Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ESAD EFENDİ (İmamzâde)
Geçen asrın ilk yarısında yaşamış ulemâdan; müverrih Ahmed Cevdet Paşanın kızı Fatma Aliye Hanım «Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı» isimli eserinde babasının Fatih medreselerinde talebelik hayatını anlatır iken: «... o vakit İstanbulda hayli değerli ulemâ vardı, birinci tabakada bulunanların en meşhurları Akşehirli Ömer Efendi, İmamzâde Esad Efendi, Antakyalı Said Efendi ve Denizlili Yahya Efendi idi» diyor.
İmamzâde Esad Efendinin hal tercemesini elde edemedik; Sultan Abdülmecid zamanında ilk rüşdiye mekteblerinin talebelerinden olmuş Aşcıdede İbrahim Beyin hâtıraları arasından şirin bir fıkrayı nakletmekle yetiniyoruz:
«1257 (M. 1841) de Süleymaniye Rüşdiyesine girdim. O vakitler iki rüşdiye vardı, biri Sultanahmed Rüşdiyesi, biri Süleyminaye Rüşdiyesi; bunların nâzırı meşhur İmamzâde merhumdu. Sultanahmed Rüşdiyesinin şâkirdânı paşazâde, beyzâde pek çok ders çalışmazlardı; Süleymaniye Mektebi ise bir büyücek kubbeli taş mektep olup sınıfların ayrı odaları yokdu. uzunca rahlelerin her biri bir sınıf addedilmişdi, talebesine de maaş verilirdi, sınıfı terfî edenin maaşı artardı, meselâ 4. sınıf 15 kuruş, 3. sınıf 20 kuruş, 2. sınıf 25 kuruş alır, buradan da bir kaleme çırağ edilirdi. Baş hocamız meşhur Gürcü Numan Efendi idi, İmamzâdenin dâmadı, gaayet âlim, fâzıl bir zât idi. Her haf...
⇓ Read more...
Geçen asrın ilk yarısında yaşamış ulemâdan; müverrih Ahmed Cevdet Paşanın kızı Fatma Aliye Hanım «Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı» isimli eserinde babasının Fatih medreselerinde talebelik hayatını anlatır iken: «... o vakit İstanbulda hayli değerli ulemâ vardı, birinci tabakada bulunanların en meşhurları Akşehirli Ömer Efendi, İmamzâde Esad Efendi, Antakyalı Said Efendi ve Denizlili Yahya Efendi idi» diyor.
İmamzâde Esad Efendinin hal tercemesini elde edemedik; Sultan Abdülmecid zamanında ilk rüşdiye mekteblerinin talebelerinden olmuş Aşcıdede İbrahim Beyin hâtıraları arasından şirin bir fıkrayı nakletmekle yetiniyoruz:
«1257 (M. 1841) de Süleymaniye Rüşdiyesine girdim. O vakitler iki rüşdiye vardı, biri Sultanahmed Rüşdiyesi, biri Süleyminaye Rüşdiyesi; bunların nâzırı meşhur İmamzâde merhumdu. Sultanahmed Rüşdiyesinin şâkirdânı paşazâde, beyzâde pek çok ders çalışmazlardı; Süleymaniye Mektebi ise bir büyücek kubbeli taş mektep olup sınıfların ayrı odaları yokdu. uzunca rahlelerin her biri bir sınıf addedilmişdi, talebesine de maaş verilirdi, sınıfı terfî edenin maaşı artardı, meselâ 4. sınıf 15 kuruş, 3. sınıf 20 kuruş, 2. sınıf 25 kuruş alır, buradan da bir kaleme çırağ edilirdi. Baş hocamız meşhur Gürcü Numan Efendi idi, İmamzâdenin dâmadı, gaayet âlim, fâzıl bir zât idi. Her hafta salı günleri İmamzâde Efendi mektebe gelir, sınıf terfî edecek çocukları imtihan ederdi.
«Dersimiz İzhâr’a çıkdı, ben de mülâzımlikden 15 kuruş maaşlı sınıfa çıkdım. Geçenlerde Adana Vâlisi iken vefât eden Ziyâ Paşa merhum bizim mektebde talebe idi, ikimiz de 14 - 15 yaşlarında idik, ama o gaayet zekî, sual ve cevapta Başhoca Numan Efendiyi âdeta durdururdu, Numan Efendinin ziyâde sevgilisi idi, güzelliği gibi desrde ve yazıda da birinci idi.
«Bir gün İmamzâde İzharcıları imtihana geldi. Ziya Bey bana:
— İbrahim, sen kapunun önünde otur, ben perdenin arkasından sana söylerim, imtihanı verir, yirmi kuruşluk sınıfa geçersin... dedi.
«Canıma minnet, öyle yaptım. Öbür çocukların cevap veremediklerine cevap vermeye başladım, İmamzâde gaayet memnun olurdu. Bir sualda perde arkasındaki Ziya Beyin sesi nasılsa fazlaca çıkdı, İmamzâde duydu:
— Perdenin arkasında biri var, çabuk şu habisi tutup bana getirin!.. dedi.
«Numan Efendi çıkıp sevgili Ziyâ Bey olduğunu görünce ele vermek istemedi:
— Kimse yokmuş... dedi ise de İmamzâde:
— Hayır efendim.. ben işittim!., dedi.
«Numan Efendi Ziyâ Beyi tutup getirdi. İmamzâde Ziya Beyi hemen falakaya yatırdı. Biçâre Numan Efendi elleri titreyerek Ziya Beyin ayaklarına hafifçe birkaç değnek vurdu, sonra İmamzâdenin eteğini öperek:
— Kulunuza bağışlayın!., diyerek Ziya Beyi affettirdi.
«İmamzâde bana:
— Seni sarı çıyan!. Ben seni üçüncü sınıfa çıkaracaktım, ama bunun için çıkarmam, gelecek hafta seni tekrar imtihan edeceğim, imtihan veremez isen gör ben sana neler yapıyorum!.. dedi...».
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100096
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, pages 5248-5249
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.