Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GAZ, GAZHÂNELER, HAVAGAZI
Maden kömüründen gaz çıkartarak o gazın mekânları ışıklandırmada ve ısıtmada kullanılması 1812 de bulunmuşdur. Memleketimizde maden kömüründen elde edilen gaza “Havagazı” adı verilmişdir, o gazın elde edildiği fabrikalara da “Gazhâne” denilmişdir.
Avrupa’da sokakları havagazı ile aydınlatılan ilk şehir 1813 de Londra olmuşdur ve havagazı az sonra Fransa’da ve batı ve orta Avrupa şehirlerinde kullanılmışdır.
İstanbul’da ilk gazhâne, Dolmabağçe Sarayının yapısı tamamlandıktan sonra, o büyük ve yeni sarayın ışıklandırılması için, yine o mevkide, şimdi Midhatpaşa Stadyomunun, o zamanlar da saray has ahırlarının bulunduğu yerin hemen arka tarafında ve hazînei hassa tarafından 1853 yılında yapıldı. Bir müddet sonra da o gazhânenin işletilmesi İstanbul Şehir Emânetine (Belediyeye) devredilerek Galata, Beyoğlu, Beşiktaş ve Rumeli yakası semtlerinin sokaklarının havagazı ile aydınlatılması için Dolmabağçe Gazhânesi büyütüldü.
İkinci gazhâne Boğazın Anadolu yakasında Beylerbeyi Sarayını ışıklandırmak üzere Kuzguncuk’da yapıldı. Sonraları Kadıköyü, Haydarpaşa, Üsküdar ve Boğazın Anadolu yakası semtleri sokaklarının havagazı ile aydınlatılması için Kurbağalıdere’nin gerilerinde Hasanpaşa mahallesinde büyük bir gazhâne kurulunca, havagazı Beylerbeyi Sarayına da oradan verildi, Kuzguncuk Gazhâ...
⇓ Devamını okuyunuz...
Maden kömüründen gaz çıkartarak o gazın mekânları ışıklandırmada ve ısıtmada kullanılması 1812 de bulunmuşdur. Memleketimizde maden kömüründen elde edilen gaza “Havagazı” adı verilmişdir, o gazın elde edildiği fabrikalara da “Gazhâne” denilmişdir.
Avrupa’da sokakları havagazı ile aydınlatılan ilk şehir 1813 de Londra olmuşdur ve havagazı az sonra Fransa’da ve batı ve orta Avrupa şehirlerinde kullanılmışdır.
İstanbul’da ilk gazhâne, Dolmabağçe Sarayının yapısı tamamlandıktan sonra, o büyük ve yeni sarayın ışıklandırılması için, yine o mevkide, şimdi Midhatpaşa Stadyomunun, o zamanlar da saray has ahırlarının bulunduğu yerin hemen arka tarafında ve hazînei hassa tarafından 1853 yılında yapıldı. Bir müddet sonra da o gazhânenin işletilmesi İstanbul Şehir Emânetine (Belediyeye) devredilerek Galata, Beyoğlu, Beşiktaş ve Rumeli yakası semtlerinin sokaklarının havagazı ile aydınlatılması için Dolmabağçe Gazhânesi büyütüldü.
İkinci gazhâne Boğazın Anadolu yakasında Beylerbeyi Sarayını ışıklandırmak üzere Kuzguncuk’da yapıldı. Sonraları Kadıköyü, Haydarpaşa, Üsküdar ve Boğazın Anadolu yakası semtleri sokaklarının havagazı ile aydınlatılması için Kurbağalıdere’nin gerilerinde Hasanpaşa mahallesinde büyük bir gazhâne kurulunca, havagazı Beylerbeyi Sarayına da oradan verildi, Kuzguncuk Gazhânesi uzunca bir zaman metruk kaldı. Zamanımızda harâbesi de yok olmuşdur.
Üçüncü gazhâne, bütün İstanbul sokaklarını havagazı ile ışıklandırmak için 1880 de Yedikule’de yapıldı.
Dördüncü gazhâne de, yukarıda kaydettiğimiz gibi Kadıköyünde Kurbağalıdere’nin yukarı kısmında 1891 - 1892 arasında kuruldu. Halk ağzında Hasanpaşa mahallesine Gazhâne de denilmektedir (B.: Sokakların ışıklandırılması).
Bibl.: Osman Nuri Ergin, Mecellei Umûri Belediye.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110401
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfalar 6019-6020
Bakınız Notu
B.: Sokakların ışıklandırılması
Bibliyografya Notu
Bibl.: Osman Nuri Ergin, Mecellei Umûri Belediye.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.