Askere ekmek temini iltizam usûlü ile üzerine alan müteahhidlere kadimden beri verile gelmiş unvandır; zahîreyi ekmekcibaşılar temin eder, askerî birliklere tayınları da onlar dağıtırdı; devlet sâdece mîrî bir fırın verirdi, yeniçerilik devrinde de acemioğlanlarından fırın işçileri temin edilmişdi. Ekmekcibaşılık hicrî 1280 (M. 1863) de kaldırıldı, ve askerin ekmeğinin temini işi askerî levazım idaresine verildi; M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Lütfi Tarihinden nakl ederek şu malûmatı veriliyor: “. . . O vakte kadar asakiri şâhânenin nânı aziz (ekmek) tâyinatı iltizam sureti ile bil ihâle Ekmekcibaşı unvânı ile bir takım kimseler tarafından idare olunurdu. Bu idârede her zaman türlü irtikâblar ve fesadlar karışarak nümuneye mutâbık ekmekler yalnız ümerâ ve zâbitan tayınlarına mahsus olup efrâdı askeriye ekmeklerine dikkat olunmazdı. Çünkü bu ekmekcibaşıların yazlı kışlı ümerâ ve memurini ekseriyeye verdiklerini ziyâfetler ve tiyatro dâvetleri ve bâzılarının konaklarına odun gönderme gibi birçok masrafları ekmek hamurlarının katılarak hamur işlerine karışanların ağızlarını kaparlar idi. Seraskerlik veznesinden aldıkları akçalar dâima alelhesab sureti ile yürür, hesap kesme, kapatma muamelesi yapılmazdı. Bu müteahhidlerin tebeddülünde, seneler...

Askere ekmek temini iltizam usûlü ile üzerine alan müteahhidlere kadimden beri verile gelmiş unvandır; zahîreyi ekmekcibaşılar temin eder, askerî birliklere tayınları da onlar dağıtırdı; devlet sâdece mîrî bir fırın verirdi, yeniçerilik devrinde de acemioğlanlarından fırın işçileri temin edilmişdi. Ekmekcibaşılık hicrî 1280 (M. 1863) de kaldırıldı, ve askerin ekmeğinin temini işi askerî levazım idaresine verildi; M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Lütfi Tarihinden nakl ederek şu malûmatı veriliyor: “. . . O vakte kadar asakiri şâhânenin nânı aziz (ekmek) tâyinatı iltizam sureti ile bil ihâle Ekmekcibaşı unvânı ile bir takım kimseler tarafından idare olunurdu. Bu idârede her zaman türlü irtikâblar ve fesadlar karışarak nümuneye mutâbık ekmekler yalnız ümerâ ve zâbitan tayınlarına mahsus olup efrâdı askeriye ekmeklerine dikkat olunmazdı. Çünkü bu ekmekcibaşıların yazlı kışlı ümerâ ve memurini ekseriyeye verdiklerini ziyâfetler ve tiyatro dâvetleri ve bâzılarının konaklarına odun gönderme gibi birçok masrafları ekmek hamurlarının katılarak hamur işlerine karışanların ağızlarını kaparlar idi. Seraskerlik veznesinden aldıkları akçalar dâima alelhesab sureti ile yürür, hesap kesme, kapatma muamelesi yapılmazdı. Bu müteahhidlerin tebeddülünde, senelerce uğraşılarak, kiminin borcu, kiminin de pek çok tahsili imkânsız alacağı çıkardı, ve iflâs ederlerdi. Ekmekcibaşılık kaldırıldıkdan ve askerin ekmek işi levâzım idâresine verildikden sonra askerin ekmeği (tayını) beyaz francala gibi çıkmaya başladı”.