Tanzimattan önceki devirde, Anadoludan ve Rumeliden İstanbula iş bulub çalışmak için gelen ve büyük şehirde bekâr hayat sürmeye başlayan köylüler, hem şehrin asâyiş ve inzibâtı, hem de erzak istihlâkı ile büyük şehirde sebep oldukları erzak darlığı bakımından hükûmetçe hoş görülmemişlerdir; İstanbula doğru bu iç göçü önlemek, tahdid etmek için, Gedikler yeterli müeyyide görülmemiş, çalışma, iş sahaları esnaf gedikleri ile tahdid edilmiş olduğu halde ayrıca çok sıkı bir bekâr uşağı nizamı kurulmuşdu (B.: Gedik; Bekâr Uşağı Nizâmı). İstanbula iş bulmak için gelen köylüler köylerinde çiftini çubuğunu bırakmış olduğu için bir tarafdan İstanbulun günlük huzur ve geçimini bozub sıkıntıya vermiş, diğer tarafdan da devletin çiftçiden aldığı öşür denilen vergi gelirini azaltmış telâkki edilmiş ve daha on altıncı asırda bu iç göçü önlemek için bu gibiler üzerine “Çiftbozan Vergisi” adı ile bir vergi konmuşdu. Kanunî Sultan Süleyman’ın ölümünden bir sene sonra, hicrî 975 (milâdî 1567) de konulan Çiftbozan Vergisinin tatbiki için İstanbul halkı umumî bir yoklamaya tâbi tutulmuş, büyük güçlüklerle karşılaşılmışdı; Rumeliden ve Anadoludan İstanbula göç işi de kesin olarak önlenememişdi. Zamanımızda bir çift bozan vergisi, bekâr uşağı nizâmı ve esnaf gedikleri olmadığı için köylerden büyük şehi...

Tanzimattan önceki devirde, Anadoludan ve Rumeliden İstanbula iş bulub çalışmak için gelen ve büyük şehirde bekâr hayat sürmeye başlayan köylüler, hem şehrin asâyiş ve inzibâtı, hem de erzak istihlâkı ile büyük şehirde sebep oldukları erzak darlığı bakımından hükûmetçe hoş görülmemişlerdir; İstanbula doğru bu iç göçü önlemek, tahdid etmek için, Gedikler yeterli müeyyide görülmemiş, çalışma, iş sahaları esnaf gedikleri ile tahdid edilmiş olduğu halde ayrıca çok sıkı bir bekâr uşağı nizamı kurulmuşdu (B.: Gedik; Bekâr Uşağı Nizâmı). İstanbula iş bulmak için gelen köylüler köylerinde çiftini çubuğunu bırakmış olduğu için bir tarafdan İstanbulun günlük huzur ve geçimini bozub sıkıntıya vermiş, diğer tarafdan da devletin çiftçiden aldığı öşür denilen vergi gelirini azaltmış telâkki edilmiş ve daha on altıncı asırda bu iç göçü önlemek için bu gibiler üzerine “Çiftbozan Vergisi” adı ile bir vergi konmuşdu. Kanunî Sultan Süleyman’ın ölümünden bir sene sonra, hicrî 975 (milâdî 1567) de konulan Çiftbozan Vergisinin tatbiki için İstanbul halkı umumî bir yoklamaya tâbi tutulmuş, büyük güçlüklerle karşılaşılmışdı; Rumeliden ve Anadoludan İstanbula göç işi de kesin olarak önlenememişdi. Zamanımızda bir çift bozan vergisi, bekâr uşağı nizâmı ve esnaf gedikleri olmadığı için köylerden büyük şehirlere ve bu arada bilhassa İstanbula akın en had şeklini almışdır ki, büyük iktisadî buhrânın başlıca sebeplerinden muazzam bir devlet meselesidir. Hüsnü KINAYLI