EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
7. Cilt: Cem-Çir
ÇITAK
Anadolu halkı ve aslı Anadoludan gelmiş bir kısım İstanbullular tarafından Rumeli türklerine hakaaret yollu takılmış isim, “türk zeyninde çingene” mânâsındadır. Tâzerû civan ger olursak çıtak Çengelistan olur kuştüyü yatak Galatalı Hüseyin Kıl kadar aybı yok tâzeden tâze Çarşuda şöhreti Gümüşendâze Şevheridir dirler şol kara çıtak Lânet olsun öyle çapkın dilbâze Galatalı Hüseyin Bedros Efendi Keresteciyan meşhur lûgatında bu kelime için şunları yazıyor: “Bu kelime farsca şitağ (= haydud, şâkî) isminden alınmışa benziyor. Kökü sankritce ceteka (= pis, kaba adam) ve ceta (= uşak) ve staga (= hırsız) isimlerine ve rusca çudaka (= bambaşka adam, kaygusuz adam, geniş meşrebli adam, haydud kılıklı adam, hilekâr adam) ismine bağlanabilir.” Bir tarih hakikati hâlen Bulgaristanda bulunan Eskizağra müftüsü Râci Efendi merhum tarafından şu beyit ile ifade edilmişdir: Beslesi beşyüz sene İstanbulu Devleti teyid eden Rumeli! Bu belâgatli söz karşısında çıtak, dilimizde muzahfarattan bir kelime olsa gerektir. 1808 de Ruscuk âyanı Alemdar Mustafa Paşaya karşı İStanbulda içden içden bir galeyan başladığı zaman bir gece Babıâli (Paşakapusu) nin kapusuna yapıştırılan ihtilâl beyannâmesinde de diktatör sadrıazama bu isimle hakaaret edilmişti, beyannâmenin yazısı şu idi: “Rumelinden geldi bir...
⇓ Devamını okuyunuz...
Anadolu halkı ve aslı Anadoludan gelmiş bir kısım İstanbullular tarafından Rumeli türklerine hakaaret yollu takılmış isim, “türk zeyninde çingene” mânâsındadır. Tâzerû civan ger olursak çıtak Çengelistan olur kuştüyü yatak Galatalı Hüseyin Kıl kadar aybı yok tâzeden tâze Çarşuda şöhreti Gümüşendâze Şevheridir dirler şol kara çıtak Lânet olsun öyle çapkın dilbâze Galatalı Hüseyin Bedros Efendi Keresteciyan meşhur lûgatında bu kelime için şunları yazıyor: “Bu kelime farsca şitağ (= haydud, şâkî) isminden alınmışa benziyor. Kökü sankritce ceteka (= pis, kaba adam) ve ceta (= uşak) ve staga (= hırsız) isimlerine ve rusca çudaka (= bambaşka adam, kaygusuz adam, geniş meşrebli adam, haydud kılıklı adam, hilekâr adam) ismine bağlanabilir.” Bir tarih hakikati hâlen Bulgaristanda bulunan Eskizağra müftüsü Râci Efendi merhum tarafından şu beyit ile ifade edilmişdir: Beslesi beşyüz sene İstanbulu Devleti teyid eden Rumeli! Bu belâgatli söz karşısında çıtak, dilimizde muzahfarattan bir kelime olsa gerektir. 1808 de Ruscuk âyanı Alemdar Mustafa Paşaya karşı İStanbulda içden içden bir galeyan başladığı zaman bir gece Babıâli (Paşakapusu) nin kapusuna yapıştırılan ihtilâl beyannâmesinde de diktatör sadrıazama bu isimle hakaaret edilmişti, beyannâmenin yazısı şu idi: “Rumelinden geldi bir çıtak, bayrama ya kılıç oynayarak, ya bıçak!” (B.: Alemdar Paşa Vak’ası).
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM070907
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 7, sayfa 3953
Bakınız Notu
B.: Alemdar Paşa Vak’ası
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK