Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Göksu Değirmeni maddesi
GÖKSU DEGİRMENİ – Büyük Göksu Deresinin kenarında, deniz tarafından gelindiğine göre zamanımızdaki ikinci köprünün hemen yanı başında ve derenin sağ sâhilinde çok eski bir su değirmeni idi. Onyedinci Yüzyıl başlarında mevcud,ve İstanbul civarının en büyük değirmeni idi.İstanbulun fethinde mevcud olduğu söylenebilir. Uzun zaman mîrî bir değirmen olarak işletilmiş,idâresi bir Bostancı Ocağına verilmişdi ; İstanbuldaki asker ocaklarının unlarının büyük kısmı bu değirmenden sağlanırdı ;saray ekmeklerinin ununun da Göksu Değirmeninden geldiği söylenir.
Son yeniçerilerden kalender halk şâiri Çardak Kolluğu çorbacısı Galatalı Hüseyin Ağanın bu değirmenin ırgadlarından bir genc için yazılmış aşağıdaki kıt’ası kaydettiğimiz hususu teyid eden tek vesikadır etmektedir :
Değirmen Ocağı gülüdür Rüstem
Ararım ne zaman Göksuya gitsem
Bir nazlı cilveli bostancı eşbeh
Nigâhında fitne dilinde sitem
1826 da Yeniçeri Ocağının,az sonra Bostancı Ocaklarının kaldırılması üzerine Göksu Değirmeni bir müddet daha askerî bir değirmen olarak işletildi. 1890 da İkinci Sultan Abdülhamid Yazın Göksu Deresinin suyu azaldığı zamanlar değirmen muattal kalırdı.1890 da buhar makinaları ile işler bir değirmene kalbetmesi şartı ,ve askere âid buğdaylarında da tercihle ve çok mutedil bir bedelle övütülmesi şartı ile...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÖKSU DEGİRMENİ – Büyük Göksu Deresinin kenarında, deniz tarafından gelindiğine göre zamanımızdaki ikinci köprünün hemen yanı başında ve derenin sağ sâhilinde çok eski bir su değirmeni idi. Onyedinci Yüzyıl başlarında mevcud,ve İstanbul civarının en büyük değirmeni idi.İstanbulun fethinde mevcud olduğu söylenebilir. Uzun zaman mîrî bir değirmen olarak işletilmiş,idâresi bir Bostancı Ocağına verilmişdi ; İstanbuldaki asker ocaklarının unlarının büyük kısmı bu değirmenden sağlanırdı ;saray ekmeklerinin ununun da Göksu Değirmeninden geldiği söylenir.
Son yeniçerilerden kalender halk şâiri Çardak Kolluğu çorbacısı Galatalı Hüseyin Ağanın bu değirmenin ırgadlarından bir genc için yazılmış aşağıdaki kıt’ası kaydettiğimiz hususu teyid eden tek vesikadır etmektedir :
Değirmen Ocağı gülüdür Rüstem
Ararım ne zaman Göksuya gitsem
Bir nazlı cilveli bostancı eşbeh
Nigâhında fitne dilinde sitem
1826 da Yeniçeri Ocağının,az sonra Bostancı Ocaklarının kaldırılması üzerine Göksu Değirmeni bir müddet daha askerî bir değirmen olarak işletildi. 1890 da İkinci Sultan Abdülhamid Yazın Göksu Deresinin suyu azaldığı zamanlar değirmen muattal kalırdı.1890 da buhar makinaları ile işler bir değirmene kalbetmesi şartı ,ve askere âid buğdaylarında da tercihle ve çok mutedil bir bedelle övütülmesi şartı ile ermeni asıllı iş adamlarından Apik Unciyan Efendiye devredildi.
Su ile işleyen eski değirmenin kaç taş olduğu bilinmiyor,Apik Unciyan 9 taşlı bir değirmen kurdu,6 taş İngiltereden getirtilen 155 beygir kuvvetiyle ve mâden kömürü ile işleyecek,3 taş da kış için su değirmeni olacakdı.Değirmenin yanına 36 ton buğday alacak 3 de anbae yapıldı.Yeni değirmenin açılış töreni 13 temmuz 1892 tarihli İstanbul gazetelerinde tafsilât ile yazılmışdır.Dâvetlilere ziyâfetler verilmiş,Göksu Deresi kenarında bir de saz âlemi yapılmışdır.Resmi küşadda duayı Anadoluhisarı imamı Hâfız Sadık Efendi okumuşdu.Apik Efendi değirmeni asker emrine on meccanen işletmişdi. Değirmenin bütün amelesi ermedi idi,başlarında da Asdil, Haçik ve Avadis adında üç değirmenci ustası bulunuyordu.
Mütâreke senelerinde bu mîri değirmenen adını tesbit edemediğimiz bir rumun elinde olduğu görülüyor.1918-1921 yılları arasında türlü karanlık işler çevirmiş,büyük zaferden sonra Yunanistana kaçmış,kaçarken de değirmeni hâinâne tahrib etmişdir.Yeri son zamanlarda hazine tarafından Göksu Mahallesi Hayır Eserleri Kapdırma Derneğine satılmış,dernek tarafından da değirmenin yerine bir yatılı kur’an kursu binâsı yaptırılmışdır.
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G2020
Tema
Yapı
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Göksu-Gökyay bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Madde numarası ve düzeltmeler tükenmez kalemle yazılmıştır. Beyitlerin bir kısmı belgeye yapıştırılmıştır.
Bibliyografya Notu
Galatalı Hüseyin Ağa
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.