ile demirci, demiri dükkânında, atölyesinde işleyen sanatkârdır, bu bakımdan demirci ile demir tüccarını karışdırmamak lâzımdır. Demircilik ağır, yorucu meslekdir; dâimâ ateş karşısında, kömür ve demir tozlarına bulanılarak çalışılır; demire istenilen şekli vermek için örs üzerine ocakdan, ateşden nâri beyzâ hâline gelmiş demir ağır balyozlarla dövülürler, bâzu kuvveti, beden tâkatı, sağlam vücud yapısı isteyen meslekdir. Bilhassa demir dövücüler, bu esnafın şehbaz yiğitleri olup ateş karşısında bir donca yarı çıplak çalışırlar; R. E. Koçu Dördüncü Sultan Muradın hayatını naklederken genc bir demirci üzerine şu fıkrayı yazıyor: “...şâir Nef’î ile tebdil gezerken demirciler içinde balyozla demir döven hârikulâde güzel bir delikanlı görür; ateş karşısındaki çıplak gövdesinde terleri gümüş tırtıllar gibi oynaşıp akan ve balyozunu her indirişinde etrâfa kıvılcımlar saçan bu demirci güzeline hayran olarak o anda irticâlen : Düşdü dâmeni dile bir şereri sûz efken... der; Nef’î de hemen ikinci mısra ile beyti tamamlar : Aşk âhengeri zencîri cünun işler iken... “Rivâyet edilir ki bu tunc heykel gibi zeberdest demirci güzeli saraya alınmış ve pek az sonra Yeniçeri Ağalığına tayin edilmiş olan Hasan Halîfedir..” (R. E. Koçu, Osmanlı Pâdişahları). İstanbul ağzında demir ismi ile çok güzel deyimler vardır : Demir tavında, dilber çağında Demir yalayub ateş püskürür Demir paslanır, deli uslanır Demir leblebi, çiğneyene aşk olsun Eskiden bir ağır suçluyu prangaya vurma anlamında “demir vurma” denilirdi; boş yere emek sarfetme karşılığı olarak da “soğuk demir dövme” tâbiri kullanılırdı, beyit Rûhî’nindir : Ağyar o kalbi âheni nerm eylemek diler Miskîni gör ki yok yire soğuk demir döver Vücud sihhati, sağlam bünye karşılığı “demir gibi, demir gibiyim” denilir; eski evlerin sokak kapularının ardına geçirilen, dayanan desteğe de “kol demiri”, “kapu demiri” adı verilmişdi.