İstanbulun en büyük ve mükellef yeniçeri kahvehânelerinden biriydi (B.: Kahvehâne; Yeniçeri Kahvehâneleri). Mîrî bir yapı olup Çardak İskelesi Yeniçeri Kolluğu çorbacıları nam ve hesabına işletilegeldiğini tahmin ediyoruz. 1730 ihtilâlinde Patrona Halil’in en yakın ayakdaşı olmuş Kahveci Ali Ağa 56. Çardak Kolluğu çorbacısı olup “Kahveci” lâkabını bu Çardak İskelesi kahvehânesine nisbetle almışdı; ve ihtilâle tekaddüm eden günlerde bu kahvehâne, ihtilâlcilerin neşveret yerlerinden biri olmuşdur. Son yeniçerilerden ve belki 56. Çardak Kolluğunun da son çorbacısı kalender meşreb halk şâiri Galatalı Hüseyin Ağa da uzunca bir müddet bu kahvehânenin küçümsenmeyecek gelirinden faydalanmışdır. Kalender adında bir halk şâirinin bu kahvehâneyi tasvir eden 20 kıt’alık bir destan vardır; destanın ne zaman kaleme alındığı belli değildir. Yeniçeri Ocağı 1826 da kaldırıldıktan sonra İstanbuldaki bütün yeniçeri kahvehâneleri de ya yıkdırılmış, ya bozulmuşdu, fakat hâtıraları halk ağzında uzun bir zaman yaşamışdı. Kahenderin destanının da 1826 dan çok sonra, rivâyet ve hikâyelere istinâden yazılmış olması muhtemeldir. Destan şudur: 1. Çardakdaki Ellialtı Kahvesi Lebi deryâda muhabbet kafesi Peykeler müzeyyen, âlî sofalar Cümle levâzımı mükemmel hepsi 2. Beyan idem size bir bir ey yâran Tâ ki ...

İstanbulun en büyük ve mükellef yeniçeri kahvehânelerinden biriydi (B.: Kahvehâne; Yeniçeri Kahvehâneleri). Mîrî bir yapı olup Çardak İskelesi Yeniçeri Kolluğu çorbacıları nam ve hesabına işletilegeldiğini tahmin ediyoruz. 1730 ihtilâlinde Patrona Halil’in en yakın ayakdaşı olmuş Kahveci Ali Ağa 56. Çardak Kolluğu çorbacısı olup “Kahveci” lâkabını bu Çardak İskelesi kahvehânesine nisbetle almışdı; ve ihtilâle tekaddüm eden günlerde bu kahvehâne, ihtilâlcilerin neşveret yerlerinden biri olmuşdur. Son yeniçerilerden ve belki 56. Çardak Kolluğunun da son çorbacısı kalender meşreb halk şâiri Galatalı Hüseyin Ağa da uzunca bir müddet bu kahvehânenin küçümsenmeyecek gelirinden faydalanmışdır. Kalender adında bir halk şâirinin bu kahvehâneyi tasvir eden 20 kıt’alık bir destan vardır; destanın ne zaman kaleme alındığı belli değildir. Yeniçeri Ocağı 1826 da kaldırıldıktan sonra İstanbuldaki bütün yeniçeri kahvehâneleri de ya yıkdırılmış, ya bozulmuşdu, fakat hâtıraları halk ağzında uzun bir zaman yaşamışdı. Kahenderin destanının da 1826 dan çok sonra, rivâyet ve hikâyelere istinâden yazılmış olması muhtemeldir. Destan şudur: 1. Çardakdaki Ellialtı Kahvesi Lebi deryâda muhabbet kafesi Peykeler müzeyyen, âlî sofalar Cümle levâzımı mükemmel hepsi 2. Beyan idem size bir bir ey yâran Tâ ki okuyanı bırakam hayran Anda âbâd oldu bu dili vîran Yâni çorbacının doldu kisesi 3. Evvelâ tâkında levha nişanı Hacı Bektaş Ocağı kehkeşanı Kahvehânenin nâmus hem şanı Buyurun dir dâvetle cümle nâsı 4. İki tabaka üzre hüddâmı var Biri kahve fürûşi naz şivekâr Biri cundabaz bıçkın yâdigâr Hizmetle memnun iderler herkesi 5. Kaptanpaşa çıplakları âfetler Dürlü türlü nev zuhur kiyâfetler Tatlı dille can sohbetli ülfetler Gülü sünbülü şebbuyu nerkisi 6. Güzellikde cümlesi misli melek Kadife câmedan helâlî gömlek İnce belde şal kuşak şehbaz civelek Şâhin başa koymuşlardır dal fesi 7. Şimşir nâlin ile gümüş topuklar Nişanlı baltalı şehbaz kopuklar Firenk mühtedî tatar kalmuklar Gürcü abazası megril çerkesi 8. Pabuçcu çubukcu ateşci berber Dil varmaz tefrika bu şundan güzel Dirler bize Bektaş Velîdir rehber Hümâ sanırlar bir babaç teresi 9. Havuz fiskiyesi selsebil tamam Sanırsın saraydır noksanı hamam Papas kılıklı bir bektaşi imam Cümle hüddam anın çiğerpâresi 10. Yasemin çubukda Tophâne lüle Doldurt gel efendim şol gonce güle Mangırı da söyle sırma kâküle Bu kahvede keyfin emirânesi 11. Âyineler billûr âvîze billûr Nukuşuşu ziyneti nûri âlâ nûr Hasırlar Mısırdan perdeler Lâhur Çok mu iki akçe kahve pâresi 12. Köçekleri vardır Sakız tavşanı Tiri müjgânına alır nişanı Savrulur tel tel zülfi perişânı Çileden çıkarır hem çalpâresi 13. Seksen kazık üstündedir salaşı Mevkii lâtifdir iskele başı Ağırlar gelse de üçyüz yoldaşı Anda timar olur gönül yâresi 14. Kurulu kurbinde deniz hamamı İstanbulu tutmuş şöhreti nâmı Görürsün uryan nice gül endâmı Her biri bir semtin bir mehpâresi .5. Kimi kebûterdir atar taklayı Kiminde gör bıçkın meşreb edâyı Belde al futayla yüz mehlikaayı İstanbul’un kumrii âvâresi 16. Şûhi şîvekârım salınup gezin Pâyin bus etmeğe râyegân izin Bâlin oldukda ger bir şûhe dizin Müşkil olur pek aklın idâresi 17. Anda serdik biz de peykeye postu Hem çekdik âguuşe tâze rû dostu Sakız mahbûbudur nâmıdır Kosti Fendbazlıkda gaayet çok menteresi 18. Fincanlar fağfûri zarfı telkâri Revâ değil bundan hakkın inkârı Teşrif itse yedi iklim hünkârı Olmaz zerre mikdar bir yüz kaaresi 19. Bunda cem olmuşdur cümle güzeller Bundadır semâi divan gazeller Bunda can sohbeti bezmi ezeller Çardağı cevâhir dirhem dâresi 20. Çeker sakfi bâlâsına al sancak Kahvelerin mihrü mâhıdır Çardak Kazâdan belâdan âsan ide Hak Duâhânı Kalender bîçâresi Çardak İskelesi Yeniçeri Kahvehânesi (R. E. Koçu’nun Patrona Halil adlı eserinde Sabiha Bozcalı’nın bir kompozisyonu