Topkapusu Sarayının dört büyük kapusu arasında dört büyük avlu vardır ki Sarayın Haremi Hümûyundan gayri bütün çeşidli yapıları bu avlular etrafında yapılmışdır : Bâbihümâyun ile Bâbüsselâm (Orta Kapu) arasında Birinci Avlu; Bâbüsselâm ile Babüssaade arasında İkinci Avlu; Bâbüssaade ile üç geçid arasında Üçnüncü Avlu üç geçid ile Hasbağçe Kapusu (Gülhâne Parkına açılan kapu) arasında Dördüncü Avlu (B.: Topkapusu Sarayı; Birinci Avlu, cild 5, sayfa 2811; İkinci Avlu; Üçüncü Avlu; Bâbihümâyun, cild 4, sayfa 1765; Babüsselâm, cild 4, sayfa 1777; Bâbüssaade, cild 4, sayfa 1774). Üçüncü Avludan Dördüncü Avluya biri Kilerli Koğuşunun altından, biri Kilerli Koğuşu ile Hazineli Koğuşu arasında, diğeri Hazineli Koğuşu ile Emânet Hazinesi arasında zemini taş döşeli üç dar geçid - yol ile geçilir. Avlu üç kısımdan mürekkebdir. Birinci kısmı, Hasbağçe Kapusuna giden bir yolun sağında kalan zemini toprak kısımdır; Sofa Camii, Esvab Odası ve Mecidiye Köşkü buradadır (B.: Sofa Câmii; Esvab Odası; Mecidiye Köşkü). Hasbağçe Kapusuna doğru meyilli olarak inen yolun solunda kalan kısmı da birbirinden tamamen eyrilmiş biri üsde, biri aşağıda iki parçadır; üsteki parçaya yoldan bir kaç basamak taş merdivenle çıkılır ve ayrısa “Lala Bağçesi” adı ile anılır, Başlala Dâiresi ile bu binâ içinde Hekimbaşı...

Topkapusu Sarayının dört büyük kapusu arasında dört büyük avlu vardır ki Sarayın Haremi Hümûyundan gayri bütün çeşidli yapıları bu avlular etrafında yapılmışdır : Bâbihümâyun ile Bâbüsselâm (Orta Kapu) arasında Birinci Avlu; Bâbüsselâm ile Babüssaade arasında İkinci Avlu; Bâbüssaade ile üç geçid arasında Üçnüncü Avlu üç geçid ile Hasbağçe Kapusu (Gülhâne Parkına açılan kapu) arasında Dördüncü Avlu (B.: Topkapusu Sarayı; Birinci Avlu, cild 5, sayfa 2811; İkinci Avlu; Üçüncü Avlu; Bâbihümâyun, cild 4, sayfa 1765; Babüsselâm, cild 4, sayfa 1777; Bâbüssaade, cild 4, sayfa 1774). Üçüncü Avludan Dördüncü Avluya biri Kilerli Koğuşunun altından, biri Kilerli Koğuşu ile Hazineli Koğuşu arasında, diğeri Hazineli Koğuşu ile Emânet Hazinesi arasında zemini taş döşeli üç dar geçid - yol ile geçilir. Avlu üç kısımdan mürekkebdir. Birinci kısmı, Hasbağçe Kapusuna giden bir yolun sağında kalan zemini toprak kısımdır; Sofa Camii, Esvab Odası ve Mecidiye Köşkü buradadır (B.: Sofa Câmii; Esvab Odası; Mecidiye Köşkü). Hasbağçe Kapusuna doğru meyilli olarak inen yolun solunda kalan kısmı da birbirinden tamamen eyrilmiş biri üsde, biri aşağıda iki parçadır; üsteki parçaya yoldan bir kaç basamak taş merdivenle çıkılır ve ayrısa “Lala Bağçesi” adı ile anılır, Başlala Dâiresi ile bu binâ içinde Hekimbaşı Odası ve Sofa Köşkü (Mustafa Paşa Köşkü) bu Lala Bağçesi üzerindedir, Lala Bağçesine yanlış olarak Lâle Bağçesi diyen ve Lâle Devrinin meşhur lâlelerinin buruda yetiştirildiğini zan ederek büyük hatâya düşen tanınmış yazarlar vardır (B.: Başlala Kulesi, cild 4, sayfa 2194; Mustafa Paşa Köşkü) Hazine Koğuşu ile Emânet Hazinesi arasındaki geçid-yol ile Üçüncü Avludan doğruca bu Lala Bağçesine geçilir. Lala Bağçesinden mermer bir merdivenle zemini mermer döşeli bir taşlık - avluya çıkılır; bu merdiven başında yüksekde Revan Köşkü, taşlıkda fiskiyeli büyük havuz, cebhesi havuz kenarında Hırkai Saadet dâiresinin revaklı kısmı, Sünnet Odası, Sultan İbrahimin iftâriye kameriyesi ve Bağdad Köşkü bulunmaktadır. Dördüncü Avlunun, yolu solunda kalmış son parçası çemen döşeli bir avlu olup ağaçlarla bezenmişdir, burada da büyük bir havuz vardır. Mustafa Paşa - Sofa köşkünden avlunun bu kısmına merdivenle inilir; Bağdad Köşkünün zemin katı da bu kısım üzerindedir (B.: Bağdad Köşkü, cild 4, safya 1804). Topkapusu Sarayında Dördüncü Avlu 1 — Geçidler 2 — Hırkai Saadet Dâiresi 3 — Emânet Hazinesi 4 — Hazneli Koğuşu 5 — Kilerli Koğuşu 6 — Sofa Camii 7 — Esvab Odası 8 — Mecidiye Kasrı 9 — Başlala Kulesi, Hekimbaşı Odası 10 — Sofa yahud Mustafapaşa Kasrı 11 — Lale Bağçesi 12 — Fıskiye 13 — Revan Köşkü 14 — Büyük Havuz 15 — Sünnet Odası 16 — Taşlık ve İftâriye Kameriyesi 17 — Bağdad Köşkü 18 — Havuz 19 — Havuz 20 — Hasbağçe Kapusu Sarayın Gülhâne Parkına açılan kapusu