Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GEMİ MARANGOZLARI, YAPICILARI
Yüzyıllar boyunca, İstanbulda Tersâneden gayri çekek yerlerinde, kalafat yerlerinde, kızaklarda küçük gemiler yapıla gelmişdir. Bir gemi yapıcısı kalfanın emrinde çok usta gemi marangozları çalışmışlardır. XVI. Yüzyıl ortasında Evliyâ Çelebi gemi yapıcısı marangozlar için şunları yazıyor:
“Bunlar Galatada, Kasımpaşada, Tophânede, Lonca yerlerinde (Ayvansarayda ?) bulunur gemi üstadlarıdır, 3000 neferdir. İslâm - rum, frenk karışıkdır. Pîrleri Hazreti Nuhdur ki Tûfandan halâs için Hak’kın emri ve Cibrîl’in talimi ile kazın göğüs kemiğine göre bir gemi inşâ etti. peygamberimiz asrındaki pîrleri Âmir Nevvât’dir ki Cidde İskelesinde gemi yaparak diyarına sefer etmiş ve Hazreti Resûle hediyeler getirmişdir; kabri Ciddededir. Bu tâife de esnaf alayında pür silâh olub ellerinde keser ve destere, hizar ve çırpılarla kızaklar üzerinde gemi yaparak geçerler...”
Gemi Marangozları ne kadar usta olsalar, yapdıkları gemilerin münâsib yerine filân usta tarafından yapıldı diye isimlerini nakşetmek âdet olmamışdı; geçen asır sonlarında yaşamış kalender halk şâiri Âşık Râzi 1315 (1897-1898) de genc bir gemi marangozundan bahsederken yapdığı, yahud yapısında çalışdığı geminin adını yazmadan Hasköydek tezgâhlardan birinde yapılmış bir gemiye o delikanlının adının nakşedildiği söylemektedir:
Hasköy ...
⇓ Devamını okuyunuz...
Yüzyıllar boyunca, İstanbulda Tersâneden gayri çekek yerlerinde, kalafat yerlerinde, kızaklarda küçük gemiler yapıla gelmişdir. Bir gemi yapıcısı kalfanın emrinde çok usta gemi marangozları çalışmışlardır. XVI. Yüzyıl ortasında Evliyâ Çelebi gemi yapıcısı marangozlar için şunları yazıyor:
“Bunlar Galatada, Kasımpaşada, Tophânede, Lonca yerlerinde (Ayvansarayda ?) bulunur gemi üstadlarıdır, 3000 neferdir. İslâm - rum, frenk karışıkdır. Pîrleri Hazreti Nuhdur ki Tûfandan halâs için Hak’kın emri ve Cibrîl’in talimi ile kazın göğüs kemiğine göre bir gemi inşâ etti. peygamberimiz asrındaki pîrleri Âmir Nevvât’dir ki Cidde İskelesinde gemi yaparak diyarına sefer etmiş ve Hazreti Resûle hediyeler getirmişdir; kabri Ciddededir. Bu tâife de esnaf alayında pür silâh olub ellerinde keser ve destere, hizar ve çırpılarla kızaklar üzerinde gemi yaparak geçerler...”
Gemi Marangozları ne kadar usta olsalar, yapdıkları gemilerin münâsib yerine filân usta tarafından yapıldı diye isimlerini nakşetmek âdet olmamışdı; geçen asır sonlarında yaşamış kalender halk şâiri Âşık Râzi 1315 (1897-1898) de genc bir gemi marangozundan bahsederken yapdığı, yahud yapısında çalışdığı geminin adını yazmadan Hasköydek tezgâhlardan birinde yapılmış bir gemiye o delikanlının adının nakşedildiği söylemektedir:
Hasköy Çekeğinde marangoz imiş,
Siyehçerde dilber Bartınlı Memiş,
Sormuşlar ustaya serkeşliğini,
Her güzelin yâhu hakkıdır demiş.
Delipoyraz misâl çıplak cundabaz,
Çekek yerleri bir mislin görmemiş.
Ammâ ki keserin aldıkda deste,
Eşbehin hüneri kemâle ermiş.
Zâhirde daltaban, yalun ayaklı,
Gel gör sanatında elhak nam vermiş.
Ustası pes deyüp ismi şerifin,
Yapdığı gemiye hemen nakşetmiş.
Tarih
Gemideki nakşına kat yirmibir yaşını
Gör: “Amile Bartınlı Memiş Usta” tarihtir.
1294 + 21 = 1315 (M. 1897 - 1898)
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110543
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfa 6094
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.