Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FINDIK MEHMED PAŞA VERGİSİ
İkinci Viyana Muhasarası Bozgunundan sonraki felâketli devir içinde, hicrî (1688) yılı vak’alarındandır; Dördüncü Sultan Mehmed tahtdan indirilmiş, yeni pâdişah Üçüncü Sultan Süleyman (I. Süleyman, Emir Süleyman; II. Süleyman, Kanuni Süleyman) cebhelere biraz daha yakın bulunmak için Edirnede idi. Hazinede para yokdu, sadırâzam Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa ne yapacağını bilmiyordu. Bşadefterdar Fındık Mehmed Paşa, bütün Türkiyede ev başına yıllık fevkalâde bir vergi alınmasını teklif etti, “Evvelâ para istersek verilmez, önce ev başına bir gönüllü asker isteyelim, sonra askeri paraya çeviririz” dedi. Divanda uygun görüldü, vergi toplamaya İstanbuldan başlanacakdı ev başına istenecek gönüllüler için de şu şartlar koşuldu: “Tuvana bir genc olacak; arkasında zırhı, başında miğferi, belinde kılıcı, çifte çakmaklı tüfeği, belinde mızrağı ve altında da bir küheylan olacakdı”. İstanbulda sadâret kaymakamı bu yolda bir ferman gönderildi, o da İstanbul kadısı ile birlikde şehrin ayân ve eşrafını, bütün mahalle imamlarını, esnaf kâhyaları ile yiğitbaşılarını dâvet ettiler, büyük bir meclis kuruldu, önce ferman sonra da şeyhülislâmın fetvâsı okundu. Meclise gelenler:
— Din ve devlet uğruna imdad ederiz, ev başına bir gönüllü bulur yollarız... dediler.
Bu sefer gönüllerde aranan şartlar söy...
⇓ Read more...
İkinci Viyana Muhasarası Bozgunundan sonraki felâketli devir içinde, hicrî (1688) yılı vak’alarındandır; Dördüncü Sultan Mehmed tahtdan indirilmiş, yeni pâdişah Üçüncü Sultan Süleyman (I. Süleyman, Emir Süleyman; II. Süleyman, Kanuni Süleyman) cebhelere biraz daha yakın bulunmak için Edirnede idi. Hazinede para yokdu, sadırâzam Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa ne yapacağını bilmiyordu. Bşadefterdar Fındık Mehmed Paşa, bütün Türkiyede ev başına yıllık fevkalâde bir vergi alınmasını teklif etti, “Evvelâ para istersek verilmez, önce ev başına bir gönüllü asker isteyelim, sonra askeri paraya çeviririz” dedi. Divanda uygun görüldü, vergi toplamaya İstanbuldan başlanacakdı ev başına istenecek gönüllüler için de şu şartlar koşuldu: “Tuvana bir genc olacak; arkasında zırhı, başında miğferi, belinde kılıcı, çifte çakmaklı tüfeği, belinde mızrağı ve altında da bir küheylan olacakdı”. İstanbulda sadâret kaymakamı bu yolda bir ferman gönderildi, o da İstanbul kadısı ile birlikde şehrin ayân ve eşrafını, bütün mahalle imamlarını, esnaf kâhyaları ile yiğitbaşılarını dâvet ettiler, büyük bir meclis kuruldu, önce ferman sonra da şeyhülislâmın fetvâsı okundu. Meclise gelenler:
— Din ve devlet uğruna imdad ederiz, ev başına bir gönüllü bulur yollarız... dediler.
Bu sefer gönüllerde aranan şartlar söylendi. Mecliste İstanbul halkını temsil edenler:
— Bu kıyâfetde adamları bulamayız!.. dediler.
Edirneye yazıldı, gelen cevadda: “Biz aradığımız adamları buluruz... onlar ev başına 300 kuruş versinler..” deniliyordu. Meclis yine toplandı. Ev başına 300 kuruş çok bulundu:
— Veremeyiz!.. dediler.
O sırada Belgrad düşman eline geçmişdi. Edirneden sureti mahsusada gönderilmiş hassa silahâhşorlarından Küçük Hasan Ağa bir nutuk söyledi:
— Belgrad halkı imanlarını paraya değişdiler, hem imandan hem maldan, hem candan, hem ehil ve iyallerinin namusundan ve hem de memleketlerinden oldular... siz de mi bunu istersiniz!.. dedi.
Ortada sadece ferman değil, bir de bu verginin verilmesinin meşrutiyeti üzerine fetvâ vardı.
Boyunlar büküldü, düşünüldü, “Bir seneye mahsus verelim...” denildi. Hemen o gün ilk olarak Ayasofya Mahallesinden bir kese akçe kaymakam paşaya teslim edildi.
İstanbul halkı bu vergiye “Fındık Mehmed Paşa Vergisi” adını verdi ve kısa zamanda İstanbul ve diğer şehirlerden 40 000 keseden fazla para toplandı. Müverrih Fındıklı Mehmed Ağa: “Halkın ciğerini sökdüler, fakat göz yaşı olduğu için bir işe yaramadı, yiyen yidi, alan gitti...” diyor.
Bibl.: Silâhdar Tarihi, cild II.
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM101066
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, page 5755
Bibliography Note
Bibl.: Silâhdar Tarihi, cild II.
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.