Bir tenvir vâsıtası olan havagazı 1812 de İngilterede keşfedilmiş olup bu keşfin memleketimize girmesi Sultan Abdülmecid devrine rastlar; bu pâdişah Dolmabağçe Sarayını yapdırtdığı zaman sarayın havagazı ile ışıklandırılması için saray yakınında bir de gazhâne inşâsına lüzum görülmüş ve bu maksadla Dolmabağçe Gazhânesi yapılmışdır. Dolmabağçe Gazhânesi inşasından 1290 (M. 1873-1874) senesine kadar Hazinei Hassa tarafından idâre olunmuşdur. 1290 da Şehiremâneti (Belediye) tarafından İstanbul sokaklarının havagazı lambaları aydınlatılması kararlaşdırılmış, Dolmabağçedeki saray gazhânesi, saraya verilecek gazdan para alınmamak üzere Şehiremânetine devredilmişdir. Bu devirden sonra bu gazhâne tarihçesi, İstanbul şehrinin havagazı ile tenviri gibi çok büyük bir eşe bağlanmışdır (B.: Havagazı). (Dolmabağçe Gazhânesi Stadyomun inşâsından kısa bir müddet sonra tamamen kaldırılmışdır). Osman Nuri ERGİN