Üsküdarlı halk şairi Tophâne ketebesinden Âşık Râzi’nin evrâkı metrûkesi arasındaki defterlerden birinde bu konakda geçmiş bir macerâ nakledilmişdir’ konak hâlen mevcut değildir. Şûrayı Devlet âzâsı bir beyin İçbedestenli babasından kalma mükellef bir ahşab kâşâne idi. 1905-1906 arasında içinden çıkan bir yangında yanmıştır. Mâcerayı manzum olarak nakleden Râzi bir kenara da: “1318 de (1900) Unkapanında Kahveci Süleyman Ağa bir ehli dil âlem idi, kendisi pehlivan yapılı, müheykel olduğu halde yirmi yaşlarında nazlı nârin bir dilber oğlu vardı, delikanlı da arabacılık yapar, yük arabası sürerdi : — Vebâl altında kalmamak için okutmak istedim, haylaz çıkdı, okumadı, günah benim değildir, kaderi yalın ayak, yarım pabuç arabacılık imiş!... derdi. Hikâyeyi İşte bu Süleyman Ağadan dinledim ve kırık dökük bir kalıba sokarak yazdım!...” diyor. Râzi açıkça söylemiyor ama manzûmede adı geçen Süleyman adındaki Çerkeşli uşağın Kahveci Sülayman olduğu aşikârdır. Şu güzeller güzeli Nevcivan beyime bak Albenili fetâdır Şöhreti “Tellikavak”. El ayak iri kıyım Şâhin başında vahşet Şehrîden çıkar mı hiç Böyle zeberdest âfet Minel bâb ilel mihrâb Naklideyim bendeniz İbtidâyı mâcerâ İkiyüz doksan sekiz (1880) Halayık uşak diye Hor görme güzelleri Yaban gülü goncesi İki garib dilberi Fidan boy...

Üsküdarlı halk şairi Tophâne ketebesinden Âşık Râzi’nin evrâkı metrûkesi arasındaki defterlerden birinde bu konakda geçmiş bir macerâ nakledilmişdir’ konak hâlen mevcut değildir. Şûrayı Devlet âzâsı bir beyin İçbedestenli babasından kalma mükellef bir ahşab kâşâne idi. 1905-1906 arasında içinden çıkan bir yangında yanmıştır. Mâcerayı manzum olarak nakleden Râzi bir kenara da: “1318 de (1900) Unkapanında Kahveci Süleyman Ağa bir ehli dil âlem idi, kendisi pehlivan yapılı, müheykel olduğu halde yirmi yaşlarında nazlı nârin bir dilber oğlu vardı, delikanlı da arabacılık yapar, yük arabası sürerdi : — Vebâl altında kalmamak için okutmak istedim, haylaz çıkdı, okumadı, günah benim değildir, kaderi yalın ayak, yarım pabuç arabacılık imiş!... derdi. Hikâyeyi İşte bu Süleyman Ağadan dinledim ve kırık dökük bir kalıba sokarak yazdım!...” diyor. Râzi açıkça söylemiyor ama manzûmede adı geçen Süleyman adındaki Çerkeşli uşağın Kahveci Sülayman olduğu aşikârdır. Şu güzeller güzeli Nevcivan beyime bak Albenili fetâdır Şöhreti “Tellikavak”. El ayak iri kıyım Şâhin başında vahşet Şehrîden çıkar mı hiç Böyle zeberdest âfet Minel bâb ilel mihrâb Naklideyim bendeniz İbtidâyı mâcerâ İkiyüz doksan sekiz (1880) Halayık uşak diye Hor görme güzelleri Yaban gülü goncesi İki garib dilberi Fidan boylu yosmanın Samur saçlar topukda Gümüş baldır topuklar Şehbaz uşak kopukda Kızın gözleri elâ Bakışları gamzeli Dalfes uşak çakır göz Hem de çakır pançeli Kız âvâre kumrudur Çabuk girer kafese Oğlan âhûyi vahşî Altundur ana ökse Kız Çerkesdir ateşli Fingir fingir fingirdek Takdın mı bir çift küpe İstemez düğün dernek Uşak oğlan tığ gibi Yaş onaltı onyedi Rahat bırakır mı hiç Kızgın Hanımefendi. Kızda yanak nardan al Kütür kütür tâzedir Beklediği yolcusu Bir nazlı beyzâdedir Altunun yüzü sıcak Bâde attırır hicab Hanım câmehâbında Mürâhik nûri şebab Selâmlıkda haremde Konak halkı kırk kişi Şüyû bulursa vak’a Defe koyarlar işi. İhtiyar kurt vekilharc Hanımın el ulağı Beye de beşik olmuş Dadı kadın kucağı Aşk ola ol emekdar Vekilharcla dadıya Ört bas oldu rezâlet İş düşmeden kadıya Biri çeker oğlanı Vererek nasihatı Tâlib ol sen şu kıza Kaçırma gel fırsatı Dadı der ki bak kızım Varamazsın sen beye Üstelik bednâm olub Adın çıkar kahbeye Elli altın diyeti Kız yamanır oğlana Baba olur şehbazım Yoldaki toramana Dedik ya biz efendim Konak halkı kırk kişi Halayıkla uşağın Cünbüşü bildi işi Kimi kıskandı kızı Kimi kızdı oğlana Çerkes Nakşidil ile Çerkeşli Süleymana Sır içinde esrârı Ne bey bildi ne hânım Sandılar ateş yakub Görünmemiş dumanım Geçdi tamam yirmi yıl Ne eksik ne ziyâde O Çerkeşli uşağın Oğludur bu beyzâde. Benden duymadınız hâ Başımda patlar kabak Tam Çinili Hamamın Karşısındadır sokak Sormayın ki âşık sen Nerden bildin söylersin Anlasın ârif olan Çıtlatayım pehlesin. Bir yâri gaar ol zaman Yanaşmayda konakda Zerre hilâf söylemem Hesab huzûri Hakda. Asırlar boyunca İstanbulumuzda buna benzer nice vak’alar olagelmişdir; manzûmede açıkça anlatılıyor: bey halayığı sevmiş, bir yolunu bulub dadı kadın himmeti ile kızın koynuna girmiş; hanım da uşağa gönül vererek vekilharcın kılavuzluğu ile oğlanı gizlice hareme almış, oynaşmış, hanım uşakdan ve halayık da beyden gebe kalmışlar, hanımın yolucusunu beye yamamak kolay ise de halayığın yâdogarı rezâlet, skandal olacakdır, onun da yolu bulunmuş, uşak ile halayık ayrı ayrı iknâ edilerek çerkes kızının doğuracağı çocuk için uşak oğlan benimdir demir, buna bey hâriç konakda herkes inanmış, Süleyman Nakşidil’i alıp konakdan ayrılmış. Hanımın doğurduğu bir oğlan çocuğunu da konakda yine herkes, hanım hâriç, beyin oğlu sanmış, ve beyzâde yalın ayaklı, yarım pabuçlu arabacı, uşakzâde de bir küçükbey olmuş. Kahveci Süleyman Ağayı ben de tanıdım, 1918 mütârekesinde 55-60 yaşlarında idi, Anadoluya silâh kaçırmada çalışanlardandır, sözde oğlu olan delikanlının adı Firuz idi, otuz yaşlarında iken Balkan Harbinde şehid olmuşdur. Vâsıf HİÇ Çinilihamamlı Arabacı Küçükbey (Resim: Sabiha Bozcalı)