Geçen asır sonlarında Üsküdarda yaşamış, hem kendi güzelliği, hem de işlediği gaayetle sanatlı oyalarının güzelliği büyük şehir İstanbulda şöhret olmuş bir kız; 1876 Türk - Rus harbinin Bulgaristan muhâcirlerinden Kızanlıklı idi, babası çıkırıkcı esnafındandı, Üsküdarda Büyük Hamam civârında otururlar, anası Fatma Dudu da o hamamın kadınlar kısmında natırlık yapardı. Dürdâne bir şöhret olduğu zaman çocuk sayılacak yaşda idi, fakat oyacılıkda bir dehâ idi; işlediği oyaları bilinen motiflerden, şekillerden almaz, oya motiflerini îcâd ederdi; oya, başda ipek gelmek üzere çeşidli iplikle yapılır iken bu sanatkâr kız incecik altın ve gümüş teller hattâ saç kılından bile oya işlemişdir; her hafta başında Bedestende müzâyede ile sattırdığı oyalarının isimlerini de kendisi koymuşdur. Tersâne çavuşlarından Himmet adında çok güzel bir delikanlı ile evlenmiş, nâmuskârâne ve zengince bir esnaf hayatı sürerek yaşamışlardır. Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzinin bu kız şânında şirin bir destanı vardır; destanın son kıt’ası Dürdâne ile Himmet Çavuşun hicrî 1297 (M. 1880) yılında evlendiklerine tarihdir; tarih mısraı kız ile oğlanın yaşları tutarı ile tâmiyelidir.” Güzellerden sorar isen sen bize Bir kız bildim bin içinde bir dâne Oyacıdır ol duhteri pâkîze Çıkırıkcı Abdi kız Dürdâne Dürdânenin oy...

Geçen asır sonlarında Üsküdarda yaşamış, hem kendi güzelliği, hem de işlediği gaayetle sanatlı oyalarının güzelliği büyük şehir İstanbulda şöhret olmuş bir kız; 1876 Türk - Rus harbinin Bulgaristan muhâcirlerinden Kızanlıklı idi, babası çıkırıkcı esnafındandı, Üsküdarda Büyük Hamam civârında otururlar, anası Fatma Dudu da o hamamın kadınlar kısmında natırlık yapardı. Dürdâne bir şöhret olduğu zaman çocuk sayılacak yaşda idi, fakat oyacılıkda bir dehâ idi; işlediği oyaları bilinen motiflerden, şekillerden almaz, oya motiflerini îcâd ederdi; oya, başda ipek gelmek üzere çeşidli iplikle yapılır iken bu sanatkâr kız incecik altın ve gümüş teller hattâ saç kılından bile oya işlemişdir; her hafta başında Bedestende müzâyede ile sattırdığı oyalarının isimlerini de kendisi koymuşdur. Tersâne çavuşlarından Himmet adında çok güzel bir delikanlı ile evlenmiş, nâmuskârâne ve zengince bir esnaf hayatı sürerek yaşamışlardır. Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzinin bu kız şânında şirin bir destanı vardır; destanın son kıt’ası Dürdâne ile Himmet Çavuşun hicrî 1297 (M. 1880) yılında evlendiklerine tarihdir; tarih mısraı kız ile oğlanın yaşları tutarı ile tâmiyelidir.” Güzellerden sorar isen sen bize Bir kız bildim bin içinde bir dâne Oyacıdır ol duhteri pâkîze Çıkırıkcı Abdi kız Dürdâne Dürdânenin oyaları bellidir Has ipekle altın gümüş tellidir Bir arşını çil kuruşdan ellidir Nam vermişdir koskoca Bedestâne “Civankaşı”, “Kızperçemi”, “Aldudak”, “Narçiçeği”, “Mormenekşe”, “Dişbudak”, “Şeytanyolu”, “Çarkıfelek”, “Fırıldak”, Oyalarnın ismi belki yüz dâne Oyasından güzel o gül goncesi Bahtı açık doğmuş Kadir Gecesi Natır Fatma anası hem hâcesi Gamzeleri tâlimlidir mestâne Büyük Hamam arkasında hânesi Ol duhteri pâkîzenin lânesi Yüzden artık oğlan var pervânesi Târif idem onları da rindâne Çulha dülger manav saka ya berber Yûsifi Mısrîden verirler haber Pelenk misâl şâhin misâli dilber Tâlib olmuş oyacıya merdâne Oyasını görmüş de bir beyzâde Âşık olmuş nakkaşı perîzâde Hafta başı dâim varır mezâde Yazam ben de mâcerâyı destâne Bıçkın kopuk hâneberduş külhenî Çul çaputdan don ile pîrâheni Anlarda da vardır öyle albeni Akıl çeler itler şehlevendâne Kiminde kaş göz ile perçem kâkûl Kimi dile gelse misâli bülbül Kiminin gözleri güler de gül gül Kimi topuk vurup çıkmış meydâne Şöyle yazmış Levhimahfuz kısmeti Âgâh olun ey Muhammed Ümmeti Yosmam sever Tersâneli Himmeti Filiz Çavuş dirler güli handâne Karadeniz yalısının uşağı Güzel formasında aldır kuşağı Yaşın biçdim yirmisinden aşağı Târihini tahrir ile destâne Şehri İstanbula ideyim ilân Yaşları tarihi koyar meydâne Kız ondört yaşında ondokuz oğlan “Himmet Çavuş sînesinde Dürdâne” 1264 + 33 = 1297 (M. 1880) Vâsıf HİÇ