Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FES, FESCİ DÜKKÂNLARI
Boy boy ve cins cins fesler perâkende olarak tuhâfiye mağaza ve dükkânlarında, müstakil fesci dükkânlarında ve fes kalıbcılarında satılır, fes püskülü de oralardan alınırdı. Geçen asır sonlarında, 1880 ile 1890 arasında Tunus feslerinin, o memleket halkının kılığında ayak satıcıları tarafından Eminönünde Yeni Cami, Ayasofya Meydanı, Sultanahmed Meydanı ve Bayazıd Meydanı gibi kalabalık yerlerde kaldırımlarda sergiler kurulup satıldığı da görülmüşdür. Bunlardan ikisinin resmi, o devrin İstanbul hâtırası kartpostalları arasında basılmış, satılmışdır.
1836 da kurulmuş olan İstanbul Feshânesinin, Fes Fabrikasının ordu ihtiyacını karşılayarak 1850 den sonra halk için de fes yapmaya başlaması ile İstanbul piyasasında “Feshâne Fesi” “Tunus Fesi” ve “Avusturya Fesi” olmak üzere bilhassa üç cins fes bulunmuşdur. Feshâne fesleri standart mal idi, Tunus ve Avusturya feslerinin ise âlâsı ve âdisi vardı. Fesin âlası ıslandığı zaman, yağmurda boyasının çıkmaması idi.
Feshâne 1848-1850 yıllarında 400,000 fes yapmış, halk için ayrılan fesler de 1860 dan sonra İstanbulda Veznecilerde, Büyük Kapalıçarşıda, Tophânede ve Beşiktaşda kira ile dükkânlar tutularak Feshâne idâresi eliyle perâkende satışa arz edilmişdir. 1880 den sonra Feshâne fesleri piyasadan çekilmiş, hatta çuha ve şayak tüccarlarından...
⇓ Devamını okuyunuz...
Boy boy ve cins cins fesler perâkende olarak tuhâfiye mağaza ve dükkânlarında, müstakil fesci dükkânlarında ve fes kalıbcılarında satılır, fes püskülü de oralardan alınırdı. Geçen asır sonlarında, 1880 ile 1890 arasında Tunus feslerinin, o memleket halkının kılığında ayak satıcıları tarafından Eminönünde Yeni Cami, Ayasofya Meydanı, Sultanahmed Meydanı ve Bayazıd Meydanı gibi kalabalık yerlerde kaldırımlarda sergiler kurulup satıldığı da görülmüşdür. Bunlardan ikisinin resmi, o devrin İstanbul hâtırası kartpostalları arasında basılmış, satılmışdır.
1836 da kurulmuş olan İstanbul Feshânesinin, Fes Fabrikasının ordu ihtiyacını karşılayarak 1850 den sonra halk için de fes yapmaya başlaması ile İstanbul piyasasında “Feshâne Fesi” “Tunus Fesi” ve “Avusturya Fesi” olmak üzere bilhassa üç cins fes bulunmuşdur. Feshâne fesleri standart mal idi, Tunus ve Avusturya feslerinin ise âlâsı ve âdisi vardı. Fesin âlası ıslandığı zaman, yağmurda boyasının çıkmaması idi.
Feshâne 1848-1850 yıllarında 400,000 fes yapmış, halk için ayrılan fesler de 1860 dan sonra İstanbulda Veznecilerde, Büyük Kapalıçarşıda, Tophânede ve Beşiktaşda kira ile dükkânlar tutularak Feshâne idâresi eliyle perâkende satışa arz edilmişdir. 1880 den sonra Feshâne fesleri piyasadan çekilmiş, hatta çuha ve şayak tüccarlarından Said bin Cebbâri Beye “İkinci Ordu Fes Müteahhidliği” verilmiş, İstanbuldaki askerin fesleri de bu zat tarafından tekrar Tunusdan getirilmişdir. Feshâne, yine aynı adı taşıyarak, askerin giyimi için bir kumaş dokuma fabrikasına intikal etmişdir. Said bin Cebbâre getirtdiği feslerin içine İkinci Sultan Abdülhamidin turasını bastırarak piyasanın en meşhur fesci dükkânlarına dağıtmışdır; meali aynı olmak üzere gazeteler fesciler adına ayrı ayrı ilanlar verilmişdir. 1903 de mart ayı içinde Tercemânı Hakikat gazetesinde görülen bu ilânlardaki fesci dükkânları şunlardır. Divan Yolunda Fesci Mustafa Lütfi Efendi, Fındıklıda Fesci Hasan Çavuş, Üsküdarda Fesci Mustafa Yâmen Efendi, Bayazıdda Fes kalıbcısı Hüsnü Efendi, Veznecilerde Fesci Mehmed Efendi, Bayazıdda Fesci Nazmi Efendi Feskalıbcısı Rıza Efendi. İlânların değişmeyen metni şudur: “Aldanmak istemeyen turalı fes alsın. Şimdiye kadar mağazamdan Fes satın alan zevâtı kirâmın malûmu olmak üzere muâmelâtımda istikaameti rehber ittihaz ederek fes satmakdayım. İkinci Orduyu Hümâyun fes müteahhidi şayak ve çuha tüccârı mûteberesinden Bin Cebbârı saadetlû Said Beyefendinin yeni celb etmiş olduğu fesler alâmeti fârika olarak tuğrâyi garrâyi hümâyun ile müzeyyen ve muvaşşah olup zerâfet ve metânet ciheti ile de diğer tâcirlerin satdıkları feslere fâik ve fiatca rekabet kabul etmeycek sûretde ehven olduğunu ilân ederim.”
Fes satışlarının en gelişdiği zamanlar Razaman ayları, bilhassa Şeker ve Kurban Bayramları arifeleri idi.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM100917
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 10, sayfalar 5702-5703
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.