Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
GALİB (Yorgancı)
Geçen asır sonları ile asrımız başında yorgancı kalfası bir bıçkın delikanlı, “Laz Galib” diye de anılmışdır; kaşlı gözlü eli ayağı düzgün bir genc olup Fehim Paşanın hafiye çetesinde önce zorâkî olarak bulunmuş, paşadan haytaca alâka görmüş ve Fehim Paşa sürgüne gönderilirken bir minnet duygusu ile beraberinde gitmiş, Fehim Paşa Bursa Yenişehrinde halk tarafından linç edilirken ölümden zor kurtulmuşdu. (B.: Fehim Paşa, cild 10, sayfa 5603).
Fehim Paşa çetesine girişini Üsküdarlı kalender halk şâiri Âşık Râziye şöylece anlatmışdır, Fındıklıda yaşlı bir yosma hanıma fakirlik yüzünden oynaş olmuş, 19 - 20 yaşlarında imiş, bir gece hanım koynunda yatarken basılmışlar, genc yorgancıyı karakolda falaka dayağına yatırmışlar, çıplak ayak tabanlarına deri yüzerek insafsız bir dayak atılırken feryadını duyarak karakola giren Fehim Paşa tarafından kurtarılmış; paşanın önce hususî uşağı olmuş, sözde çetesinde de hafiye imiş gibi gösterilmiş.
O sıradadır ki Fehim Paşanın metresi canbaz kızı Margarethe Morgan’ın küçük erkek kardeşi Charles Morgan Junior’un İngiliz Hidâyet de gaayet samimi arkadaşı olmuş (B.: Fehimpaşa, Margarethe, cild 10, sayfa 5603; Hidâyet, İngiliz) ve Hidâyetle bıçkınlık yollarında hem ayakları hem de gönülleri sevişmiş, Hidâyetin müslüman olması üzerine ablası yardımı ke...
⇓ Read more...
Geçen asır sonları ile asrımız başında yorgancı kalfası bir bıçkın delikanlı, “Laz Galib” diye de anılmışdır; kaşlı gözlü eli ayağı düzgün bir genc olup Fehim Paşanın hafiye çetesinde önce zorâkî olarak bulunmuş, paşadan haytaca alâka görmüş ve Fehim Paşa sürgüne gönderilirken bir minnet duygusu ile beraberinde gitmiş, Fehim Paşa Bursa Yenişehrinde halk tarafından linç edilirken ölümden zor kurtulmuşdu. (B.: Fehim Paşa, cild 10, sayfa 5603).
Fehim Paşa çetesine girişini Üsküdarlı kalender halk şâiri Âşık Râziye şöylece anlatmışdır, Fındıklıda yaşlı bir yosma hanıma fakirlik yüzünden oynaş olmuş, 19 - 20 yaşlarında imiş, bir gece hanım koynunda yatarken basılmışlar, genc yorgancıyı karakolda falaka dayağına yatırmışlar, çıplak ayak tabanlarına deri yüzerek insafsız bir dayak atılırken feryadını duyarak karakola giren Fehim Paşa tarafından kurtarılmış; paşanın önce hususî uşağı olmuş, sözde çetesinde de hafiye imiş gibi gösterilmiş.
O sıradadır ki Fehim Paşanın metresi canbaz kızı Margarethe Morgan’ın küçük erkek kardeşi Charles Morgan Junior’un İngiliz Hidâyet de gaayet samimi arkadaşı olmuş (B.: Fehimpaşa, Margarethe, cild 10, sayfa 5603; Hidâyet, İngiliz) ve Hidâyetle bıçkınlık yollarında hem ayakları hem de gönülleri sevişmiş, Hidâyetin müslüman olması üzerine ablası yardımı kesince bu Yorgancı Galib İngiliz gencine elinden gelebilen nakdî yardımda bulunurmuş. Yenişehirde ölümden kurtulub İstanbula döndüğünde kısa bir zaman Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından himaye edilmiş ise de hafiyelerin tâkib edilerek sürgünlere gönderildiği devirde Galib de hafiye olmadığı halde hafiyelikle damgalı bulunduğundan Âşık Râzinin himmetiyle memleketi olan Rizenin Ardeşen kazasının bir köyüne kaçırılmış, ondan sonraki hayatı bilinmiyor. Aşağıdaki kıt’alar onun şânında Âşık Râzi tarafından yazılmışdır:
Bildin mi sen Yorgancı Galib denilen lâzı,
Şöhret ve şan bulalı üç yıl oldu en azı;
İngiliz Hidâyetin yâri gaarı çapkındır,
Esince yaman esen Karadeniz poyrazı!
Kafeslerin ardında yosma kadın gözleri,
Yorgancının üstüne bütün sohbet sözleri;
Devirip engelleri, aşıp yokuş düzleri,
Hepsi sayda müheyyâ o yorgancı ayvazı...
Çöpü çatan ermeni karısından rivâyet,
Nehvetü vahşetine virüp bir gün nihâyet,
O Yorgancı Güzeli, laz uşağı o âfet,
Olmuş bir kart karının sînesinin palazı.
O güzelin gözleri, dağda şakîi derbend;
O güzelde dudağın tebessümü zehri hand;
O güzelin pençemi hanıma yağlı kemend;
Kart karının oynaşı, yorgancının haylazı!
O güzelin nazı var, nazların en zarifi;
O güzelin boyu var, sülüs hattın elifi;
Gözle görmek lâzımdır, mümkin değli târifi,
Çalımlı reftârında nümâyişi tannâzı!
Levend döküm kıyımı o güzelde el ayak;
Hanım urba kesdirmiş ingiliz malı şayak;
Beyzâdeler misâli süslense oğlan elyak
Zabtiyeye verir mi Âşık Râzi Ayvazı
Ardeşen’e kaçırdık zarûreti rûzigâr;
Bir tasviri kalmışdır elimizde yâdigâr.
Bakar bakar ağlarım, hasret edilmez inkâr,
Niçin gelmez mektubu, iki satırlık yazı..
Vâsif HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
IAM110312
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 11, pages 5959-5960
See Also Note
B.: Fehim Paşa, cild 10, sayfa 5603; B.: Fehimpaşa, Margarethe, cild 10, sayfa 5603; Hidâyet, İngiliz
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.