Geçen asır başında İkinci Sultan Mahmudu, canı fedâ etmeği göze alarak ölümünden kurtarmış saray halayığı cesur bir çerkes kızı; Haremi Hümâyun haznedarlığı yaptığı ve bu vazîfede bulunanlara “Hazînedar Usta” unvânı verildiği için Cevrî Usta imi ile de meşhurdur. Ruscuk âyânı Alemdar Mustafa Paşa İstanbula gelip Dördüncü Sultan Mustafanın yerine Üçüncü Sultan Selimi tekrar tahta çıkarmak üzere Topkapı Sarayını basdığı gün (B.: Mustafa Paşa, Alemdar; Selim III; Mustafa IV; Boğaz kaleleri Yamakları) Enderunu Hümâyunda Sultan Mustafa tarafdarları, bu pâdişahdan başka hânedânın iki erkeği olan Sultan Selim ile şehzâde Mahmudu öldürerek pâdişahları osmanlı tahtında rakipsiz bırakmak istemişlerdi; Sultan Selimi öldürmüşler, fakat şehzâde Mahmudu bu Cevrî Kalfanın müdafaası karşısında ele geçirememişler, o sırada da Saraya giren Alemdar Paşa duruma hâkim olmuşdu. Parlak müdafaa vak’ası şöyle cereyan etmişdir: Enderunda Sultan Mustafalılardan Zenci Nezir, Gürcü Abdülfettah, Sırb Ebe Selim, Bağdadlı Hacı Ali, ak hadım Cevher ve Kör Mehmed Ağalar ile Deli Mustafa kumandasında on iki nefer bostancı ve zülüflü baltacı oğlan Sultan Selim ile şehzâde Mahmudu öldürmek kasdı ile hareme yürü iken, önlerine çıkan ve kendilerini âkibeti meş’um olan bu kötü işden menetmek isteyen baş lala Tayyar Ağa...

Geçen asır başında İkinci Sultan Mahmudu, canı fedâ etmeği göze alarak ölümünden kurtarmış saray halayığı cesur bir çerkes kızı; Haremi Hümâyun haznedarlığı yaptığı ve bu vazîfede bulunanlara “Hazînedar Usta” unvânı verildiği için Cevrî Usta imi ile de meşhurdur. Ruscuk âyânı Alemdar Mustafa Paşa İstanbula gelip Dördüncü Sultan Mustafanın yerine Üçüncü Sultan Selimi tekrar tahta çıkarmak üzere Topkapı Sarayını basdığı gün (B.: Mustafa Paşa, Alemdar; Selim III; Mustafa IV; Boğaz kaleleri Yamakları) Enderunu Hümâyunda Sultan Mustafa tarafdarları, bu pâdişahdan başka hânedânın iki erkeği olan Sultan Selim ile şehzâde Mahmudu öldürerek pâdişahları osmanlı tahtında rakipsiz bırakmak istemişlerdi; Sultan Selimi öldürmüşler, fakat şehzâde Mahmudu bu Cevrî Kalfanın müdafaası karşısında ele geçirememişler, o sırada da Saraya giren Alemdar Paşa duruma hâkim olmuşdu. Parlak müdafaa vak’ası şöyle cereyan etmişdir: Enderunda Sultan Mustafalılardan Zenci Nezir, Gürcü Abdülfettah, Sırb Ebe Selim, Bağdadlı Hacı Ali, ak hadım Cevher ve Kör Mehmed Ağalar ile Deli Mustafa kumandasında on iki nefer bostancı ve zülüflü baltacı oğlan Sultan Selim ile şehzâde Mahmudu öldürmek kasdı ile hareme yürü iken, önlerine çıkan ve kendilerini âkibeti meş’um olan bu kötü işden menetmek isteyen baş lala Tayyar Ağa yalın kılıçların karşısında kendi canını güç kurtarmış, Seferli koğuşu tarafına kaçmışdı. Orada Seferli koğuşu zâbiti Receb paşazâde Mehmet Beye rastladı. Mehmed Bey şehzâde Mahmud çocuk iken lalalık yapmışdı, Tayyar Ağadan müdhiş haberi alınca, o sırada yanlarına gelen hünkâr baş imamı Ahmed Efendi ile beraber üç kişi olu, az evvel katillerin girdiği haremin Kuşhâne kapusuna koşdular. Orada harem muhafızı zencî hadımlardan Anber, Kasım ve Hafız Îsa Ağalara rastladılar; kendileri Enderun halkından oldukları için hareme giremezlerdi; her şeyi göze almış katillerin gösterdiği pervâsızlığı gösteremezlerdi; durumu bu zenci hadımlara anlattılar; zencîlerin üçü de müdhiş bâzû kuvvetine sâhib dev yapılı adamlardı, hemen kılıçlarını çekip Sultan Selim ile şehzâde Mahmudu kurtarmaya koşdular, fakat Sultan Selimin dâiresini basılmış görünce, şehzâde Mahmudu kurtarmaya koşdular; şehzâdenin dâiresini boş buldular, Sultan Mahmudun Cevrî Kalfa tarafından Altun Yolda kendi dâiresine kaçırıldığını öğrendiler (B.: Altun Yol); bu sefer oraya gittiler, bu dâirenin bir taş merdiven ile çıkılıyordu. Üç ağa merdiven başına gelmişdi ki katiller de yetişdi; Ebe Selim: — Ağalar yol açın!.. Şehzâde farmanlıdır, size zarar gelmesin!.. dedi. Kasım Ağa: — Geçemezsiniz!.. dedi. Zenzî Nezir Zülüflü baltacılarla bostancılara: — Bre ne durursunuz!.. Şehzâde yukarda.. işi yarım koyub da candan mı vaz geçersiniz.. bre tepeleyin şunları!.. diye bağırdı. Kaatiler, Sultan Selimin kanı ile bir kat daha vahşîleşmiş saldırırken üç zencî ağa basamakları ikişer ikişer atlıyarak yukarı çıkdılar. Kasım Ağa merdivenin üst başındaki sahanlıkta hâkim bir müdafaa yeri tuttu; Anber ile Hâfız Îsâ da dâirenin kapusunu tuttular. Fakat üç kılıç ondokuz kılıca karşı ne kadar dayanabilirdi? Kasım Ağa beş dakika kadar merdâne döğüşdü, ve bostancılardan birinin fırlattığı mızrak ile bu fedakâr zencî yaralandı; merdiven başı müdafaasız kaldı. İşte o zaman sahnenin kahramanı Cevrî Kalfa oldu. Uzun boylu, güçlü kuvvetli çerkes kızı entârisinin eteklerini belindeki kuşağa sokmuş, başı açık ve yalın ayak bir dişi kaplan gibi fırlamışdı. Bir elinde büyük bir kül çömleği vardı, Îsa ile Anber ağalara: — Durman.. kaçırın.. damdan!.. diye bağırdı, ve kendisi merdiveni çıkmaya başlamış katillerin yüzlerine avuç avuç kül saçmaya başladı, bu şekilde de beş dakika kadar zaman kazanıldı. O zaman içinde de Anber ve Îsa ağalar şehzâde Mahmuda omuz verdiler, “baca” denilen bir tepe penceresinden dama çıkarıp kaçırmağa muvaffak oldular. Cevrî Kalfanın hem tâkatı, hem külü tükenmişdi; adım adım geri çekilirken karnına yediği bir tekme ile yere devrilip bayıldı. Ebe Selim yaman silâhşordu, o sırada tam dama çıkmak üzere bulunan şehzâdeye bir hençer fırlattı, bıçak Sultan Mahmudun bâzusunda bir yara açdı, dama çıkarken de alnını çarpmış, sağ kaşının üstünde hafifçe yaralanmışdı. O sıra Alemdar Paşa da Bâbüssaadeyi kırdırıp Saraya girmiş bulunduğu için, katiller kendi başları kaygusuna düşmüş, kaçıp dağılmışlardı. Cevrî Kalfa İkinci Sultan Mahmud tarafından hizmetinin şânına lâyık mükâfatlara, ihsanlara nâil oldu. Bütün İstanbul halkının fevkalâde hürmet ettiği kahraman kadın 1826 da vefât etti. Divan yolunda Sultanahmed meydanının karşısında büyük taş mekteb ile bir çeşme onun hayır eserleridir.