Tarihimize yüksek tahsil gençliğinin kalemi ile “Kanlı Perşembe” adı ile geçmiş 28 Nisan 1960 perşembe günü Bayazıd Meydanında yüksek tahsil gençliği ile İstanbul polisi arasında geçen çarpışmada şehid olmuş Yüksek Ticaret Okulu öğrencisi bir delikanlı; 1940 yılında Malatyanın Yukarı Oba ve Aşağı Oba ismi ile anılan iki mahalleden mürekkeb Gündüzbey köyünde doğdu, babası Mehmed Emeksiz adında bir çiftcidir, annesinin adı Zeyneb’dir. Malatya’nın Barguzu köyündendir. Daha önce iki erkek evlâdları olduğu halde her ikisi de sabî iken öldüğünden bu üçüncü oğullarına önce Ahmed Yılmaz adı konmuş, anasının ısrarı üzerine üçüncü isim olarak da “Duran” adı verilmiş, bu isim sonra ağızlarda “Turan’a çevrilmişdir; Emeksiz âilesinin Turandan sonra da iki kız çocuğu olmuşdur. Mehmed Emeksiz tek oğlunu okutmak arzûsu ile 1947 de Gündüzbey köyünü terkederek Malatyaya yerleşmiş, Devlet Demiryolları idâresinde revizör olmuş, ve Turan Emeksiz orada Fırat ve Barbaros ilk okullarında, Malatya Orta okulunda, Malatya lisesinde (şimdi bu lisenin adı Turan Emeksiz Lisesi’dir) devamlı başarı ile okumuş, 1957 de kanserden muzdarip olan babasını kaybederek annesi ve iki kız kardeşi ile dayısının himâyesine sığınmışdır. 1958 de liseden mezun olarak yüksek tahsilini yapmak üzere İstanbul’a gelmişdir. Şehâde...

Tarihimize yüksek tahsil gençliğinin kalemi ile “Kanlı Perşembe” adı ile geçmiş 28 Nisan 1960 perşembe günü Bayazıd Meydanında yüksek tahsil gençliği ile İstanbul polisi arasında geçen çarpışmada şehid olmuş Yüksek Ticaret Okulu öğrencisi bir delikanlı; 1940 yılında Malatyanın Yukarı Oba ve Aşağı Oba ismi ile anılan iki mahalleden mürekkeb Gündüzbey köyünde doğdu, babası Mehmed Emeksiz adında bir çiftcidir, annesinin adı Zeyneb’dir. Malatya’nın Barguzu köyündendir. Daha önce iki erkek evlâdları olduğu halde her ikisi de sabî iken öldüğünden bu üçüncü oğullarına önce Ahmed Yılmaz adı konmuş, anasının ısrarı üzerine üçüncü isim olarak da “Duran” adı verilmiş, bu isim sonra ağızlarda “Turan’a çevrilmişdir; Emeksiz âilesinin Turandan sonra da iki kız çocuğu olmuşdur. Mehmed Emeksiz tek oğlunu okutmak arzûsu ile 1947 de Gündüzbey köyünü terkederek Malatyaya yerleşmiş, Devlet Demiryolları idâresinde revizör olmuş, ve Turan Emeksiz orada Fırat ve Barbaros ilk okullarında, Malatya Orta okulunda, Malatya lisesinde (şimdi bu lisenin adı Turan Emeksiz Lisesi’dir) devamlı başarı ile okumuş, 1957 de kanserden muzdarip olan babasını kaybederek annesi ve iki kız kardeşi ile dayısının himâyesine sığınmışdır. 1958 de liseden mezun olarak yüksek tahsilini yapmak üzere İstanbul’a gelmişdir. Şehâdetinde 20 yaşında bulunuyordu. 27 Mayıs 1960 ihtilâlinden sonra nâşi İstanbul’daki muvakkat kabrinden alınarak diğer şühedâ ile birlikde gençliğin düzenlediği büyük bir törenle Ankaraya gönderilmiş, Anıt-Kabir yanında hususî bir hazireye defnedilmişdir. Turan Emeksiz Büstü — Cağaloğlunda Millî Türk Talebe Birliği binâsının önünde, mermerden Atatürk maskının altında bir kaide üzerinde mermerden tabiî cesâmetde bir heykeldir; heykeltraş O. Macunoğlu tarafından yapılmış ve yerine 28 Nisan 1962 de bir törenle konmuşdur; fakat maalesef kaidedeki adı “Turhan” diye yanlış yazılmışdır. Bu büst 1966 yılı şeker bayramının ikinci gününe rastlayan 24 Ocak Pazartesi günü bir fanatiğin tecavüzüne uğramışdır; vak’anın tafsilâtını günün gazetesinden alıyoruz: “M.T.T.B. önündeki Turan Emeksiz büstü dün baltayla bir işçi tarafından kaidesinden sökülerek kaçırılmak istenmiştir. Saat 14 sıralarında Cağaloğlundaki M.T.T.B. önündeki Turan Emeksiz büstüne elinde baltayla yaklaşan 39 yaşındaki Hüseyni Semerci adındaki yağ işçisi, birden elindeki baltayı birkaç defa büste indirdikten sonra kaidesinden söküp kucaklamış ve Vilâyete doğru koşmağa başlamıştır. Kucağında büst ve elinde balta bir adamın koştuğunu gören Cağaloğlu’ndaki trafik polisi Hikmet Taştop oradan geçen polis cipindeki memurların da yardımıyla adamı durdurup kucağındaki büstü zorla almağa muvaffak olmuşlardır. Alemdar karakoluna götürülen sanık, Turan Emeksiz’i tanımadığını, adını da hiç duymadığını, büstü daha önce gördüğünü, önünden geçerken kendisine benzediğinden söküp götürmek istediğini bildirmiştir. “Konyanın Hatunsaray bucağında çobanlık yapan ve İstanbula geldikten sonra yağ halinde Aleko Torunos adlı bir Rum tüccarının yanında ayda 400 liraya çalışan Hüseyin Semerci, “Gelip geçtikçe bu heykel bana keder veriyordu. Onu söktüm.” demekte, başka bir şey söylememektedir. Hüseyin Semerci adındaki bir yağ işçisi tarafından Turan Emeksiz’in büstünün parçalanmak istenmesi kıza zamanda gençlik tarafından duyulmuş ve gençlik kuruluşları hareketi protesto eden bildiriler yayınlamışlardır. Olaydan sonra Alemdar Emniyet Amirliğine götürülen büst, M.T.T.B. tarafından saat 17 de teslim alınmış ve törenle yerine konmuşdur” (Bayram Gazetesi) Mesud AYABAKAN Turan Emeksiz Vapuru — Denizcilik Bankasının yeni liman vapurlarından birine de “Turan Emeksiz” adı verilmişdir (B.: Turan Emeksiz Vapuru). Turan Emeksiz Resim: S. Bozcalı