Tanınmış yazar ve sanatcı; 1903 de İstanbulda Gedikpaşada doğdu; babası uzunca bir zaman İzmir Mektubculuğunda bulunmuş aslı Ruscuklu Mehmed Hayri Beydir; annesinin adı Seniye Hanım. Mehmed Hayri Bey, Ruscuk âyanı sadrıâzam Alemdar Mustafa Paşanın erkek kardeşinin oğlu Ali Paşanın oğludur; İkinci Sultan Mahmud Rumelinde ve Anadoluda âyanların nüfuzunu kırma mücâdelesine girişdiğinde Ali Paşayı da bütün âilesi halkı ile Ruscukdan kaldırtarak İzmirde yerleştirmiş ve Mehmed Hayri Bey İzmirde doğmuşdur. Varlıklı bir âilenin geniş imkânları içinde yetişmiş, ingilizce ve fransızca bilir, edebiyat ile ve güzel san’atlarla meşgul olmuş idi, Münir Hayri Egeli, babasının bu kıymetlerine de tevârüs etmişdir. İzmirin meşhur saat kulesi mektubculuğunda onun teşebbüsü ile yapılmış, hatta bir rivayete göre bu kulenin resmini de Mehmed Hayri Bey çizmişdir; İzmirin Mektubcu semti de adını onun hâtırasından almışdır; 1909 da vefat etmişdir; Mehmed Hayri Beyin üç oğlunun en küçüğü olan Münir Hayri Egeli altı yaşında yetim kalmışdır. M.H. Egelinin annesi Seniye Hanım da Telgraf Nâzırı Hasan Âli Efendi’nin torunu; Maarif Vekili ve edib Hasan Âli Yücel ile kardeş çocuklarıdır. Kadıköy Nümûne Mektebinde, İstanbul Muallim Mektebinde okudu (1919); Sorbon Üniversitesi psikoloji enstitüsünü bitirdi (1922)...

Tanınmış yazar ve sanatcı; 1903 de İstanbulda Gedikpaşada doğdu; babası uzunca bir zaman İzmir Mektubculuğunda bulunmuş aslı Ruscuklu Mehmed Hayri Beydir; annesinin adı Seniye Hanım. Mehmed Hayri Bey, Ruscuk âyanı sadrıâzam Alemdar Mustafa Paşanın erkek kardeşinin oğlu Ali Paşanın oğludur; İkinci Sultan Mahmud Rumelinde ve Anadoluda âyanların nüfuzunu kırma mücâdelesine girişdiğinde Ali Paşayı da bütün âilesi halkı ile Ruscukdan kaldırtarak İzmirde yerleştirmiş ve Mehmed Hayri Bey İzmirde doğmuşdur. Varlıklı bir âilenin geniş imkânları içinde yetişmiş, ingilizce ve fransızca bilir, edebiyat ile ve güzel san’atlarla meşgul olmuş idi, Münir Hayri Egeli, babasının bu kıymetlerine de tevârüs etmişdir. İzmirin meşhur saat kulesi mektubculuğunda onun teşebbüsü ile yapılmış, hatta bir rivayete göre bu kulenin resmini de Mehmed Hayri Bey çizmişdir; İzmirin Mektubcu semti de adını onun hâtırasından almışdır; 1909 da vefat etmişdir; Mehmed Hayri Beyin üç oğlunun en küçüğü olan Münir Hayri Egeli altı yaşında yetim kalmışdır. M.H. Egelinin annesi Seniye Hanım da Telgraf Nâzırı Hasan Âli Efendi’nin torunu; Maarif Vekili ve edib Hasan Âli Yücel ile kardeş çocuklarıdır. Kadıköy Nümûne Mektebinde, İstanbul Muallim Mektebinde okudu (1919); Sorbon Üniversitesi psikoloji enstitüsünü bitirdi (1922); 1920 - 1922 arasında, ki Millî Mücâdele yıllarıdır, yurda döndüğünde Ankarada maarif müfettişliği, Trabzon lisesinde muallimlik yapdı; Tayyare Cemiyeti (Türk Hava Kurumu) neşriyat müdürü, Ankara lisesinde muallim, sırası ile İzmit, Bolu ve Balıkesir maarif müdürü, İsmet Paşa Kız Enstitüsü Müdürü, Millî Temsil Akademisi (Devlet Tiyatrosu) ve Güzel Sanatlar müdürü oldu. Polis Enstitüsünde muallimlik yapdı. Atatürk tarafından filmcilik ihtisası yapmak üzere Almanyaya ve Rusyaya gönderildi. Bu arada Atatürk dokümanter filmini çevirdi. Türkiye Serinofil Derneğinin kurucusdur. Türkiye Film Sanatcıları Cemiyeti üyesidir. İki defa, önce Şefika Hanımla, ondan ayrılarak Saadet Hanımla evlenmişdir; Erdoğan, Can (Şefika Hanımdan), Gülsüm ve Gülbüm (Saadet Hanımdan) adında dört evlâdı vardır. Fransızca, ingilizce, almanca bilir. Arjantin, Almanya, İtalya, Rusya, Hindistan ve Pakistana gitmişdir. Resim yapar, heykel yapar. Sahne sanatı ve filmcilik üzerine geniş bilgiye sâhibdir. Atatürkün sofralarında bulunmuş, güzel konuşur bir meclis adamıdır. Çok sempatikdir, hârikulâde bir iknâ kudretine sâhibdir . Üç yüzden fazla çocuk hikâyesi, okul piyesi yazmışdır; “Terleyen Efe” ve “Kadın Geçerken” adında iki romanı, “Yiğit Hamza” ve “Yörük Emine” isimli iki piyesi vardır. “Atatürkden Bilinmeyen Hâtıralar” isimli bir monografi yapmışdır. Cumhuriyetin 10. yıl posta pullarının resimlerini o çizmişdir. Atatürkün emriyle Mimar Sinanın simasını tesbit eden madalyonu ve Paris salonuna kabul edilen zeybek heykelini, bir kısım gümüş paralarımızın resmiyle İzmir Kültürparkı büyük Endüstri heykelini yapmışdır. Orhan PEKGİRGİN Münir Hayri Egeli (Resim: S. Bozcalı)