Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FENÂ, FENÂ OLMUŞ
“Kötü, bed” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî). Halk ağzında iffetini kaybetmiş, vücûdu fuhuş metâı olmuş kadın veya delikanlı; fuhuş yoluna düşmüş, atılmış anlamında kullanılır. Aşağıdaki satırları Ahmed Rasimin “Fuhşi Atik” isimli ölmez eserinden alıyoruz; üstad bir arkadaşının ağzından anlatıyor:
“.. Onbeş onaltı yaşlarında idim. Pederim bir şey almak için beni eve gönderdi. Öğle üstü idi. Valdemi ağlar buldum; gözleri kızarmış, şakaklarına limon ile kahve bağlamış, teyzem yanında bileklerini ovuyor.
— Nen var anneciğim?...
“Mahzûnâne cevab verdi:
— Bir şeyim yok evlâdım...
“Sütninem öteki odada hıçkırıklar içinde anlattı:
— Bizim Sarıgüzeldeki ahbabımız Remziye Hanım yok mu?
— Var... Ölmüş mü?
— Ölmemiş ama yüreğine inmiş...
— Neden?
— Kızı fena olmuş!
“Beni de bir teessür aldı. Dükkâna döndüm. Pederim gaayetle sofu idi. Teessürümü görünce sordu:
— Ne oldun.. yoruldun mu?
“Mâcerâyı babama anlattım, elini sakalına götürdü:
— O evin kızı fenâ olsun!.. İnanılacak şey değil.. Bunda ya bir iftirâ yahud bir yanlışlık var...
“Zavallı babacığım ağlamadı ama üç dört defa hızlı hızlı öksürdü:
— Hasbünallah... sen bilirsin yâ Rabbî... diyordu...
“Siz kırk - kırkbeş sene evvel böyle bir mâcerânın ahbab gönüllerinde husûle getirdiği teessüre bakın. Fâhişe olmuş, orospu olmuş gibi bir isnâdı ...
⇓ Read more...
“Kötü, bed” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî). Halk ağzında iffetini kaybetmiş, vücûdu fuhuş metâı olmuş kadın veya delikanlı; fuhuş yoluna düşmüş, atılmış anlamında kullanılır. Aşağıdaki satırları Ahmed Rasimin “Fuhşi Atik” isimli ölmez eserinden alıyoruz; üstad bir arkadaşının ağzından anlatıyor:
“.. Onbeş onaltı yaşlarında idim. Pederim bir şey almak için beni eve gönderdi. Öğle üstü idi. Valdemi ağlar buldum; gözleri kızarmış, şakaklarına limon ile kahve bağlamış, teyzem yanında bileklerini ovuyor.
— Nen var anneciğim?...
“Mahzûnâne cevab verdi:
— Bir şeyim yok evlâdım...
“Sütninem öteki odada hıçkırıklar içinde anlattı:
— Bizim Sarıgüzeldeki ahbabımız Remziye Hanım yok mu?
— Var... Ölmüş mü?
— Ölmemiş ama yüreğine inmiş...
— Neden?
— Kızı fena olmuş!
“Beni de bir teessür aldı. Dükkâna döndüm. Pederim gaayetle sofu idi. Teessürümü görünce sordu:
— Ne oldun.. yoruldun mu?
“Mâcerâyı babama anlattım, elini sakalına götürdü:
— O evin kızı fenâ olsun!.. İnanılacak şey değil.. Bunda ya bir iftirâ yahud bir yanlışlık var...
“Zavallı babacığım ağlamadı ama üç dört defa hızlı hızlı öksürdü:
— Hasbünallah... sen bilirsin yâ Rabbî... diyordu...
“Siz kırk - kırkbeş sene evvel böyle bir mâcerânın ahbab gönüllerinde husûle getirdiği teessüre bakın. Fâhişe olmuş, orospu olmuş gibi bir isnâdı müstehcen yok, yalnız bir fenâ olmuş sözü var!..”.
Şeytandır şaşırtan hep güzelleri
Şâhin başda eser kavak yelleri
Ağabeylik kardeşlik hep lâfü güzâf
Peymâne tutmaya görsün elleri
Varır meyhâneye o rûyi sâde
Şehir eşkiyâsı sayde âmâde
Bilmezki fenâya çıkarır adın
Nikaabı hicâbı attıran bâde
(Râzi)
“Kötü” sıfatı da aynı anlamda kullanılır.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100731
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, page 5610
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.