Hırsız, kaatil; 1301 ile 1311 (M. 1883 - 1894) arasında Tophânede mîrî fırın pasacısı 17 - 18 yaşlarında bir genç iken hemşehrilerinden birinin bekâr odasında misâfir kaldığı gece bir gümüş koyun saati çalmışdır. İstanbul Mahbushânesinde damağalarından Kahveci Nusret’in şıkırdım uşağı olmuş, bir gün teneffüs zamanı avluda gezerlerken kıskançlık maddesinden kendilerine kin bağlamış azılı kaatillerden ve yine damağalarından Arab Süleyman ile avanesinin öldürmek kasdı ile hücumlarında, zeberdest bir delikanlı olduğundan Süleymanın elindeki şişi alıp azılı şerîri vurup öldürmüş, hem kendisini, hem Nusreti kurtarmış, mahbushânede nefis müdafaası ile işlediği cinâyetden de ayrıca beş sene prangabendliğe mahkûm olmuşdur. Bu vak’adan sonradır ki Kahveci Nusret İstanbul’dan Sinob’a gönderilmişdir. Aşağıdaki semâî bu Ebûzer şânında Kahveci Nusretindir: Bugün sarsar bütün eflâki bu hicranlı feryâdım Ezelden gülmedim yâ Rab cefâkârım hem nâşâdım Şehâ bahtım dahi kaare yazık gadr ile pûyânım Aceb nerde âyâ şimdi Ebûzerim perîzâdım Cezâ yirse kasem olsun feryâd eylerdi vicdânım Mürüvvet merhamet senden rahmeyle sen ey sultânım Sarartır saçları her kalbi ahzan vaktine benzer Gurûbu bahtımı îma ider her bir seher ekser Levend kaametli sultânım gazanfer bir hadid peyker Sîmâyı aşkını kalbim e...

Hırsız, kaatil; 1301 ile 1311 (M. 1883 - 1894) arasında Tophânede mîrî fırın pasacısı 17 - 18 yaşlarında bir genç iken hemşehrilerinden birinin bekâr odasında misâfir kaldığı gece bir gümüş koyun saati çalmışdır. İstanbul Mahbushânesinde damağalarından Kahveci Nusret’in şıkırdım uşağı olmuş, bir gün teneffüs zamanı avluda gezerlerken kıskançlık maddesinden kendilerine kin bağlamış azılı kaatillerden ve yine damağalarından Arab Süleyman ile avanesinin öldürmek kasdı ile hücumlarında, zeberdest bir delikanlı olduğundan Süleymanın elindeki şişi alıp azılı şerîri vurup öldürmüş, hem kendisini, hem Nusreti kurtarmış, mahbushânede nefis müdafaası ile işlediği cinâyetden de ayrıca beş sene prangabendliğe mahkûm olmuşdur. Bu vak’adan sonradır ki Kahveci Nusret İstanbul’dan Sinob’a gönderilmişdir. Aşağıdaki semâî bu Ebûzer şânında Kahveci Nusretindir: Bugün sarsar bütün eflâki bu hicranlı feryâdım Ezelden gülmedim yâ Rab cefâkârım hem nâşâdım Şehâ bahtım dahi kaare yazık gadr ile pûyânım Aceb nerde âyâ şimdi Ebûzerim perîzâdım Cezâ yirse kasem olsun feryâd eylerdi vicdânım Mürüvvet merhamet senden rahmeyle sen ey sultânım Sarartır saçları her kalbi ahzan vaktine benzer Gurûbu bahtımı îma ider her bir seher ekser Levend kaametli sultânım gazanfer bir hadid peyker Sîmâyı aşkını kalbim ezelden eylemiş ezber Cezâ yirse kasem olsun feryâd eylerdi vicdânım Mürüvvet merhamet senden rahmeyle sen ey sultânım Eger pâzârı mahşerde idilse böylece ilân Cihan bulmuş sana karşı garibdir işte bir kurban Ne nîmetdir huzûrunda olursam kulluğa şâyan Cezâ yirse kasem olsun feryâd eylerdi vicdânım Mürüvvet merhamet senden rahmeyle sen ey sultânım Aynı zamanda bir halk ressamı olan Kahveci Nusret yukardaki semâî ile övdüğü Pasacı Ebûzerin kara kalem ile güzel bir resmini yapmışdır, fakat bu resmin büyük kıymeti, etrafına yazılan bir takım yazılarla bir tılsım resmi oluşundadır. Yazıları yazan, katilden mahkûm olup “Zından Kutbu” lâkabı ile anılan Somuncu Baba isminde bir büyücü-üfürükcüdür. Aslından ressam Hüsnü eliyle kopye ettirdiğimiz Pasacı Ebûzerin resminin etrafındaki yazı ve şekiller şunlardır; en üstte; Ebûzer şâhımın tasviri mutalsamıdır. Bana nusret budur ancak âvânı mesken iken zından Ne nîmetdir huzurunda olursam kulluğa şâyan Sağ tarafda yukardan aşağı: Zincirden bir çerçive ve içinde “Kurretü âli kesâ (?) abâ”. Zenciri aşk, zencîr zından, pîrimize hû. Nûra irişenlere her şey yakın, nâr içinde yananlara her şey baid. Pragna, pâbend, bukağı, ağu, ağ. Bir çın tamanı motifi. Anber, kanber, şebi rûz beraber. Yâri serkeş çık meydâne meydâne Merdâne merdâne girdik yâhu zındâne Ebûzer Şah bir dânedir bir dâne. İki yürek şekli, birinin içinde elif (E), diğerinin içinde nun (N) harfi, ve aralarında zincirleme yazılmış vav harfleri. Sol tarafta yukardan aşağı: Ferah, ferruh, nefih, rih. Hilâlimsi bir şekil ve içinde “Şâhım vechehu” Ham, gam, hem. Evranos ardanos Evren velî irfan bolî Âmin yâ muin, âmin yâ muin Bi hörmeti Tâ Hâ ü Yâsin İki yürek şekli, birinin içinde ayın, (A), öbürünün içinde mim (M) harfi ve altında çifte vav (V) harfi. Yâri serkeş merd isen can virüb cânânı gör Benlik olmaz zındanda küfrü ko imânı gör Sultânı aşkı kıldım serdar, şeytânı nahveti eyledim berdar. Kutbi zından dört duvar karındaşı Şeyh Somuncu Baba, tılsımı mücerreb. En altda: Delikanlının iki ayağı arasında bir kesik kelle ve murad kapusunun anahtarı. Âşık başı binek taşı Somuncu Baba pişirdi aşı. (B.: Nusret, Kahveci; Damağaları, cild 8, sayfa 4224; Zından Şiirleri) Bibl.: Nusret, Zından Şiirleri. Safranbolulu Ebûzerin tılsımlı resmi (aslından Hüsnü eli ile kopya)