Hayatı tamamen karanlık içinde, bir güzel ve garib tesâdüf ile adın öğrenib iki parça şiirini elde ettiğimiz çağdaş bir halk şâiri. 1959 yılında Marmara ve Ege bölgelerinde yapdığımız bir yaz gezisinde Edremit’de sokakda bir kitab sergisinde Mâif Reşad Beyin “Eslâf” adındaki meşhur eserinin bir rnüshası, baş ve son kısımlarındaki cild kapakları içlerine ve son kısmında boş bir sayfaya el ile, kurşun kalemi ve güzel bir rık’a ile kaydedilmiş üç şiir dolayısı ile nazarı dikkatimizi celbetti ve bu nüshayı aldık. Kitabın baştarafında şu kayıt vardır: “İşbu kitab Üsküdar’da Atpazarında muytab esnafından Ali Osman Ağanın hânesinde mukim talebei ulûmdan Midillili Mustafa Cevdet’in malıdır, sene 1333”. Bu tarih Birinci Cihan Harbi içine rastlar. Yine kitabın baş tarafında cild kapağı içinde şu satırlar ile bir kabir taşı kitâbesi müsveddesi bulunmaktadır: “Şeîden vefât eden oğlumun mezar taşı için: HÜVELBÂKÎ Yirmi iki yaşındayken kıydı şerîr cânıma Ebeveynim kan ağlayor mağrifet kıl yâ Hüdâ Merdi meydan hem sâhibi hüsnü ânü melâhet Civan idim o mel’un bir bühtâna etti fedâ Öyle bir âh eyledim ki geçsün ciğergâhına Atebei Zülcelâle varsun bu yanık sedâ Ölmesün de iki gözü kör olup da sürünsün Hem mîzânü mahşer günü olsun îmandan cüdâ Midillili Derviş Mustafa Cevdet Efendinin mahdumu sili...

Hayatı tamamen karanlık içinde, bir güzel ve garib tesâdüf ile adın öğrenib iki parça şiirini elde ettiğimiz çağdaş bir halk şâiri. 1959 yılında Marmara ve Ege bölgelerinde yapdığımız bir yaz gezisinde Edremit’de sokakda bir kitab sergisinde Mâif Reşad Beyin “Eslâf” adındaki meşhur eserinin bir rnüshası, baş ve son kısımlarındaki cild kapakları içlerine ve son kısmında boş bir sayfaya el ile, kurşun kalemi ve güzel bir rık’a ile kaydedilmiş üç şiir dolayısı ile nazarı dikkatimizi celbetti ve bu nüshayı aldık. Kitabın baştarafında şu kayıt vardır: “İşbu kitab Üsküdar’da Atpazarında muytab esnafından Ali Osman Ağanın hânesinde mukim talebei ulûmdan Midillili Mustafa Cevdet’in malıdır, sene 1333”. Bu tarih Birinci Cihan Harbi içine rastlar. Yine kitabın baş tarafında cild kapağı içinde şu satırlar ile bir kabir taşı kitâbesi müsveddesi bulunmaktadır: “Şeîden vefât eden oğlumun mezar taşı için: HÜVELBÂKÎ Yirmi iki yaşındayken kıydı şerîr cânıma Ebeveynim kan ağlayor mağrifet kıl yâ Hüdâ Merdi meydan hem sâhibi hüsnü ânü melâhet Civan idim o mel’un bir bühtâna etti fedâ Öyle bir âh eyledim ki geçsün ciğergâhına Atebei Zülcelâle varsun bu yanık sedâ Ölmesün de iki gözü kör olup da sürünsün Hem mîzânü mahşer günü olsun îmandan cüdâ Midillili Derviş Mustafa Cevdet Efendinin mahdumu silindir makinistlerinden olub şehîden vefât eden Ahmed Efendinin ruhu için Elfâtiha, Sene 19 rebîülevvel 1347, 4 eylûy 1929”. Bunun altına şu satır yazılmışdır: “Taşcı çok istediğinden ihtisar ile yaptırıldı.” Kitabın son kısmında boş bir sayfada da bir semêî vardır, kalenderlik yollarında ve ayak takımından bir gencin şânında yazılmışdır. Bir tarih taşımamakla berâber bu Midillili Derviş Mustafa Cevdet Efendinin bu şiiri gencliğinde yazmış olduğunu tahmin ediyoruz. SEMÂÎ Meftun oldum sîmâsında nakış ile rengine Hem elinde ayağında parmak istif dengine Oturtdum pırpırımı gönlümün evrengine Hudud yokdur derûnumun sûruruâhengine Açıldı aşk gemisi pupa yelken engine Koydum samur saç üstüne şehbâzâne dalfesi Londrin çuhalarla giydirdim o bîkesi Pîreheni bürüncünden bermene Şam canfesi Gönül evi şâhinimin oldu altın kafesi Alkış tuttu cümle âlem sevâhil serhengine Alım çalım levendâne kesim biçim yerinde Dayı reviş topuk vurur pençesi hançerinde Rengi deryâ mün’akisdir gök yâkut gözlerinde Şevki şebâb rünümâdır gözlerinin ferinde Ebrûlerin çatmış gider yârim korsan cengine Baba ile oğul arasında en az sekiz yaşlık bir fark kabul edilse, 1929 da oğlu 22 yaşında iken öldürülen bedbaht şâirin o tarihde 40 yaşında bulunması gerekir; Derviş Mustafa Cevdet Efendi eğer hayatta ise hâlen 74-75 yaşlarında olması gerekir. Bu zâtin şiirlerinin bir kabir taşı kitâbesi ile iki semâîden ibâret kalmış olacağını zannetmiyoruz, eğer bir defterde toplamamış, bizim elimize geçen örnekleri gibi kitablarının boş yerlerine yazılmışlar ise hazin bir şekilde dağılmış olacaklardır. Hüsnü KINAYLI