Maddeler
		İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
	Ciltler
		1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
	Arşiv
		Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
	Keşfet
		Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
	DÜĞME, DÜĞMECİLER
					
					
									Eski Türk giyim kuşamında “düğme”, gördüğü işden başka esvabın süsleri arasında önemli yer alırdı. Tarihimizde servet ve kudreti temsil eden kimselerin altın tel ve ipekli nakışlı en ağır, en kıymetli kumaşlardan yapılmış esvablarındaki düğmeler, o esvabların maddî değerini yükselten elmas, yakut, zümrüd, fîrûze, zeberced, akik gibi kıymetli taşlardan konurdu, ayrıca mercandan, yeşimden, ve oya gibi işlenerek altın tellerden, gümüş tellerden emsalsiz güzellikde düğmeler yapılırdı. Küçük Türk Güzel Sanatları arasına koyabileceğimiz bu eski Türk düğmeleri el tezgâhlarında yapılırdı. Ondokuzuncu asrın ikinci yarısında piyasamıza fabrika işi Avrupa düğmeleri hâkim oluncaya kadar düğmeci sanatkârlar İstanbulda Eyyubda toplanmışlardır ki zamanımızda o semt hâlâ Düğmeciler adını taşımaktadır, o semtde bulunan bir mescid de “Düğmeciler Mescidi” ismi ile anıla gelir (B. : Düğmeciler Mescidi). Yalnız kibar esvablarının değil, ayak takımının giydikleri cebkenlerin, câmedanların, fermenelerin düğmeleri de, ibtidâî malzemesi alelâde şeyler olduğu halde birer sanat eseriydi.
Lâle Devrinin ilk yıllarında sefir zevcesi olarak İstanbula gelmiş İngiliz edîbesi Lady Montagu, Hafize Sultanın tuvaletinden bahsederken; “... sırtındaki erguvan renginde dolamanın kollarının etrâfı ve yakasından eteğine ...
								⇓ Devamını okuyunuz...
								
									Eski Türk giyim kuşamında “düğme”, gördüğü işden başka esvabın süsleri arasında önemli yer alırdı. Tarihimizde servet ve kudreti temsil eden kimselerin altın tel ve ipekli nakışlı en ağır, en kıymetli kumaşlardan yapılmış esvablarındaki düğmeler, o esvabların maddî değerini yükselten elmas, yakut, zümrüd, fîrûze, zeberced, akik gibi kıymetli taşlardan konurdu, ayrıca mercandan, yeşimden, ve oya gibi işlenerek altın tellerden, gümüş tellerden emsalsiz güzellikde düğmeler yapılırdı. Küçük Türk Güzel Sanatları arasına koyabileceğimiz bu eski Türk düğmeleri el tezgâhlarında yapılırdı. Ondokuzuncu asrın ikinci yarısında piyasamıza fabrika işi Avrupa düğmeleri hâkim oluncaya kadar düğmeci sanatkârlar İstanbulda Eyyubda toplanmışlardır ki zamanımızda o semt hâlâ Düğmeciler adını taşımaktadır, o semtde bulunan bir mescid de “Düğmeciler Mescidi” ismi ile anıla gelir (B. : Düğmeciler Mescidi). Yalnız kibar esvablarının değil, ayak takımının giydikleri cebkenlerin, câmedanların, fermenelerin düğmeleri de, ibtidâî malzemesi alelâde şeyler olduğu halde birer sanat eseriydi.
Lâle Devrinin ilk yıllarında sefir zevcesi olarak İstanbula gelmiş İngiliz edîbesi Lady Montagu, Hafize Sultanın tuvaletinden bahsederken; “... sırtındaki erguvan renginde dolamanın kollarının etrâfı ve yakasından eteğine önü elmas düğmelerle süslüydü. Dolamanın açık yakasından görünen iç gömleğinin yakasında da baklava biçiminde yontulmuş gaayet iri bir elmas düğme vardı” diyor.
Güzel bir vücud yapısı, güzel yüzlü bir baş taşıdığı zaman açık, uryan bir sîne o güzelliğe ayrı bir revnak verir, fakat bir gömlek yakasındaki bir tek düğme, âşık gözlerinin sîne temâşâsına engel olur; aşağıdaki mısrâlar Nedim’indir : 
Küşâd eyle aman ol düğmei zerrini bir pâre
*
Çözülmüş düğmeler, çâki giribân nâfedek inmiş
Şu beyit de yine o büyük şâirindir :
Küşâd et düğmemi, pîrehenim aç, sînemi yokla
Hele gör neylemişdir bana şemşir nigâhın, gel
Zamanımızda fabrika işi düğmecilik memleketimizde de çok gelişmişdir; bilhassa kadın düğmeleri arasında zevk ile seyredilecek pek güzel düğmeler yapılmaktadır.
Eski ve yeni Türk düğmeleri, koleksiyon meraklıları için üzerinde önemle durulacak bir konudur.
								
							Tema
							Folklor
						Emeği Geçen
							
						Tür
							Ansiklopedi sayfası
						Paylaş
							X
									FB
									
								Bağlantılar
							→ Kullanım Şartları
								→ Geri Bildirim
								
							İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
														
						TÜM KAYIT
						Kod
						IAM090388
					Tema
						Folklor
					Tür
						Ansiklopedi sayfası
					Biçim
						Baskı
					Dil
						Türkçe
					Haklar
						Açık erişim
					Hak Sahibi
						Kadir Has Üniversitesi
					Tanım
						Cilt 9, sayfa 4802-4803
					Bakınız Notu
						B. : Düğmeciler Mescidi
					Tema
						Folklor
					Emeği Geçen
						
					Tür
						Ansiklopedi sayfası
					Paylaş
						X
								FB
								
							Bağlantılar
						→ Kullanım Şartları
							→ Geri Bildirim
						İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
						
					
