Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FES, FESCİ DÜKKÂNLARI
Boy boy ve cins cins fesler perâkende olarak tuhâfiye mağaza ve dükkânlarında, müstakil fesci dükkânlarında ve fes kalıbcılarında satılır, fes püskülü de oralardan alınırdı. Geçen asır sonlarında, 1880 ile 1890 arasında Tunus feslerinin, o memleket halkının kılığında ayak satıcıları tarafından Eminönünde Yeni Cami, Ayasofya Meydanı, Sultanahmed Meydanı ve Bayazıd Meydanı gibi kalabalık yerlerde kaldırımlarda sergiler kurulup satıldığı da görülmüşdür. Bunlardan ikisinin resmi, o devrin İstanbul hâtırası kartpostalları arasında basılmış, satılmışdır.
1836 da kurulmuş olan İstanbul Feshânesinin, Fes Fabrikasının ordu ihtiyacını karşılayarak 1850 den sonra halk için de fes yapmaya başlaması ile İstanbul piyasasında “Feshâne Fesi” “Tunus Fesi” ve “Avusturya Fesi” olmak üzere bilhassa üç cins fes bulunmuşdur. Feshâne fesleri standart mal idi, Tunus ve Avusturya feslerinin ise âlâsı ve âdisi vardı. Fesin âlası ıslandığı zaman, yağmurda boyasının çıkmaması idi.
Feshâne 1848-1850 yıllarında 400,000 fes yapmış, halk için ayrılan fesler de 1860 dan sonra İstanbulda Veznecilerde, Büyük Kapalıçarşıda, Tophânede ve Beşiktaşda kira ile dükkânlar tutularak Feshâne idâresi eliyle perâkende satışa arz edilmişdir. 1880 den sonra Feshâne fesleri piyasadan çekilmiş, hatta çuha ve şayak tüccarlarından...
⇓ Read more...
Boy boy ve cins cins fesler perâkende olarak tuhâfiye mağaza ve dükkânlarında, müstakil fesci dükkânlarında ve fes kalıbcılarında satılır, fes püskülü de oralardan alınırdı. Geçen asır sonlarında, 1880 ile 1890 arasında Tunus feslerinin, o memleket halkının kılığında ayak satıcıları tarafından Eminönünde Yeni Cami, Ayasofya Meydanı, Sultanahmed Meydanı ve Bayazıd Meydanı gibi kalabalık yerlerde kaldırımlarda sergiler kurulup satıldığı da görülmüşdür. Bunlardan ikisinin resmi, o devrin İstanbul hâtırası kartpostalları arasında basılmış, satılmışdır.
1836 da kurulmuş olan İstanbul Feshânesinin, Fes Fabrikasının ordu ihtiyacını karşılayarak 1850 den sonra halk için de fes yapmaya başlaması ile İstanbul piyasasında “Feshâne Fesi” “Tunus Fesi” ve “Avusturya Fesi” olmak üzere bilhassa üç cins fes bulunmuşdur. Feshâne fesleri standart mal idi, Tunus ve Avusturya feslerinin ise âlâsı ve âdisi vardı. Fesin âlası ıslandığı zaman, yağmurda boyasının çıkmaması idi.
Feshâne 1848-1850 yıllarında 400,000 fes yapmış, halk için ayrılan fesler de 1860 dan sonra İstanbulda Veznecilerde, Büyük Kapalıçarşıda, Tophânede ve Beşiktaşda kira ile dükkânlar tutularak Feshâne idâresi eliyle perâkende satışa arz edilmişdir. 1880 den sonra Feshâne fesleri piyasadan çekilmiş, hatta çuha ve şayak tüccarlarından Said bin Cebbâri Beye “İkinci Ordu Fes Müteahhidliği” verilmiş, İstanbuldaki askerin fesleri de bu zat tarafından tekrar Tunusdan getirilmişdir. Feshâne, yine aynı adı taşıyarak, askerin giyimi için bir kumaş dokuma fabrikasına intikal etmişdir. Said bin Cebbâre getirtdiği feslerin içine İkinci Sultan Abdülhamidin turasını bastırarak piyasanın en meşhur fesci dükkânlarına dağıtmışdır; meali aynı olmak üzere gazeteler fesciler adına ayrı ayrı ilanlar verilmişdir. 1903 de mart ayı içinde Tercemânı Hakikat gazetesinde görülen bu ilânlardaki fesci dükkânları şunlardır. Divan Yolunda Fesci Mustafa Lütfi Efendi, Fındıklıda Fesci Hasan Çavuş, Üsküdarda Fesci Mustafa Yâmen Efendi, Bayazıdda Fes kalıbcısı Hüsnü Efendi, Veznecilerde Fesci Mehmed Efendi, Bayazıdda Fesci Nazmi Efendi Feskalıbcısı Rıza Efendi. İlânların değişmeyen metni şudur: “Aldanmak istemeyen turalı fes alsın. Şimdiye kadar mağazamdan Fes satın alan zevâtı kirâmın malûmu olmak üzere muâmelâtımda istikaameti rehber ittihaz ederek fes satmakdayım. İkinci Orduyu Hümâyun fes müteahhidi şayak ve çuha tüccârı mûteberesinden Bin Cebbârı saadetlû Said Beyefendinin yeni celb etmiş olduğu fesler alâmeti fârika olarak tuğrâyi garrâyi hümâyun ile müzeyyen ve muvaşşah olup zerâfet ve metânet ciheti ile de diğer tâcirlerin satdıkları feslere fâik ve fiatca rekabet kabul etmeycek sûretde ehven olduğunu ilân ederim.”
Fes satışlarının en gelişdiği zamanlar Razaman ayları, bilhassa Şeker ve Kurban Bayramları arifeleri idi.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100917
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, pages 5702-5703
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.