Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FANİLA
“Fransızca Flanel (Flanelle) kelimesinden; teri içmek ve sıcak tutmak için ten üstüne giyilen yünden dar (vücuda sıkı olarak intıbak eden) gömlek veya don” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Zamanımızda “Fatila” adı yalnız belden “Fatila” adı yalnız belden yukarı gövde üzerine giyilen malûm iç çamaşırı için kullanılır; aynı kumaşdan yapılmış iç donları için ayrıca belirtilerek “Fanila Don” denilir.
Yünden yapılmayan, pamuk veya keten ipliğinden iç çamaşırı da yine fanilâ adını taşımaktadır; şöyle ki yünlüsüne “Yün Fanila”, pamuk veya keten ipliğinden olanına da “Fildikos, Fildekos Fanila” denilir. Bu isim de Fransızca Fil d’Ekos (Fil d’Ecosse), İskoçya ipliği isminden alınmışdır.
Yünlüsü, Fildikosu, zamanımızda uzun kollu, yarım kısa kollu, hiç kolsuz, düz dokunmuş, balık ağı gibi dokunmuş türlü çeşidleri vardır. Bu iç çamaşırı o kadar yaygındır ki hem mağazalarda, hem seyyar satıcılar eli ile işportalarda satılmaktadır.
Fanilanın memleketimize girmesi Tanzimat devrinde olmuşdur ve bol iç, ten gömleklerinin yerini alarak sür’atle yayılmışdır. Fanilayı ilk giyenler de, yangınlara giderlerken, koşarlarken tulumbacılar olmuşdur:
Başda keçe külâh ayaklar yalın
Bir dizlik fanilâ gaayet civelek
Tulumbacı şâhım merdâne salın
Bahtını küşâde eylemiş Felek
*
Yangını sanma oyun
Soyun küçük b...
⇓ Read more...
“Fransızca Flanel (Flanelle) kelimesinden; teri içmek ve sıcak tutmak için ten üstüne giyilen yünden dar (vücuda sıkı olarak intıbak eden) gömlek veya don” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Zamanımızda “Fatila” adı yalnız belden “Fatila” adı yalnız belden yukarı gövde üzerine giyilen malûm iç çamaşırı için kullanılır; aynı kumaşdan yapılmış iç donları için ayrıca belirtilerek “Fanila Don” denilir.
Yünden yapılmayan, pamuk veya keten ipliğinden iç çamaşırı da yine fanilâ adını taşımaktadır; şöyle ki yünlüsüne “Yün Fanila”, pamuk veya keten ipliğinden olanına da “Fildikos, Fildekos Fanila” denilir. Bu isim de Fransızca Fil d’Ekos (Fil d’Ecosse), İskoçya ipliği isminden alınmışdır.
Yünlüsü, Fildikosu, zamanımızda uzun kollu, yarım kısa kollu, hiç kolsuz, düz dokunmuş, balık ağı gibi dokunmuş türlü çeşidleri vardır. Bu iç çamaşırı o kadar yaygındır ki hem mağazalarda, hem seyyar satıcılar eli ile işportalarda satılmaktadır.
Fanilanın memleketimize girmesi Tanzimat devrinde olmuşdur ve bol iç, ten gömleklerinin yerini alarak sür’atle yayılmışdır. Fanilayı ilk giyenler de, yangınlara giderlerken, koşarlarken tulumbacılar olmuşdur:
Başda keçe külâh ayaklar yalın
Bir dizlik fanilâ gaayet civelek
Tulumbacı şâhım merdâne salın
Bahtını küşâde eylemiş Felek
*
Yangını sanma oyun
Soyun küçük bey soyun
Bir fanilâ dizlikle
Görelim fidan boyun
Vücûdun çâlâk hareketlerine en elverişli iç çamaşırı olduğu için zamanımızın gençleri de alafranga serbest veya greko-romen güreş, boks, koşu, kürek, futbol ve sâir çeşidli spor hareketlerine kısa donlar üzerine fanilâ giyerek çıkarlar. Takım hâlinde çıkılan futbolda, her takımın oyuncuları aynı renkde fanila giyerler, umumiyetle de iki renkli fanilalar giyilir, böylece futbolcu fanilaları üniformalaştığı için, fanila yerine de “Forma” adı kullanılır. Mesela İstanbulun üç büyük spor kulübünden Galatasaraylılar sarı-kırmızı, Fenerbağçeliler sarı-lâcivert, Beşiktaşlılar da siyah-beyaz fanilâ (forma) giyerler.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100562
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, page 5509
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.