On yedinci asır ortalarında İstanbul’un büyük oyuncu kollarından biri; Laskara adında biri tarafından kurulmuş, bütün oyuncuları Rumlardan ve Ermenilerden müteşekkildi; Evliyâ Çelebi İstanbul’un oyuncu kollarını yazar iken şu mâlûmâtı veriyor: “Cevâhir Kolu – Nefer 200; bunlar Galatada sâkin cevâhirci, kuyumcu Rum ve Ermeniler olduklarından Cevâhir Kolu derler, efrâdı Rum ve Ermeni haramzâdelerdir. Serçeşmelerine Pehlivan Laskara derler, bir tâze cevâhirkâr dilberdir; çegaanebazlıkda, her türlü lû’betebazlıkda ileri gitmişdir. Karındaşı Üsküblü Ermeni büyük bir mukalliddir; Vasiloğlu çingene taklidi yapar; mugbeçeleri pek müstesnâdır, hele Arslan Şah bir mahbûbi bî aman, bir yezîdi sâhib kırandır; saydına tâlib olan mahbub dostları arslan gibi bir pençei nigâh salsa gönüllerini şîrân şikâr ider. Yâver, Habib levendâne kesim biçim yerinde, mukâhhal nerkis gözlü mahbublardır; bunlar bir Rum haracı değer canlardır ki haklarında: Mugzâde aşkı refinde serim eyledim fedâ Kaabil değil.. esîr idüb isterdi almağa demişlerdir.” O asırda oyuncu kollarının en revacda olduğu devir Dördüncü Sultan Murad ile Sultan İbrahim’in zamanlarıdır. Bilhassa Sultan Murad zamanında kolların mahbub köçeklerinin padişah huzûruna götürülüp oynatıldıklarını ve Sultan Murad’dan iltifat gördüklerini Evliyâ Çe...

On yedinci asır ortalarında İstanbul’un büyük oyuncu kollarından biri; Laskara adında biri tarafından kurulmuş, bütün oyuncuları Rumlardan ve Ermenilerden müteşekkildi; Evliyâ Çelebi İstanbul’un oyuncu kollarını yazar iken şu mâlûmâtı veriyor: “Cevâhir Kolu – Nefer 200; bunlar Galatada sâkin cevâhirci, kuyumcu Rum ve Ermeniler olduklarından Cevâhir Kolu derler, efrâdı Rum ve Ermeni haramzâdelerdir. Serçeşmelerine Pehlivan Laskara derler, bir tâze cevâhirkâr dilberdir; çegaanebazlıkda, her türlü lû’betebazlıkda ileri gitmişdir. Karındaşı Üsküblü Ermeni büyük bir mukalliddir; Vasiloğlu çingene taklidi yapar; mugbeçeleri pek müstesnâdır, hele Arslan Şah bir mahbûbi bî aman, bir yezîdi sâhib kırandır; saydına tâlib olan mahbub dostları arslan gibi bir pençei nigâh salsa gönüllerini şîrân şikâr ider. Yâver, Habib levendâne kesim biçim yerinde, mukâhhal nerkis gözlü mahbublardır; bunlar bir Rum haracı değer canlardır ki haklarında: Mugzâde aşkı refinde serim eyledim fedâ Kaabil değil.. esîr idüb isterdi almağa demişlerdir.” O asırda oyuncu kollarının en revacda olduğu devir Dördüncü Sultan Murad ile Sultan İbrahim’in zamanlarıdır. Bilhassa Sultan Murad zamanında kolların mahbub köçeklerinin padişah huzûruna götürülüp oynatıldıklarını ve Sultan Murad’dan iltifat gördüklerini Evliyâ Çelebi kaydediyor. Evliyânın yukardaki satırları da bu padişah devrini tasvir ederken yazılmışdır. Oyuncu kolları, bu Cevâhir Kolu da dahil, Dördüncü Sultan Mehmed zamanında kaldırılıp dağıtılmışdır; aşağıdaki satırları o devirde yaşamış müverrih Enderunlu Mehmed Halîfe’nin “Tarihi Gilmânî” adlı eserinden alıyoruz: “... hattâ şehri İstanbul’da deccal misal zuhûr edüb halkı fiska meylettiren Ahmed Kolu ve Petko Kolu ve Cevâhir Kolu nam ehli fesâdı bilkülliye bunları devşîrip küreğe kodurub şehri İstanbul’u bunlardan pâk eyledi”. Bibl. : Evliyâ Çelebi, Seyyâhatnâme I; Mehmed Halife, Tarihi Gilmânî.