Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Güğüm maddesi
GÜĞÜM – Su taşımaya ve ateşde su ısıtmaya mahsus bakırdan büyükce kap ; sudan pekmez,kahve,sahleb,mürekkeb ve rakı konulan güğümler de vardır,su güğümleri ile aralarında ufak farklar vardır bulunur.
Güğümler dâimâ kulplu olur.
Su güğümünün kulpu yanındadır ,gövdesi silindirikdir,dib kısmı genişce olup boğazına doğru daralır,Boğazı dardır,ve ağzınızın bir yanında ve kulpun aksı istikametinde suyun rahat akması için ortası oluklu küçük bir dili bulunur. El’an kullanılır.Eskiden bakır çeyiz eşyâsının içinde asla unutulmayan bir parça idi.
Pekmez güğümü aynı şekildedir,ağzında dili yokdur ve kapaklıdır.Şimdi kullanılmıyor.
Kahve güğümü,aynı şekildedir,dilli ve kapaklıdır. Eskiden cezve ile kahve yetiştirmesi güç konaklarda ve büyük kahvehânelerde kahve güğümle pirişirilirdi. Artık kullanılmıyor.
Sahleb güğümü ,gövdesi yumurta şeklindedir,dip kısmına kendisine mahsus bir mangal raptedilir,ağzı dilsizdir ve kapaklıdır.Kulpu boyunda ve ağza yakın bir yerde kapağın üstünden nal şeklinde geçmişdir.Seyyar sahlebciler tarafından el’an kullanılmaktadır.
Mürekkeb güğümü ,su güğümü şeklindedir,dilsizdir ve kapaklıdır,kapağı boynuna dış tarafından gaayet sıkı olarak geçer.Eski türk mürekkebler ne kadar çalkanıp dövülürse o kadar mükemmel olurdu.El yazması Mushaflar her mürekkeble yazılmazdı.Mü...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÜĞÜM – Su taşımaya ve ateşde su ısıtmaya mahsus bakırdan büyükce kap ; sudan pekmez,kahve,sahleb,mürekkeb ve rakı konulan güğümler de vardır,su güğümleri ile aralarında ufak farklar vardır bulunur.
Güğümler dâimâ kulplu olur.
Su güğümünün kulpu yanındadır ,gövdesi silindirikdir,dib kısmı genişce olup boğazına doğru daralır,Boğazı dardır,ve ağzınızın bir yanında ve kulpun aksı istikametinde suyun rahat akması için ortası oluklu küçük bir dili bulunur. El’an kullanılır.Eskiden bakır çeyiz eşyâsının içinde asla unutulmayan bir parça idi.
Pekmez güğümü aynı şekildedir,ağzında dili yokdur ve kapaklıdır.Şimdi kullanılmıyor.
Kahve güğümü,aynı şekildedir,dilli ve kapaklıdır. Eskiden cezve ile kahve yetiştirmesi güç konaklarda ve büyük kahvehânelerde kahve güğümle pirişirilirdi. Artık kullanılmıyor.
Sahleb güğümü ,gövdesi yumurta şeklindedir,dip kısmına kendisine mahsus bir mangal raptedilir,ağzı dilsizdir ve kapaklıdır.Kulpu boyunda ve ağza yakın bir yerde kapağın üstünden nal şeklinde geçmişdir.Seyyar sahlebciler tarafından el’an kullanılmaktadır.
Mürekkeb güğümü ,su güğümü şeklindedir,dilsizdir ve kapaklıdır,kapağı boynuna dış tarafından gaayet sıkı olarak geçer.Eski türk mürekkebler ne kadar çalkanıp dövülürse o kadar mükemmel olurdu.El yazması Mushaflar her mürekkeble yazılmazdı.Mürekkebci bir veya iki güğüm mürekkebi,haç zamanı Surrei Hümâyun hicaza doğru hareket ederken bir dostuna verir,oraya gönderirdi.Uzun yolculukda deveye asılmış mürekkeb güğümleri durmadan çalkanır ,dövülürdü.Hacdan sonra mürekkeb güğümleri bir kaç gün Ravzai Mutahharede bırakılırdı.Peygamberin kabri yanında da kalarak âdetâ bir kudsiyet kazanan ve dönüşde de dövüle çalkana gelen bu mürekkeplerledir ki Mushaflar yazılırdı,ve bilâkis o mürekkeblerle başka hiç bir şey yazılmazdı. Zamanızda kullanılmıyor.
Rakı güğümü ;eski meyhânelerimizde şarab küpde,rakı güğümde dururdu. Şekli sahlebci güğümü şeklinde olup bir yanında kulpu vardı ,bir de alâmeti fârika olarak gövdesinin bir yanına bir yürek şekli –bakır veya pirinçden – konulurdu.Hiç kalmamışdır,son bir örneği İstanbulda Samatyada Büyük Kulei denilen selâtin meyhânede tezgâh üzerinde bir müze malı gibi duruyordu.
Reşad Ekrem Koçu
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G7A006
Tema
Folklor
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Güç-Gülderen bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Madde numarası ve düzeltmeler tükenmez kalemle yazılmıştır.
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.