Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FÂTİH SULTAN MEHMED CAMİİNDE MERE HÜSEYİN PAŞA VAK’ASI
Bir deli olan İkinci Sultan Mustafanın 1 sene 3 ay kadar sürmüş ikinci pâdişahlığı bilhassa İstanbulda devlet sözü yeniçerilerin ağzına düşmüş bir anarşi devri olmuşdu: kısa zaman içinde altı defa sadırâzam değişmiş, Kara Davud Paşa 24 gün, Mere Hüseyin Paşa 25 gün, Lefkeli Mustafa Paşa 2 ay 14 gün, Hadım Mehmed Paşa 4 ay 14 gün, tekrar Mere Hüseyin Paşa 6 ay 23 gün, Kemankeş Kara Ali Paşa da 7 ay 4 gün veziriâzamlık yapmışlardı.
Aslı Arnavud olup gencliğinde uşaklık, aşcı yamaklığı, aşcılık yapmış, bir yolunu bulup sipâhilik almış, ve Mısır Vâliliğine kadar yükselmiş olan Mere Hüseyin Paşa (B.: Hüseyin Paşa, Mere) câhil, gaddar, ırz ve nâmus bilmez bir adamdı. O anarşi devrinde ikinci sadâretinde, 4 rebiülâhir 1032/5 şubat 1623, yeniçerilere yaranma yolunu tutarak halka ve ulemaya, vüzeraya göz dağı verme nümâyişleri ile işe başladı. Aşağıdaki satırları Naimâ Tarihinden alıyoruz :
“Bir beylerbeyini (vâliyi, paşayı) Divânı Hümâyunda dayak altında öldürttü, yeniçerilerin edebsizliklerini para ile önlemeye çalışarak hazineyi tüketti, bir gün de bir kadı efendiye divanda dayak attırdı. Bu adam İstanbuldaki ulemâ ve şeyhlerin kapularını dolaşarak şikâyetde bulundu ve onların diyânet ve hamiyetlerini tahrik etti. Anadolu kadıaskerliğine kadar yükselmiş Yahya Efendi adında bir zât da ö...
⇓ Read more...
Bir deli olan İkinci Sultan Mustafanın 1 sene 3 ay kadar sürmüş ikinci pâdişahlığı bilhassa İstanbulda devlet sözü yeniçerilerin ağzına düşmüş bir anarşi devri olmuşdu: kısa zaman içinde altı defa sadırâzam değişmiş, Kara Davud Paşa 24 gün, Mere Hüseyin Paşa 25 gün, Lefkeli Mustafa Paşa 2 ay 14 gün, Hadım Mehmed Paşa 4 ay 14 gün, tekrar Mere Hüseyin Paşa 6 ay 23 gün, Kemankeş Kara Ali Paşa da 7 ay 4 gün veziriâzamlık yapmışlardı.
Aslı Arnavud olup gencliğinde uşaklık, aşcı yamaklığı, aşcılık yapmış, bir yolunu bulup sipâhilik almış, ve Mısır Vâliliğine kadar yükselmiş olan Mere Hüseyin Paşa (B.: Hüseyin Paşa, Mere) câhil, gaddar, ırz ve nâmus bilmez bir adamdı. O anarşi devrinde ikinci sadâretinde, 4 rebiülâhir 1032/5 şubat 1623, yeniçerilere yaranma yolunu tutarak halka ve ulemaya, vüzeraya göz dağı verme nümâyişleri ile işe başladı. Aşağıdaki satırları Naimâ Tarihinden alıyoruz :
“Bir beylerbeyini (vâliyi, paşayı) Divânı Hümâyunda dayak altında öldürttü, yeniçerilerin edebsizliklerini para ile önlemeye çalışarak hazineyi tüketti, bir gün de bir kadı efendiye divanda dayak attırdı. Bu adam İstanbuldaki ulemâ ve şeyhlerin kapularını dolaşarak şikâyetde bulundu ve onların diyânet ve hamiyetlerini tahrik etti. Anadolu kadıaskerliğine kadar yükselmiş Yahya Efendi adında bir zât da öne düşdü, ulemâ ve şeyhler Fâtih Sultan Mehmed Camiinde toplandılar. Mısır vâlidi iken sarf ettiği bir söz ileri sürülerek Mere Hüseyin Paşa küfr ile suçlandı, ve katli için fetvâ sûretleri yazıldı; toplantıya Şeyhülislâm ve ünlü şâir Yahyâ Efendi de zorla getirilmişdi; küfürle suçlanan sadırâzamı camie çağırmasını; Şeyhülislâm: — Mere sadırâzam oldukça gelmez, gideyim pâdişahdan evvelâ onun azlini isteyeyim.. diyerek toplantıdan ayrılıp kaçmaya muvaffak oldu. Toplantıyı duyan Mere Hüseyin Paşa da Yeniçeri Ocağına sığınmışdı. Onlar da Fâtih Camiindeki toplantının silâh kuvvetiyle dağıtılmasına karar verdiler. Önce dağılmaları için camie nasihatcılar yollandı, dinlenilmedi. Toplantı sabah namazı vaktinden akşama kadar sürdü. Camide ulemâ ve şeyh efendilerden başka vak’anın nereye varacağını merak etmiş kalabalık bir halk da toplanmışdı. İkindiye doğru yeniçeri ağası silâhlı kuvvetle yola çıkdı, ikindi namazını Şehzâde Camiinde kıldı, toplantının karanlık çökünce dağılacağını umuyordu. Fakat yeniçerilerin delikanlıları ve acemioğlanları bir çavuşun başa geçmesiyle Fâtih Camiine hücum etti. Toplantıya katılan ulemâ ve şeyh efendilerden, cemiyeti seyre veya akşam namazı için gelmiş halkdan pek çok kimse öldürüldü. Öldürülenlerin cesedleri bir battal kuyuya ve gerizlere doldurularak yok edildi. Birkaç gün sonra da müderris efendilerden ve kadılardan sekiz on kişi pâdişaha karşı ayaklanma ile suçlanıp sürgüne yollandı. Ulemâyı Fâtih Camiinde toplantıya çağıran Derviş adında bir dellâl da Küçük Karaman Çarşısında asılarak idâm edildi. Merenin ayağı da düz basdı, bu vak’adan sonra daha nice fir’avunluklar yapdı”.
Bibl. : Naimâ Tarihi, II.
Theme
Event
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100617
Theme
Event
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, pages 5563-5564
See Also Note
B.: Hüseyin Paşa, Mere
Bibliography Note
Bibl. : Naimâ Tarihi, II.
Theme
Event
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.