Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FERÂCE, ERKEK FERÂCESİ
Aslı arabca “Ferrâce”dir, fakat şiirde vezin zarurite veya lugatperdazlık olmadıkça daima Ferâce denilegelmişdir. “Ulemânın giydiği pek geniş ve (yine çok geniş olan) kolları yarık bir nevi biniş” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsu Türkî). “Bol kollu ve yakalı biniş; kenarında samur kürk de kaplanırdı, eskiden ilmiye ricâli giyerdi” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk lugatı).
M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Ferâce maddesinde erkek ferâcesi için şunları yazıyor:
“İlmiye ricâlinin resmî günlerde giydikleri sırma işlemeli üstlüğe de ferâce denilirdi. Biniş dahi denilen bu ferâcenin kolları çok boldu, çuhadan yapılırdı. İlmiyenin fercâ giyenleri hicrî 1264 (M. 1848) senesinde rütbelerde yapılan tâdilât ile başlamış, Osmanlı saltanatının sonuna kadar devam etmişdir. Tanzimantdan önce saray erkânı da ferâce giyerdi. Bunların kürkle kaplı olanları da vardı. Başçavuş divan günleri kürklü ferâce giyerdi” (M. Z. Pakalın).
Yukarıdaki satırlarda “Kürke kaplı” ve “Kürklü” tâbirlerinden kasıd, ferâcede iki ön kenarının, yakadan etek ucuna kadar kürklü de olabildiğidir; yoksa içinin de kürklü olduğu sanılmasın. Zirâ ferâce diye kesilmiş bir çuha bir ferveye kaplanırsa (Bakınız: Perve) ferâcelikden çıkıp çuha kaplı kürk olur.
Delikanlı ferâcelerinin kolları kısa olur, bir de...
⇓ Read more...
Aslı arabca “Ferrâce”dir, fakat şiirde vezin zarurite veya lugatperdazlık olmadıkça daima Ferâce denilegelmişdir. “Ulemânın giydiği pek geniş ve (yine çok geniş olan) kolları yarık bir nevi biniş” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsu Türkî). “Bol kollu ve yakalı biniş; kenarında samur kürk de kaplanırdı, eskiden ilmiye ricâli giyerdi” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk lugatı).
M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Ferâce maddesinde erkek ferâcesi için şunları yazıyor:
“İlmiye ricâlinin resmî günlerde giydikleri sırma işlemeli üstlüğe de ferâce denilirdi. Biniş dahi denilen bu ferâcenin kolları çok boldu, çuhadan yapılırdı. İlmiyenin fercâ giyenleri hicrî 1264 (M. 1848) senesinde rütbelerde yapılan tâdilât ile başlamış, Osmanlı saltanatının sonuna kadar devam etmişdir. Tanzimantdan önce saray erkânı da ferâce giyerdi. Bunların kürkle kaplı olanları da vardı. Başçavuş divan günleri kürklü ferâce giyerdi” (M. Z. Pakalın).
Yukarıdaki satırlarda “Kürke kaplı” ve “Kürklü” tâbirlerinden kasıd, ferâcede iki ön kenarının, yakadan etek ucuna kadar kürklü de olabildiğidir; yoksa içinin de kürklü olduğu sanılmasın. Zirâ ferâce diye kesilmiş bir çuha bir ferveye kaplanırsa (Bakınız: Perve) ferâcelikden çıkıp çuha kaplı kürk olur.
Delikanlı ferâcelerinin kolları kısa olur, bir de geniş devrik yaka ilâve olunurdu, kol kenarları ve yaka sırma harçla işlenirdi; önünde sadece süs olarak kalan kürk parçaları ile gençleri pek açan bir üstlük idi, yazın pardesü yerine giyilirdi.
XVIII. Yüzyıl şâirleirnden Sâbit bir vâiz efendiyi şöyle hicvediyor:
Ferrâce ve destar ile pek maskara düşmüş
Tütün tiryâkisi delikanlı sırtında erkek ferâcesi
(Bir XVIII. asır gravüründen S. Bozcalı eli ile)
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100805
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, page 5650
Note
Image: volume 10, page 5650
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.