EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
9. Cilt: Diş-Eri
EĞRİ FES MODASI
Fesin İkinci Sultan Mahmud zamanında erkek serpuşu olarak kabûlünden 1925 de bir kanun ile Türkiyede fes giyilmesi yasak edildiği tarihe kadar gençler arasında devam edegelmiş bir modadır; eski şâirlerin “eşbeh civan” dedikleri uçarlı koşarlı ve alımlı çalımlı yakışıklı delikanlılar feslerini dâima bir kaş üstüne, ve tercih ile sağ kaş üzerine eğmişler, bu edâya perçem, kâkül, püskül cünbüşleri de katılmışdır (Bakınız: Fes; Püskül; Perçemm; Geysû; Kâkül). Şarkılarda türkülerde eğri fesli nevcivan tasvirlerine pek çok rastlanır; aşağıdaki manzûme genç bir yangın tulumbacısının tasviridir: Çıkalım Bağlarbaşına Mâilim samur kaşına Yaraşmış şâhin başına Elde gümüşlü kırbacı Eğri fesli tulumbacı Koşarlı ayağı güzel Yangıncı uşağı güzel Tırabulus kuşağı güzel At nârayı acı acı Eğri fesli tulumbacı Gel sîneye ayvazım gel At vahşeti haylazım gel Şıkırdımım şehbazım gel Gözüm nuru başım tacı Eğri fesli tulumbacı Şirin adı Dilâverdir Şâhi hûban semenderdir Hüzni’nin bahtı yâverdir Alur güzellerden bacı Eğri fesli tulumbacı İkinci Sultan Mahmud devrinin bestekârlarından Enderunlu Rifat Beyin askere setire pantalon ve fes giydirilmesi üzerine hicazkâr bir şarkısı vardır; bu şarkının bir kıt’ası dikkate değer, şöyle ki, başkalarına fes giydirilen Asâkir-i Mansûrei Muhammediye efrâdının f...
⇓ Devamını okuyunuz...
Fesin İkinci Sultan Mahmud zamanında erkek serpuşu olarak kabûlünden 1925 de bir kanun ile Türkiyede fes giyilmesi yasak edildiği tarihe kadar gençler arasında devam edegelmiş bir modadır; eski şâirlerin “eşbeh civan” dedikleri uçarlı koşarlı ve alımlı çalımlı yakışıklı delikanlılar feslerini dâima bir kaş üstüne, ve tercih ile sağ kaş üzerine eğmişler, bu edâya perçem, kâkül, püskül cünbüşleri de katılmışdır (Bakınız: Fes; Püskül; Perçemm; Geysû; Kâkül). Şarkılarda türkülerde eğri fesli nevcivan tasvirlerine pek çok rastlanır; aşağıdaki manzûme genç bir yangın tulumbacısının tasviridir: Çıkalım Bağlarbaşına Mâilim samur kaşına Yaraşmış şâhin başına Elde gümüşlü kırbacı Eğri fesli tulumbacı Koşarlı ayağı güzel Yangıncı uşağı güzel Tırabulus kuşağı güzel At nârayı acı acı Eğri fesli tulumbacı Gel sîneye ayvazım gel At vahşeti haylazım gel Şıkırdımım şehbazım gel Gözüm nuru başım tacı Eğri fesli tulumbacı Şirin adı Dilâverdir Şâhi hûban semenderdir Hüzni’nin bahtı yâverdir Alur güzellerden bacı Eğri fesli tulumbacı İkinci Sultan Mahmud devrinin bestekârlarından Enderunlu Rifat Beyin askere setire pantalon ve fes giydirilmesi üzerine hicazkâr bir şarkısı vardır; bu şarkının bir kıt’ası dikkate değer, şöyle ki, başkalarına fes giydirilen Asâkir-i Mansûrei Muhammediye efrâdının feslerini eğri giydikleri açıkca ifâde edilmişdir. Etdin ihyâ askeri başdan başa Pâdişahım devletinle çok yaşa Düşmenin gelsin başı taştan taşa Pâdişahım devletinle çok yaşa Pek yaraşdı eğri sarık eğri fes Resmine erbâb-ı irfan dedi pes Bu sözü tekrar iderler her nefes Pâdişahım devletinle çok yaşa Şu kıt’a Nikagos Ağanın bir hüseynî şarkısındandır: Bir yana eğdir fesin ey nevcivan Halka halka kakülün olsun iyan Parlayıp lâhdi ciğerden âşıkan Âteşi aşkınla yansın her zaman Şu kıt’a da Enderunlu Şâkir Beyin bir bestenigâr şarkısındandır: Gel meclise nûş it şarâb Nolsun bu rütbe ictinâb Eğdir fesin etme hicâb Pek güzeldir perçemin Yakın geçmişin İstanbul hayatı üzerine anlatdıklarına inanılır kimselerden Ali Çamiç Ağa (B.: Camiç Ağa, cild 7, sayfa 3700) bize verdiği bir notda: “Eğri Fes ve Eğri Külâh, gerçi bıçkın meşreb genclerin başlarında görülür ama, bunlar aslında eğri olarak yapılır serpuşlardı, yani alt kısmı başa geçirildiğinde başda eğri dururlardı” diyor.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM090699
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 9, sayfa 4963-4964
Bakınız Notu
B.: Camiç Ağa, cild 7, sayfa 3700
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK