Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Gülbank, Gülbang maddesi
GÜLBANK ,GÜLBANG – “Farscadan alınmış isim ; âyinlerde ve bazı merâsimde müteaddid kişiler tarafından duâ ve alkış tarzında hep bir ağızdan bağrışma ;Gülbangi Zafer ,Gülbangi Tevhid,Gülbangi Hû ;Gülbangi Tekbir ;Yeniçeri Gülbangi ” (Hüseyin Kâzım,Büyük Türk Lugatı) ;“Bir cemaat tarafından bir ağızdan ve makamla çağrılan duâ ve sürûd (teganni,terennüm) ;vaktiyle mektebe yeni başlayan çocuğun hânesi kapusu önünde mekteb çocuklarının ettikleri duâ ”(Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî).
Zamanızda metinleri mâlum olan Yeniçerilerin gülbangi ile Şemseddin Sâmi Beyin Kaamusunda zikrettiği sibyan mektebleri gülbangidir.
İstanbulda yüz yıllar boyunca ve ekseriya ihtilâllerde dehşetle dinlenmiş olan Yeniçeri Gülbangi şudur :
Allah Allah eyvallah
Baş uryan,sîne püryan,kılıç al kan
Bu meydanda nice başlar kesilir hiç olmaz soran
Eyvallah !..Eyvallah !..
Kahrımız kılıcımız düşmana ziyan
Kulluğumuz pâdişâha ayan
Üçler,Yediler,Kırklar
Gülbangi Muhammedî,nûri Nebi,keremi Ali
Pîrimiz hünkârımız Hacı Bektâşı Velî
Demine devranına hû diyelim
Huuuuuuuuuuuuu !
Sibyan Mektebleri Gülbanginin metni kısa bir süre unutulmuş iken ilk defa Osman Nuri Ergin tarafından “Maarif Tarihimiz” isimli eserinde yayınlanmışdır,şudur :
Allah Allah innallah
Celîlül cebbâr,muinüssettâr,hâlikul leylü vennehâr,
Lâyezâl,zülcel...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÜLBANK ,GÜLBANG – “Farscadan alınmış isim ; âyinlerde ve bazı merâsimde müteaddid kişiler tarafından duâ ve alkış tarzında hep bir ağızdan bağrışma ;Gülbangi Zafer ,Gülbangi Tevhid,Gülbangi Hû ;Gülbangi Tekbir ;Yeniçeri Gülbangi ” (Hüseyin Kâzım,Büyük Türk Lugatı) ;“Bir cemaat tarafından bir ağızdan ve makamla çağrılan duâ ve sürûd (teganni,terennüm) ;vaktiyle mektebe yeni başlayan çocuğun hânesi kapusu önünde mekteb çocuklarının ettikleri duâ ”(Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî).
Zamanızda metinleri mâlum olan Yeniçerilerin gülbangi ile Şemseddin Sâmi Beyin Kaamusunda zikrettiği sibyan mektebleri gülbangidir.
İstanbulda yüz yıllar boyunca ve ekseriya ihtilâllerde dehşetle dinlenmiş olan Yeniçeri Gülbangi şudur :
Allah Allah eyvallah
Baş uryan,sîne püryan,kılıç al kan
Bu meydanda nice başlar kesilir hiç olmaz soran
Eyvallah !..Eyvallah !..
Kahrımız kılıcımız düşmana ziyan
Kulluğumuz pâdişâha ayan
Üçler,Yediler,Kırklar
Gülbangi Muhammedî,nûri Nebi,keremi Ali
Pîrimiz hünkârımız Hacı Bektâşı Velî
Demine devranına hû diyelim
Huuuuuuuuuuuuu !
Sibyan Mektebleri Gülbanginin metni kısa bir süre unutulmuş iken ilk defa Osman Nuri Ergin tarafından “Maarif Tarihimiz” isimli eserinde yayınlanmışdır,şudur :
Allah Allah innallah
Celîlül cebbâr,muinüssettâr,hâlikul leylü vennehâr,
Lâyezâl,zülcelâl birdir Allah !
Erin erliğine,Hakkın birliğine
Dîni mübîn uğruna şehid olan gaziler aşkına
Diyelim bir Allah !
Allah Allah dâim hey
(3 defa)
Evveli Kur’an,âhiri Kur’an
Tebârekellezî nezzelelfürkan
Eli kan,kılıcı kan,sinesi uryan,ciğeri püryan
Dîni mübîn uğruna şehid olan gaziler aşkına
Diyelim bir Allah !
Allah Allah dâim hey
(3 defa)
Evveli gazâ,âhiri gazâ
İnâyeti Hüdâ,kasdi âdâ
Dîni mübîn uğruna şehit olan gazeler aşkına
Diyelim bir Allah !
Allah Allah dâim hey
(3 defa)
Hacılar,gaziler,râviler
Üçler,Yediler,Kırklar
Gülbangi Muhammedî,nûri Nebî, keremi Ali
Pîrimiz Hazreti Osman Zinnûreyni Velî
Demine devranına hû diyelim
Huuuuuuuuuuuuu !
Her iki gülbangin de mevcud olması muhakkak notaları,okunuş şekilleri kaybolmuşdur.Simyan Mektebleri Gülbanginin ,bir çocuğun mektebe başlatılış töreni olan Âmin Alaylarında değil,mekteblerin katıldığı her toplulukda okunurdu (B.: Âmin Alayı,cild 2,Sayfa 383).
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G7A029
Tema
Kişi
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Güç-Gülderen bölümü için yazılmış metin. Büyük Türk Lugatı ve Kamûsi Türkî ve Maarif Tarihimiz eserlerinden "gülbangiler" alıntılanmıştır.
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Madde numarası ve baskı notları tükenmez kalemle yazılmıştır.
Bakınız Notu
Âmin Alayı, cild 2, sayfa 383
Bibliyografya Notu
Hüseyin Kâzım, "Büyük Türk Lugatı"; Şemseddin Sâmi, "Kamûs-i Türkî"; Maarif Tarihimiz
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.