“Batı türkcesinde isim : 1 — İçi boş çubuk, kamış; 2 — ağız ile üflenip öttürülen veya buhar makinalarında ses çıkaran âlet; 3 — ince, uzun, dar olan şey”. Dar ve gergin esvaba “Düdük gibi” denilir, çubuk şeklindeki makarnaların bir adı da “Düdük Makarnası” dır. Dilimizde “Parayı veren düdüğü çalar...” diye bir deyim vardır ki günlük sohbet diline meşhur bir Nasreddin Hoca fıkrasından geçmişdir. İstanbulun günlük hayatında çeşidli düdük sesleri dinlenir. Limanda çeşidli kalınlıkda vapur düdükleri; liman hatları vapurlarının iskelelerden kalkarken ve iskelelere yaklaşır iken düdük öttürmeleri kadimden devam ede gelen bir seyrüsefer kaidesidir. Liman vapurlarında düdükler bacaların ön tarafına takılır ve ekseriyâ çift düdük bulunup bu düdüklerden biri paralayıcı, canhiraş bir ses çıkarır ki “Canavar düdüğü” denilir; vapurlar bu düdükleri diğer deniz vasıtalarına karşı sert ihtarlarda bulunmak için öttürürler. Yolda karşılaşan vapurlar, tek veya çift düdük öttürerek tâkib edeceği yönü bildirir, dolayısı ile düdük muhâvere vâsıtası olarak kullanılır. Limana yaklaşan büyük posta vapurları, şilebler de belli bir şekilde düdük çalarak kılavuz veya gümrük motoru çağırırlar. Limanı sis (duman) basdığı zaman, limanda demirli gemiler fâsılalarla sis çanı çalarlar, seir hâlindeki vapurlar d...

“Batı türkcesinde isim : 1 — İçi boş çubuk, kamış; 2 — ağız ile üflenip öttürülen veya buhar makinalarında ses çıkaran âlet; 3 — ince, uzun, dar olan şey”. Dar ve gergin esvaba “Düdük gibi” denilir, çubuk şeklindeki makarnaların bir adı da “Düdük Makarnası” dır. Dilimizde “Parayı veren düdüğü çalar...” diye bir deyim vardır ki günlük sohbet diline meşhur bir Nasreddin Hoca fıkrasından geçmişdir. İstanbulun günlük hayatında çeşidli düdük sesleri dinlenir. Limanda çeşidli kalınlıkda vapur düdükleri; liman hatları vapurlarının iskelelerden kalkarken ve iskelelere yaklaşır iken düdük öttürmeleri kadimden devam ede gelen bir seyrüsefer kaidesidir. Liman vapurlarında düdükler bacaların ön tarafına takılır ve ekseriyâ çift düdük bulunup bu düdüklerden biri paralayıcı, canhiraş bir ses çıkarır ki “Canavar düdüğü” denilir; vapurlar bu düdükleri diğer deniz vasıtalarına karşı sert ihtarlarda bulunmak için öttürürler. Yolda karşılaşan vapurlar, tek veya çift düdük öttürerek tâkib edeceği yönü bildirir, dolayısı ile düdük muhâvere vâsıtası olarak kullanılır. Limana yaklaşan büyük posta vapurları, şilebler de belli bir şekilde düdük çalarak kılavuz veya gümrük motoru çağırırlar. Limanı sis (duman) basdığı zaman, limanda demirli gemiler fâsılalarla sis çanı çalarlar, seir hâlindeki vapurlar da kısa aralıklarla mütemâdiyen düdük öttürerek yürürler. Sisde liman deniz fenerleri de (Ahırkapı Feneri, Kızkulesi Feneri, Fenerbahçesi Feneri, Haydarpaşa Mendireği Feneri) sis düdükleri öttürürler. Denizcilik Bayramında ve İstanbulun işgalden kurtuluş gününde yapılacak merâsim, limandaki bütün vapurların düdük öttürmeleri ile başlar, ve İstanbul semâsını kaplayan bu düdük sesleri 1 dakika sürer. Mahalle bekçileri ve gece devriye gezen polisler düdük kullanırlar; bekci kontrolu düdükle yapılır, bulundukları yeri devriye arkadaşlarına düdükle bildirirler, ve icâbında düdük ile istimdadda, yardım talebinde bulunurlar. Meydanlarda, önmeli yol kavuşaklarında trafik polisleri kol işaretleri ile birlikde düdük kullanırlar. Stadyomlarda futbol maçları hakemler tarafından düdükle idâre edilir. Maç hastaları, tuttukları takım gaalib durumda ise, hakemin maçın bittiğini ilân edecek son düdüğünü aşırı heyecanla beklerler ve bu düdük ötüncü stadyomu müdhiş bir oğultu kaplar. Fabrikalar iş başı yapar iken ve paydoslarda düdük öttürürler. İzci gençlerin techizatı arasında da bir polis düdüğü vardır. Son zamanlarda da mutfak eşyası arasında “Düdüklü Tencere” ler İstanbulda gaayetle yayılmışdır; hatta ayak takımı, mahalle karıları : “Düdüklü tencere de aldım, kaynanama yine yaranamadım...”, “Elin dâmâdı karısına kat alıyor, benim ki kızıma bir düdüklü tencere bile almadı...” gibi lâflar çok duyulmuşdur.