Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FANİLA
“Fransızca Flanel (Flanelle) kelimesinden; teri içmek ve sıcak tutmak için ten üstüne giyilen yünden dar (vücuda sıkı olarak intıbak eden) gömlek veya don” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Zamanımızda “Fatila” adı yalnız belden “Fatila” adı yalnız belden yukarı gövde üzerine giyilen malûm iç çamaşırı için kullanılır; aynı kumaşdan yapılmış iç donları için ayrıca belirtilerek “Fanila Don” denilir.
Yünden yapılmayan, pamuk veya keten ipliğinden iç çamaşırı da yine fanilâ adını taşımaktadır; şöyle ki yünlüsüne “Yün Fanila”, pamuk veya keten ipliğinden olanına da “Fildikos, Fildekos Fanila” denilir. Bu isim de Fransızca Fil d’Ekos (Fil d’Ecosse), İskoçya ipliği isminden alınmışdır.
Yünlüsü, Fildikosu, zamanımızda uzun kollu, yarım kısa kollu, hiç kolsuz, düz dokunmuş, balık ağı gibi dokunmuş türlü çeşidleri vardır. Bu iç çamaşırı o kadar yaygındır ki hem mağazalarda, hem seyyar satıcılar eli ile işportalarda satılmaktadır.
Fanilanın memleketimize girmesi Tanzimat devrinde olmuşdur ve bol iç, ten gömleklerinin yerini alarak sür’atle yayılmışdır. Fanilayı ilk giyenler de, yangınlara giderlerken, koşarlarken tulumbacılar olmuşdur:
Başda keçe külâh ayaklar yalın
Bir dizlik fanilâ gaayet civelek
Tulumbacı şâhım merdâne salın
Bahtını küşâde eylemiş Felek
*
Yangını sanma oyun
Soyun küçük b...
⇓ Devamını okuyunuz...
“Fransızca Flanel (Flanelle) kelimesinden; teri içmek ve sıcak tutmak için ten üstüne giyilen yünden dar (vücuda sıkı olarak intıbak eden) gömlek veya don” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Zamanımızda “Fatila” adı yalnız belden “Fatila” adı yalnız belden yukarı gövde üzerine giyilen malûm iç çamaşırı için kullanılır; aynı kumaşdan yapılmış iç donları için ayrıca belirtilerek “Fanila Don” denilir.
Yünden yapılmayan, pamuk veya keten ipliğinden iç çamaşırı da yine fanilâ adını taşımaktadır; şöyle ki yünlüsüne “Yün Fanila”, pamuk veya keten ipliğinden olanına da “Fildikos, Fildekos Fanila” denilir. Bu isim de Fransızca Fil d’Ekos (Fil d’Ecosse), İskoçya ipliği isminden alınmışdır.
Yünlüsü, Fildikosu, zamanımızda uzun kollu, yarım kısa kollu, hiç kolsuz, düz dokunmuş, balık ağı gibi dokunmuş türlü çeşidleri vardır. Bu iç çamaşırı o kadar yaygındır ki hem mağazalarda, hem seyyar satıcılar eli ile işportalarda satılmaktadır.
Fanilanın memleketimize girmesi Tanzimat devrinde olmuşdur ve bol iç, ten gömleklerinin yerini alarak sür’atle yayılmışdır. Fanilayı ilk giyenler de, yangınlara giderlerken, koşarlarken tulumbacılar olmuşdur:
Başda keçe külâh ayaklar yalın
Bir dizlik fanilâ gaayet civelek
Tulumbacı şâhım merdâne salın
Bahtını küşâde eylemiş Felek
*
Yangını sanma oyun
Soyun küçük bey soyun
Bir fanilâ dizlikle
Görelim fidan boyun
Vücûdun çâlâk hareketlerine en elverişli iç çamaşırı olduğu için zamanımızın gençleri de alafranga serbest veya greko-romen güreş, boks, koşu, kürek, futbol ve sâir çeşidli spor hareketlerine kısa donlar üzerine fanilâ giyerek çıkarlar. Takım hâlinde çıkılan futbolda, her takımın oyuncuları aynı renkde fanila giyerler, umumiyetle de iki renkli fanilalar giyilir, böylece futbolcu fanilaları üniformalaştığı için, fanila yerine de “Forma” adı kullanılır. Mesela İstanbulun üç büyük spor kulübünden Galatasaraylılar sarı-kırmızı, Fenerbağçeliler sarı-lâcivert, Beşiktaşlılar da siyah-beyaz fanilâ (forma) giyerler.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM100562
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 10, sayfa 5509
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.