Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Görk (Veliyyüddin Vecîhî) article
GÖRK (Veliyyüddin Vecîhî) – Memleketimizde emsâli yok denilecek kadar as aydın kitabcı ;1903 de Selânikde doğdu ;Düyunu Umumiye İdâresinin Selânik müdürlüğü başkâtibi Hüseyin Hüsnü Beyle Râbia Hanımın oğludur. Hüseyin Hüsnü Bey aynı vazife ile 1907-1909 arasında Halebde,1910-1925 arasında da Beyrutda bulunmuş,1925 emekli olarak geldiği 1930 İstanbula gelmiş ve 1930 da vefat etmişdir.
Vecîhî Görk ilk tahsilini Fevziye mektebinde, ve Beyrutda orta tahsilini Beyrutda fransız Frerler Mektebinde,yüksek tahsilini de yine orada aynı mekte-ticâret kısmında yapdı. Tahsili sırasında da büyük bir fransız yayın müessesesi Hachette Kütübhânesinin Beyrut Şubesinde çalışmaya başladı, 1927 de aynı kütübhânenin İstanbul şubesinin başına geldi, on üç sene kadar da Hachette’i İstanbulda temsil etti.
1939 da Ankarada toplanan Birinci Türk Neşriyat Kongresine dâvet edildi, kongrenin “Basım,Yayım ve Satış İşleri Encümeni”nin raportörlüğünü yapdı, ayrıca yabancı dillerde yazılmış kitab ve dergilerin memleketimize idhâli ve tevzii hakkında çok önemli bir rapor verdi,ve nazarı dikkati çekerek 1940 da Maarif Vekâleti yayınevleri ve depoları müdürlüğüne Heyeti Vekile kararı ile ihtisas ile tayin edildi, bu resmî vazifeye gelince Hachette’den ayrıldı.
İlk işi, o sırada ancak üç dâne olan vekâlet yayınevleri...
⇓ Read more...
GÖRK (Veliyyüddin Vecîhî) – Memleketimizde emsâli yok denilecek kadar as aydın kitabcı ;1903 de Selânikde doğdu ;Düyunu Umumiye İdâresinin Selânik müdürlüğü başkâtibi Hüseyin Hüsnü Beyle Râbia Hanımın oğludur. Hüseyin Hüsnü Bey aynı vazife ile 1907-1909 arasında Halebde,1910-1925 arasında da Beyrutda bulunmuş,1925 emekli olarak geldiği 1930 İstanbula gelmiş ve 1930 da vefat etmişdir.
Vecîhî Görk ilk tahsilini Fevziye mektebinde, ve Beyrutda orta tahsilini Beyrutda fransız Frerler Mektebinde,yüksek tahsilini de yine orada aynı mekte-ticâret kısmında yapdı. Tahsili sırasında da büyük bir fransız yayın müessesesi Hachette Kütübhânesinin Beyrut Şubesinde çalışmaya başladı, 1927 de aynı kütübhânenin İstanbul şubesinin başına geldi, on üç sene kadar da Hachette’i İstanbulda temsil etti.
1939 da Ankarada toplanan Birinci Türk Neşriyat Kongresine dâvet edildi, kongrenin “Basım,Yayım ve Satış İşleri Encümeni”nin raportörlüğünü yapdı, ayrıca yabancı dillerde yazılmış kitab ve dergilerin memleketimize idhâli ve tevzii hakkında çok önemli bir rapor verdi,ve nazarı dikkati çekerek 1940 da Maarif Vekâleti yayınevleri ve depoları müdürlüğüne Heyeti Vekile kararı ile ihtisas ile tayin edildi, bu resmî vazifeye gelince Hachette’den ayrıldı.
İlk işi, o sırada ancak üç dâne olan vekâlet yayınevlerini 16 ya çıkarmak oldu, bu suretle, bilhassa okul kitablarının ,Türkiyenin en uzak köşelerine varınca zamanında gönderilmesini sağladı. Bu husus o kadar mükim idi ki, 1942 de devrin maarif vekili Hasan Âli Yücel, Vecihi Görk’e yazdığı bir takdir maktubunda :“ Okul kitablarının zamanında tevzii hususunda müessesenizin gösterdiği gayret takdire değer, bütün arkadaşlarınıza selâmlarımla teşekkür ederim..” diyor.
İkinci büyük işi de, Türkiyede harf inkilâbından sonra yıllar boyunca Maarif Vekâleti tarafından eski harflerle basılmış ve depolarda çürümeğe terkedilmiş kitabları kurtarmak oldu. Çoğu çok değerli o eserleri,yeni renkli kapaklar geçirerek tekrar kitab piyasasına arz etti, ve böylece büyük bir millî serveti kurtardı, o kitablar kısa bir zamanda satılarak tükendiler.Ayrıca, renkli ve resimli kitab kapaklarını, kitaba başkaca câzibe verdiğini de göstermiş oldu.
Yine aynı yıl içinde yeni kurulan “Devlet Kitabları Mütedâvil Sermâyesi” müdürlüğüne getirildi. Bu müdürlüğe bağlanmış olan, ve idâresi kavşamak üzere bu Devlet Matbaasına disiplinli,metodlu yeni bir çalışma devresi açdı, öylesine ki, 1940 sorumluluğunu yüklendiği müessesenin yıllık satışı 300,000 lira iken,dokuz yıl sonra ayrıldığı o müessesenin yallık satışı 3,400,000 liraya çıkmış bulunuyordu. Müesseseden ayrılması, Hasan Âli Yücelin vekâletden ayrılmasından az sonradır, ve başlıca sebebi de V.Görk’ün mekteblerimizde tek mekteb kitabı sistemine tarafdar oluşudur.Türkiyenin iktisâdî durumu üzerinde o kadar önemli bir dâvâdır ki şerhi ve tahlili bu ansiklopedinin konusu dışında kalır. Vecîhi Görk, çok kitablı eğitim’in bazı editörlerle yazarların karşısında yalnız adım olarak kalmışdı.
Daha önce 1945 de Ziyad Ebüzziya ve Osman Nebioğlu ile birlikde “Gen” kitabevini kurmuşdu, bu isim üç müteşebbisin soy adlarının ilk harfleri alınarak verilmişdi. Başda Hachette Kitav evi gelmek üzere İstanbulda Beyoğlunda yabancı kitab evlerinin hikmeti vücudunu ortadan kaldıracak olan o çok çok güzel Gen kitabevi, üçü de seçkin türk aydını olan kurucularının her ne sebebden ise bağlaşamamaları yüzünden kısa ömürlü oldu.
Vecîhî Görk,asâletli meslek bildiği kitabcılığa, Gen Kitabevi kapandıktan ve memuriyetden de ayrıldıkdan sonra şahsen devam etti, bu satırların yazıldığı sırada kitab idhâlâtı işi ile meşgul buluyuyordu.
1955 de kurulmuş “Türk Kitab İdhâlâtceları Derneği” nin kurucu üyesidir, ve idâre heyetinde bulunmaktadır.
1967 de, ünlü bir türk kitabcısı olarak Fransız Editörler Birliğinin Parisde tertib ettiği “Editörlük ve Kitabcılık Semineri” ne,fikirlerinden faydalanılacak ünlü bir türk kitancısı olarak dâvet edildi.
Bu satırların yazıldığı sırada en yakın iş arkadaşı, zevcesi Selmâ (Özman) Hanımdır; Dr. Hasan Tahir Özmanın kızı olan Selma Hanım İstanbulda Notre-Dame de Sion fransız kız lisesinden mezundur,kitabcılık mesleğini de zevcinden hakkıyle öğrenmişdir.1947 doğumlu Fügen adında bir kızları vardır, Lise tahsilini İsviçrede Lozanda tamamlamışdır,fransızca ve ingilizce bilir.
Tercüme Dergisinde “Fransız Telif Hakkı Kanunu” nunu ,ve Öğretim Dergisinde de matbaacılığa âid “İmâlâta dâir Tavsiyeler ” adında bir seri etüdü terceme ederek yayınlamışdır.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
G3036
Theme
Person
Subject
Görk (Veliyüddin Vecihi), Veliyüddin Vecihi Görk, Kitapçı, Publisher, Kitap yayıncılığı, Book publication, Hachette, Hasan Âli Yücel, Devlet Kitabları Mütedavil Sermayesi, State Books Distribution Capital, Ziya Ebuziyya, Osman Nebioğlu, Gen Kitabevi, Gen Publication House, Türk Kitab İdhâlâtceları Derneği, Turkish Book Importers Association
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Göl-Göv chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Notes are written with pen on the document.
Bibliography Note
Tercüme Dergisi; Öğretim Dergisi
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.