Kibritin çıkıp kullanılmasından önce ateş yakmak için ve bilhassa tütün tiryâkilerinin çubuk lülesinde tütün tutuşdurmak için kullandıkları, koyunda, kuşak kıvrımında veya cebde taşınan takım; ki bir kav parçası, bir çakmaktaşı (sileks) parçası ve bir el ile rahat tutulacak husûsî bir şekilde yapılmış demir - çelik parçasından mürekkebdi. Bunlar meşinden yine sûreti mahsûsada yapılmış, ağzı gaytanla büzmeli para kesesinden büyükce bir keseye konulurdu; kullanılacağı zaman, kavdan küçücük bir kıymık koparılır, kesilir, ve o kav kırıntısı çakmak taşının bir kenarında usûli ile tutulur, çelik parçası da aynı noktada çakmak taşına sür’atli ve sert bir darbe ile vurulurdu, çıkan kıvılcım kavı tutuşdurur, yanmaya başlamış olan kav kırıntısı da meselâ çubuk lülesindeki tütünün üstüne konulurdu; sâhibinin kudretine göre kavın en âlâsı kullanılır, çakmak çeliğinin pek süslüsü yapılır, çakmak keseleri de ayrıca süslü olarak, hattâ küçük bir sanat eseri hâlinde yapılırdı. Evlerde kullanılan çakmak takımları ise kese yerine çakmak kutularına konulurdu.