Geçen asrın sonlarında gaayetle güzel ve bahtsız bir köylü kızı; Bursanın Dereköyündendir; 1899 yılının haziran ayında on beş yaşında başka bir köye gelin gitmişdir, fakat gerdeğe girdiği geceden başlayarak bir buçuk ay kaynanası Ayşeden türlü cevrü cefa görmüş, işkence derecesinde dayaklar yemiş, nihâyet tahammül edemeyerek büyük bir macerâya atılmışdır; bir gün kırda bir çoban bulmuş, ona teslim olmuş, kaynanasından çekdiklerini anlatarak, eğer kendisine bir kat erkek esvabı temin ederse, oğlan kılığında kaçıp ona geleceğini, ve kimsenin şübhesini çekmeden onunla yaşayacağını söylemiş, birkaç gün sonra çoban, Emineye istediği erkek esvabı getirince, bir gece, saçlarını kesmiş, kılığını değişdirmiş, kocası ile kaynanasının birikdirdiği bir mikdar parayı da çalarak kaçmış, fakat kırda kendisini beklemekde olan çobana gitmebüy Bursa yolunu tutmuşdur. Bursada bir kunduracının yanına çırak olarak girmiş ve dükkânın üstündeki odada yatup kalkmaya başlamışdır. Genç ve kimsesiz çırağının yüz güzelliği, boy bos ve el ayak zerâfeti kunduracının aklını çelerek kötü bir yola sürüklemiş, adam bir gece bir bahane bularak dükkân odasında çırağının yanında yatmışdır, fakat onun oğlan olmayıp kadın olduğunu görünce dehşet içinde kalmışdır. O devir için kocasından kaçmış genç bir kadını oğlan kı...

Geçen asrın sonlarında gaayetle güzel ve bahtsız bir köylü kızı; Bursanın Dereköyündendir; 1899 yılının haziran ayında on beş yaşında başka bir köye gelin gitmişdir, fakat gerdeğe girdiği geceden başlayarak bir buçuk ay kaynanası Ayşeden türlü cevrü cefa görmüş, işkence derecesinde dayaklar yemiş, nihâyet tahammül edemeyerek büyük bir macerâya atılmışdır; bir gün kırda bir çoban bulmuş, ona teslim olmuş, kaynanasından çekdiklerini anlatarak, eğer kendisine bir kat erkek esvabı temin ederse, oğlan kılığında kaçıp ona geleceğini, ve kimsenin şübhesini çekmeden onunla yaşayacağını söylemiş, birkaç gün sonra çoban, Emineye istediği erkek esvabı getirince, bir gece, saçlarını kesmiş, kılığını değişdirmiş, kocası ile kaynanasının birikdirdiği bir mikdar parayı da çalarak kaçmış, fakat kırda kendisini beklemekde olan çobana gitmebüy Bursa yolunu tutmuşdur. Bursada bir kunduracının yanına çırak olarak girmiş ve dükkânın üstündeki odada yatup kalkmaya başlamışdır. Genç ve kimsesiz çırağının yüz güzelliği, boy bos ve el ayak zerâfeti kunduracının aklını çelerek kötü bir yola sürüklemiş, adam bir gece bir bahane bularak dükkân odasında çırağının yanında yatmışdır, fakat onun oğlan olmayıp kadın olduğunu görünce dehşet içinde kalmışdır. O devir için kocasından kaçmış genç bir kadını oğlan kılığında yanında alakoymak, bir gün sır meydana çıkarsa, kunduracıyı mahvedecek bir cinâyet mâhiyetindedir. Dereköylü Emine ustasına sırrını fâş etmeyeceğini vaad etmiş, fakat hemen yanından çıkıp gitmesini söylemiş ve Emine, ustasının tavsiyesi ile, yine oğlan kılığında İstanbula kaçmışdır ve kunduracının târifi ile İstanbulda da esnafdan bir Bursalının yanına çırak olarak girmişdir ve yine dükkânda yatıp kalkmaya başlamışdır. Yeni ustası güzel çırağına sapıklık yolunda bir alâka göstermemiş, fakat onu sözde iş için uzakca yerlere yollayarak bohçasını karışdırmış, ve oğlanın hayli parası olduğunu görmüş, bir gün de, âcil bir ihtiyacı karşısında çırağının parasından yüz kuruş almışdır. Emine bu hırsızlığın farkına varınca ustası ile kavga etmek gafletini göstermiş ve kavga sonunda da zâbıtaya düşmüşler. İstanbul zâbıtası ise, Bursadan gelen bildiri ile Dereköylü Emine adında genç bir firarî hırsız kadını aylardan beri aramaktadır. Kavgalı usta ile çırağın İstanbul Balıkpazarı Karakoluna getirildikleri gün Ağustos başında sıcak bir gündür; genç çırağın o sıcak günde sırtında bohça ve kalın bir cebken bulunması, emsâli oğlanlar yalın ayak dolaşırken bunun ayağına da çorap giymiş olması komiserin nazarı dikkatini çekmiş, aranmakda olan Dereköylü Emineyi hatırlatmış, oğlanın çorapları çıkartılınca ayaklarının kınalı olduğu görülmüş (Gelin kınası), göğsü yoklanarak orada da kız memeleri bulununca hakikat anlaşılmış ve Dereköylü Emine tevkif edilmişdir. Vak’anın son safhası ve Emine’nin nasıl bir cezâya mahkûm olduğu tesbit edilemedi. Bibl.: Mâlûmat ve Fransızca Servet gazeteleri. Dereköylü Emine (S. Bozcalıya göre