Türk P.T.T. İdâresinin en seçkin sîmâlarından, Milletler Arası Yataklı Vagonlar Şirketinin Türkiye mümessili; 1889 da İneboluda doğdu; Sâdık Efendi adında bir zâtin oğludur; annesinin adı Hatice Hanımdır; ilk tahsilini memleketinde yapmış, babasını küçük yaşda kaybederek İstanbulda Darüşşefakânın âguuşi himâyesinde yetişen değerli evlâdı vatandan biri olmuşdur. 1907 Darüşşefakayı parlak bir imtihanla bitirmiş, bu okulun geleneğince (B. : Dârüşşefaka) Telgrafhâneye girmiş, 1908 de meşrûtiyet ilân edilince, yeni devrim Avrupaya tahsile gönderdiği ilk seçkin gençler arasında Dârüşşefakalı Hüsnü Sâdık da Parise giderek “Posta ve Telekominikasiyon Yüksek Okulu” na girmişdir; 1911 de de o yüksek okuldan seçkin bir talebe şöhreti ile diploma aldı ve vatana dönünce Edirne P.T.T. fen müfettişliğine tâyin edildi (1911-1912). 1912 de Balkan Harbinde Ordu hizmetine geçmiş, sekiz ay Geliboluda Kuvâyi Mürettebe muhâberat müfettişliği yapmışdır; bu hizmeti sırasındadır ki, Kuvâyi Mürettebe Erkânı Harbiyesi 1. Şube müdürü Binbaşı Mustafa Kemal Bey (Atatürk) ile tanışmış ve istikbâlin büyük asker - diplomatının sevgi ve güvenini kazanmışdır. Balkan Harbi sonunda posta telgraf Nazırı Öskan Efendi tarafından Bağdad ile Basra arasında Nâsisiye P. T. T. müdürlüğüne tâyin edildi, bu tâyini memuriyet a...

Türk P.T.T. İdâresinin en seçkin sîmâlarından, Milletler Arası Yataklı Vagonlar Şirketinin Türkiye mümessili; 1889 da İneboluda doğdu; Sâdık Efendi adında bir zâtin oğludur; annesinin adı Hatice Hanımdır; ilk tahsilini memleketinde yapmış, babasını küçük yaşda kaybederek İstanbulda Darüşşefakânın âguuşi himâyesinde yetişen değerli evlâdı vatandan biri olmuşdur. 1907 Darüşşefakayı parlak bir imtihanla bitirmiş, bu okulun geleneğince (B. : Dârüşşefaka) Telgrafhâneye girmiş, 1908 de meşrûtiyet ilân edilince, yeni devrim Avrupaya tahsile gönderdiği ilk seçkin gençler arasında Dârüşşefakalı Hüsnü Sâdık da Parise giderek “Posta ve Telekominikasiyon Yüksek Okulu” na girmişdir; 1911 de de o yüksek okuldan seçkin bir talebe şöhreti ile diploma aldı ve vatana dönünce Edirne P.T.T. fen müfettişliğine tâyin edildi (1911-1912). 1912 de Balkan Harbinde Ordu hizmetine geçmiş, sekiz ay Geliboluda Kuvâyi Mürettebe muhâberat müfettişliği yapmışdır; bu hizmeti sırasındadır ki, Kuvâyi Mürettebe Erkânı Harbiyesi 1. Şube müdürü Binbaşı Mustafa Kemal Bey (Atatürk) ile tanışmış ve istikbâlin büyük asker - diplomatının sevgi ve güvenini kazanmışdır. Balkan Harbi sonunda posta telgraf Nazırı Öskan Efendi tarafından Bağdad ile Basra arasında Nâsisiye P. T. T. müdürlüğüne tâyin edildi, bu tâyini memuriyet adı altında sürgün telâkkî ederek gitmedi ve P.T.T. idâresinden istifa ederek ayrıldı; böyle bir seçkin meslek adamını kendi teşkilâtı içine almak isteyen İstanbul Telefon Şirketi tarafından (o zamanlar İstanbul Telefon Şirketi imtiyazlı bir İngiliz şirketidir) otomatik telefon kolunda etüd yapmak üzere Parise gönderildi; bu ikinci Paris ikaameti ve tahsili dört sene sürdü (1912 - 1914). 1914 de Birinci Dünya Harbi başlayınca yurda döndü ve tekrar ordu hizmetine alınarak Bağdada gitti. 1914 - 1916 arasında Bağdad, Trabzon, Samsun, ve tekrar Bağdadda P.T.T. müfettişlikleri yapdı. Birinci Cihan Harbi sonundan 1925 yılına kadar P.T.T. de Talgraf Fabrikasında mühendislik, Telgraf Fen kalemi müdür vekilliği, Posta işleri müdür muavinliği gibi vazifelerde bulundu, kurslarda muallimlik yapdı ve nihayet 1925 de P.T.T. den yine bir istifa ile ayrıldı; bir yıl kadar Türkiye Sanâyi ve Maadin Bankasının satış şûbesi şefliğinde bulundu (1925 - 1926), ve 1926 da Yataklı Vagonlar Şirketi tarafından dâvet edildi. 1924 de Yataklı Vagonlarla P.T.T. arasında bir posta nakliyat anlaşması görüşmesinde P.T.T. yi temsil etmiş olan Hüsnü Sâdık, şirketi temsil eden La Combe isminde bir Fransız ile tanışmışdı. P.T.T. den ayrılınca bir gün bu zât tarafından ziyâret edildi, Mr. La Combe Hüsnü Sâdık Beye büyük milletler arası şirketin Türkiye mümessilliğini teklif etti; teklifi kabul eden H. S. Durukal, 1926 dan 1959 yılına kadar 33 yıl Yataklı Vagonlar Şirketinin Türkiye mümessilliğini yapdı; ve Türkiye Devlet Demir Yollarına hizmeti çok büyük oldu : 1 — Yataklı Vagonlar yalnız Avrupa hattında bulunuyordu; onun himmeti ile Anadolu hattına da geçirildi; 2 — 1927 de yalnız yataklı vagonlardan ve bir lokanta vagonundan mürekkeb bir Haydarpaşa - Ankara ekspres katarı ihdas edildi (Bu katar 1964 kaldırılmışdır). 3 — Türkiyedeki yataklı vagonlar ahşab arabalardı; bu vagonlar mâdeni vagonlarla değiştirildi ve adedleri çoğaltıldı, 1959 da Türkiye demir yolları üzerinde 60 yataklı vagon ile 20 lokanta vagonu çalıştırılıyordu. 4- Lokantalı vagonların mutfağı, en usta türk ahçılarının elinde, milletler arası şirketin en mükemmel mutfaklarından biri oldu. 5 — 1930 da Haydarpaşa - Mısır demiryolu üzerinde Toros Ekspresinin tesisinde önemli rolü oldu. Hüsnü Sâdık Durukal 1959 da Yataklı Vagon Şirketi Türkiye mümessilliğinden emekliye ayrıldı; 11 haziran 1962 de 73 yaşında vefat etti. Güzel konuşur bir meclis adamı, tatlı bir uslûba sâhib bir yazar idi. Cumhuriyet Gazetesinde, İktisâdî Yürüyüş Mecmuasında, Turing Kulüb Belleteninde turizm üzerine pek çok ve pek güzel makaleleri çıkmışdır. P.T.T. Mecmuasında da asıl mesleği üzerine yazıları vardır. Halûk (doğumu 1917) ve Gülseren (doğumu 1924) iki evlâdı olmuşdur. Cumhuriyet Halk Partisi üyesi idi. Bibl. : Cumhuriyet Gazetesi; Kim Kimdir Ansiklopedisi Hüsnü Sadık Durukal (Resim : S. Bozcalı)