İki yerde kullanılır eski bir deyimdir. 1- Bir câriyenin, halayığın efendileri tarafından çeyizi düzülüp ve başını sokacak bir ev verilerek evlendirilmesi; sarayda Enderunu Hûmayunda padişâhın hususî hizmetinde bulunmuş bir gencin, hizmet ve sadâkatinde mükâfatlandırmak, ona devlet kapusunda çalışıp yükselme yolunu açmak için bir memûriyete tayin edilmesi. 2- Mürâhik bir gencin “kalem” denilen devlet dâirelerinden birine maaşsız şâkird (memur namzedi) olarak alınması. Bir dâireye çırağ edilen genç istidâd ve kaabiliyeti ve ahlâk ile terbiyesi tecrübe edildikden sonra maaşa bağlanır, ona da “nanpâreye geçdi” denilirdi. Esnaf hayâtında bir usta yanında işe giren çocuklar hakkında da aynı tâbir kullanılmış, yalnız avam ağzında çırağı kelimesi çırak olmuşdur (B.: Çırak). Ezelden abdi memlûkin çırağı hassınım zirâ Sebeb sensin beni ihyâya devletle, saadetle Senindir hâne yokdur minnetin şevketlu hünkârım Krem kıl sohbeti helvâya gel ikbâlü şevketle: İbrâhim Paşa Çırâğımsın benim sen hem vezîri nüktedânımsın Nazirin yok sadâkatle meşhûri cihânımsın Beni sen eyledin davet ne mümkin eyliyem ben red Derûninde olan mührim gibi hirzi cânımsın Ahmed III Çırağ itdin beni dâim senin de ey kerimüşşan Çerağın rûşen itsun didii mihri mücellâyı. Nedim Keremdide çırâğındır kulundur müstememdindir ...

İki yerde kullanılır eski bir deyimdir. 1- Bir câriyenin, halayığın efendileri tarafından çeyizi düzülüp ve başını sokacak bir ev verilerek evlendirilmesi; sarayda Enderunu Hûmayunda padişâhın hususî hizmetinde bulunmuş bir gencin, hizmet ve sadâkatinde mükâfatlandırmak, ona devlet kapusunda çalışıp yükselme yolunu açmak için bir memûriyete tayin edilmesi. 2- Mürâhik bir gencin “kalem” denilen devlet dâirelerinden birine maaşsız şâkird (memur namzedi) olarak alınması. Bir dâireye çırağ edilen genç istidâd ve kaabiliyeti ve ahlâk ile terbiyesi tecrübe edildikden sonra maaşa bağlanır, ona da “nanpâreye geçdi” denilirdi. Esnaf hayâtında bir usta yanında işe giren çocuklar hakkında da aynı tâbir kullanılmış, yalnız avam ağzında çırağı kelimesi çırak olmuşdur (B.: Çırak). Ezelden abdi memlûkin çırağı hassınım zirâ Sebeb sensin beni ihyâya devletle, saadetle Senindir hâne yokdur minnetin şevketlu hünkârım Krem kıl sohbeti helvâya gel ikbâlü şevketle: İbrâhim Paşa Çırâğımsın benim sen hem vezîri nüktedânımsın Nazirin yok sadâkatle meşhûri cihânımsın Beni sen eyledin davet ne mümkin eyliyem ben red Derûninde olan mührim gibi hirzi cânımsın Ahmed III Çırağ itdin beni dâim senin de ey kerimüşşan Çerağın rûşen itsun didii mihri mücellâyı. Nedim Keremdide çırâğındır kulundur müstememdindir Unut pâdişühım Vehbii berkeşte sâmavı Seyyid Vehbi Bu kelimenin yukarda kaydettiğimiz yerlerde kullanılmasında bir zerâfet, nükte vardır; çırağın basit lgat mânâsı kandildir, birinci yerde “kendi ışığına hurriyetinin ışığına, kendi evinin, işinin ışığına kavuşmak” ikinci yerde de “bir mesleğin işin ışığı olma” mânâları vardır. Memuriyet; iş hayatında hattâ tek yüksek mevkilere ulaşmış zatler, vaktiyle şahsî hizmetinde bulundukları kimseler güzel ve temiz hâtıralar bırakıp göçmüş ise “Ben falanın çırağıyım!...” diye övünürlerdi.