TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 11: Fır-Gök
GANİ BEY TOPTÂNÎ (Haydar)
İkinci Sultan Abdülhamid devrinde kabadayılığı ve türlü edebsizlikleri ile İstanbulda halk nefretini kazanmış bir arnavud beyi; Tiran’lı Süleymanpaşazâde Ali Beyin oğlu Balkan Harbinde Türkiyeye ihânet ederek arnavudluk bozgununa sebeb olan ve bir ara memleketin - hükûmet başkanlığı yapan Esad Paşa Toptânî’nin büyük kardeşi; doğum tarihi bilinmiyor, 1876 Rus Harbinde bir muharebede yararlığı görülerek rütbesi kaymakamlığa (yarbaylığa) yükseltilerek tüfenkcibaşılıkla saraya alınmışdı. Bu iltifat ile de şımarmış ahlaksız ve uygunsuz güruhundan topladığı adamlarla ve bir takım kötü genclerle sefihâne yaşamaya başlamış, avenesi ile iffet sâhibi genclerin de peşinde dolaşarak, rezilâne hayatını keyfince sürdürebilmek için de bilhassa kahve adı altında işletilen kumarhâneleri haraca bağlamışdı (B.: Asya Kıraathânesi, cild 2, sayfa 1132). 1316 da (1899) Beyoğlunda Ağacamii semtinde bir sokak içinde Tatarın Kahvehânesi diye meşhur bir kahvehânede berberlik yapan Tayyar adında güzel bir gence musallat olmuş, bir gece sabaha karşı bîçâre genc ağır dayakla ve tecâvüzle âdetâ delirmiş halde Şişliden ötede bir kırlıkda bulunmuşdu. Bu vak’adan bir hafta kadar sonra aynı kahvehâneye gelen Gani Bey meçhul bir şahıs tarafından tabanca ile vurularak öldürülmüşdü. Bu cinâyet üzerine aşağıdaki manzû...
⇓ Read more...
İkinci Sultan Abdülhamid devrinde kabadayılığı ve türlü edebsizlikleri ile İstanbulda halk nefretini kazanmış bir arnavud beyi; Tiran’lı Süleymanpaşazâde Ali Beyin oğlu Balkan Harbinde Türkiyeye ihânet ederek arnavudluk bozgununa sebeb olan ve bir ara memleketin - hükûmet başkanlığı yapan Esad Paşa Toptânî’nin büyük kardeşi; doğum tarihi bilinmiyor, 1876 Rus Harbinde bir muharebede yararlığı görülerek rütbesi kaymakamlığa (yarbaylığa) yükseltilerek tüfenkcibaşılıkla saraya alınmışdı. Bu iltifat ile de şımarmış ahlaksız ve uygunsuz güruhundan topladığı adamlarla ve bir takım kötü genclerle sefihâne yaşamaya başlamış, avenesi ile iffet sâhibi genclerin de peşinde dolaşarak, rezilâne hayatını keyfince sürdürebilmek için de bilhassa kahve adı altında işletilen kumarhâneleri haraca bağlamışdı (B.: Asya Kıraathânesi, cild 2, sayfa 1132). 1316 da (1899) Beyoğlunda Ağacamii semtinde bir sokak içinde Tatarın Kahvehânesi diye meşhur bir kahvehânede berberlik yapan Tayyar adında güzel bir gence musallat olmuş, bir gece sabaha karşı bîçâre genc ağır dayakla ve tecâvüzle âdetâ delirmiş halde Şişliden ötede bir kırlıkda bulunmuşdu. Bu vak’adan bir hafta kadar sonra aynı kahvehâneye gelen Gani Bey meçhul bir şahıs tarafından tabanca ile vurularak öldürülmüşdü. Bu cinâyet üzerine aşağıdaki manzûme devrin kalender şâirlerinden Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından yazılmışdır: Arnavud Gani Bey rezilin biri Yemediği halt yok yıllardanberi Emrinde bir sürü çakal çomarlar Kirletirler nice garib dilberi Geçerken günlerde birgün o rezil Görmüş Beyoğlunda Tayyar Berberi Güzeller şâhıdır bin içinde bir Ammâ ki fetânın bebrü hizberi Ağacamiinde sokak içinde Tatarın Kahvesi tezgâhı yeri Çullanub bir gece yoldan kaldırıp Perişan iderler o gazanferi Vak’a şüyû buldu merdlik ölmemiş Çıkdı bir kahraman topcu neferi Ahdetmiş mazlumun öcün almaya Yürekde gazablı merdlik cevheri Beklermiş kahvede kuduz herifi Yokmuş hiç kimsenin aslaa haberi Toptânîzâdenin hesâbın topdan Görüverdi girer girmez içeri Tek kurşunda yıkdı pelâdi cansız Budur gazâların elhak ekberi İsmini bilen yok izi kayboldu Firâr etti Hızır olsun rehberi Sermed Muhtar AIus Gani Beyin Beyoğlu Caddesinde Rumeli Hanının altındaki bir muhallebici dükkânında öldürüldüğünü yazıyor. O sırada sadırâzam bulunan Halil Rifat Paşanın oğlu İbrahim Cavid Bey ile, yine uygunsuzluk yolu rekâbeti olacakdır, arası açık imiş, Gani Beyin adamları ehliyetin onun tarafından tertiblendiğini iddia ettiler; birkaç ay kadar sonra da Cavid Bey Galata Köprüsü üstünde bir arnavud tarafından vurularak öldürüldü (B.: Cavid Bey, İbrahim; cild 6, sayfa 3395). Gani Bey Toptâni (Resim: Sabiha Bozcalı)
Theme
Person
Contributor
Sabiha Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM110349
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Sabiha Bozcalı
Description
Volume 11, pages 5990-5991
Note
Image: volume 11, page 5990
See Also Note
B.: Asya Kıraathânesi, cild 2, sayfa 1132; B.: Cavid Bey, İbrahim; cild 6, sayfa 3395
Theme
Person
Contributor
Sabiha Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD