Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FOLDA, FODULA
“İmâretden verilen pidemsi bir nevi ekmek; Fodulacı imâret ekmeklerini yapan veya gezdirip dağıtan adam” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Yeniçerilere ve şâir kapukulu asker ocakları efradına da ekmek olarak fodula verilirdi ve her asker ocağının fodulası kışlalarında, yâhud kışlaları yakınındaki hususî fınnlarda pişirilirdi.
Sarayı Hümayun ile sâir mîrî kasır ve bağçelerin muhafızları olan bostancılar ile Enderunu Hümâyunun zülüflü ağalarına, ve Haremini Hümâyunun hadım kara ağalarına ve kadınların horanda takımına keza hususî fırınlarda pişirilen fodula verilirdi.
İmâret fodulaları medreselerdeki talebe softalara, vakıf sâhibinin koyduğu şartlara göre İstanbul şehri fukarasına dağıtılırdı. İmâret fodulaları, vakfın mütevellisi ile fırın sahibinin anlaşmasına göre çarşı fırınlarında pişirilirdi. Medrese softaları arasında sayısı pek çok olan açık gözler birkaç imâretden fodula alır ve böylece günlük gıdasından fazlasını çarşıda halka, esnafa satarlardı. Asker ve bilhassa yeniçeri fodulaları da aynı şekilde suistimal edilirdi.
Yeniçerilerin fodula fırını Şehzâdebaşında Acemioğlanlar Kışlası Hamamının yanında idi; Kanunî Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış olan hamam durmaktadır. (B.: Acemioğlanlar Hamamı, cild 1, sayfa 188), fırından eser kalmamışdır.
Bir ocak geleneği olarak ...
⇓ Read more...
“İmâretden verilen pidemsi bir nevi ekmek; Fodulacı imâret ekmeklerini yapan veya gezdirip dağıtan adam” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Yeniçerilere ve şâir kapukulu asker ocakları efradına da ekmek olarak fodula verilirdi ve her asker ocağının fodulası kışlalarında, yâhud kışlaları yakınındaki hususî fınnlarda pişirilirdi.
Sarayı Hümayun ile sâir mîrî kasır ve bağçelerin muhafızları olan bostancılar ile Enderunu Hümâyunun zülüflü ağalarına, ve Haremini Hümâyunun hadım kara ağalarına ve kadınların horanda takımına keza hususî fırınlarda pişirilen fodula verilirdi.
İmâret fodulaları medreselerdeki talebe softalara, vakıf sâhibinin koyduğu şartlara göre İstanbul şehri fukarasına dağıtılırdı. İmâret fodulaları, vakfın mütevellisi ile fırın sahibinin anlaşmasına göre çarşı fırınlarında pişirilirdi. Medrese softaları arasında sayısı pek çok olan açık gözler birkaç imâretden fodula alır ve böylece günlük gıdasından fazlasını çarşıda halka, esnafa satarlardı. Asker ve bilhassa yeniçeri fodulaları da aynı şekilde suistimal edilirdi.
Yeniçerilerin fodula fırını Şehzâdebaşında Acemioğlanlar Kışlası Hamamının yanında idi; Kanunî Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış olan hamam durmaktadır. (B.: Acemioğlanlar Hamamı, cild 1, sayfa 188), fırından eser kalmamışdır.
Bir ocak geleneği olarak ölen yeniçerilerin evlâd ve iyâline de fodula verilirdi, bundan ötürü yeniçeri dul ve yetimleri için “Fodula hâran, fodula yiyiciler” denilir.
Geçen asrın ilk yarısında yaşamış Ayıntablı Aynî (B.: Aynî Efendi, Ayıntablı, cild 3, sayfa 1624 hezel yollu bir gazelinde imâret fodulasından bahseder:
Çorba ve fodula ile kanâat etmez,
Softayı medresede câhil eden zerde, pilâv.
Fodula 1908 meşrutiyetinden sonra kalkdı. Meselâ Ahmed Râsim, meşrutiyet öncesi bir İstanbulluyu konuşdurur iken: “...Ötekininki daha has, bu ekmekçiyi bırakalım!.. Fodula alsak?..”.
Halk ağzında fodulaya “Fodla” denilirdi.
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM110137
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 11, page 5813
See Also Note
B.: Acemioğlanlar Hamamı, cild 1, sayfa 188; B.: Aynî Efendi, Ayıntablı, cild 3, sayfa 1624 hezel yollu bir gazelinde imâret fodulasından bahseder:
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.