Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
ÇİMDİK
“Batı türkçesine rumcadan girmiş isimdir: parmakların ucu ile sıkma.” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lûgatı). Târif tam değildir, mübhemdir, “çimdik, bir başkasının yanağını, kolunu, bacağını, veya butunu baş ve şehâdet parmakları ile can yakacak şiddette sıkmak” dır; edeb ve ahlâka aykırı mütecavizâne ve âmiyâne hareketlerdendir; bu harekete çimdiklemek, çimdik atmak denilir. Bilhassa geçen asır sonlarında İstanbulun Direklerarası ve Kapalı Çarşıda Kalpakçılar Caddesi gibi meşhur piyasa (gezip tozma) yerlerinde bıçkınlar, çapkınlar, külhanbeylerinin hafif meşreb kadınlara karşı bir el tecâvüzleri idi ki hemen dâima kadının feryâdı, eğer yanında, yaşlı veya yaşlıca diğer bir kadın varsa o kadının mütecâvize hücûmu, ortalığın karışması, hülâsa bir curcunaya rezalete varırdı; mütecâviz erkek kalabalığa karışıp firar imkânını bulamaz ise yakalanır ve zâbıtaca cezalandırılırdı. Çimdik zâlimâne atılırsa, yeri çürür, morarı, o takdirde, tecavüze uğrayan kadın ırz ehli de olsa, kocası tarafından boşanma tehlikesi ile de karşılaşabilirdi.
İstanbulda çimdik tecavüzleri hâlâ ola gelmektedir; aşağıdaki satırları 1 Mayıs 1964 tarihli Hürriyet Gazetesinden alıyoruz:
“Saçları, Cezaevleri nizamlarına uygun olarak 3 numaralı makine ile kesilmiş, Hamparsum Sarışın 4. Sulh Ceza Mahkemesinin sanık yeri...
⇓ Devamını okuyunuz...
“Batı türkçesine rumcadan girmiş isimdir: parmakların ucu ile sıkma.” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lûgatı). Târif tam değildir, mübhemdir, “çimdik, bir başkasının yanağını, kolunu, bacağını, veya butunu baş ve şehâdet parmakları ile can yakacak şiddette sıkmak” dır; edeb ve ahlâka aykırı mütecavizâne ve âmiyâne hareketlerdendir; bu harekete çimdiklemek, çimdik atmak denilir. Bilhassa geçen asır sonlarında İstanbulun Direklerarası ve Kapalı Çarşıda Kalpakçılar Caddesi gibi meşhur piyasa (gezip tozma) yerlerinde bıçkınlar, çapkınlar, külhanbeylerinin hafif meşreb kadınlara karşı bir el tecâvüzleri idi ki hemen dâima kadının feryâdı, eğer yanında, yaşlı veya yaşlıca diğer bir kadın varsa o kadının mütecâvize hücûmu, ortalığın karışması, hülâsa bir curcunaya rezalete varırdı; mütecâviz erkek kalabalığa karışıp firar imkânını bulamaz ise yakalanır ve zâbıtaca cezalandırılırdı. Çimdik zâlimâne atılırsa, yeri çürür, morarı, o takdirde, tecavüze uğrayan kadın ırz ehli de olsa, kocası tarafından boşanma tehlikesi ile de karşılaşabilirdi.
İstanbulda çimdik tecavüzleri hâlâ ola gelmektedir; aşağıdaki satırları 1 Mayıs 1964 tarihli Hürriyet Gazetesinden alıyoruz:
“Saçları, Cezaevleri nizamlarına uygun olarak 3 numaralı makine ile kesilmiş, Hamparsum Sarışın 4. Sulh Ceza Mahkemesinin sanık yerinde, arkasında jandarma eri olduğu halde sinirli bir halde oturuyordu.
“Suçu, 19 nisan gecesi İstiklâl Caddesinde Ağacamii önünde anne ve babası ile yürümekte olan S.T: adındaki bir kızın kalçasına “çimdik” atmaktı ve 10 gündür Sultanahmet Cezaevinde idi.
“Dünkü duruşmada, kızın annesi şahit olarak dinlenildikten sonra, hâkim, sanığı 6 ay hapis cezâsına çarptırdı ve cezâsını tecil etti.”
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM070990
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 7, sayfa 3985
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.