Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Güzellik Müsâbakaları, Yarışmaları maddesi
GÜZELLİK MÜSÂBAKALARI , YARIŞMALARI – Dünyanın her tarafında olduğu gibi memleketimizde de kızlar ve delikanlılar arasında ayrı ayrı yarışmalar yapılmaktadır ;her iki yarışmanın da yapıldığı yer İstanbul olagelmişdir,ve kızlar arasında yapılan yarışmaların zengince bir hâtırası vardır.
Güzel Kızlar Güzellik Yarışmaları – Bu konuda 1971 yılında “Türk Pirelli” mecmuasında “Türkiyede Güzellik Yarışmaları ve Türkün Güzelliğini Dünyaya Tanıtan Üç Türk Kızı” başlığı altında çok güzel,dikkatle derlenmiş bir yazı yayınlanmışdır,fakat ne kadar yazıkdır ki o güzel yazıyı hazırlayan yazarın adı yokdur.O makaaleyi bu şehir kütüğüne hiç bir şey katmadan aynen alıyoruz :
“ 1929 dan 1971 yılına kadar Türkiyede 27 yarışma yapılmışdır,o yarışmalarda Türkiye Güzellik Kıraliçesi seçilen kız türk kızları şunlardır :
1929 Feriha Tevfik
1930 Mübeccel Nâmık
1931 Nâşide Saffet
1932 Keriman Halis
1933 Nazire
1950 Güler Arıman
1951 Günseli Başar
1952 Gelengül Tayfuroğlu
1953 Ayten Akyol
1954 Sibel Göksel
1955 Suna Soley
1956 Can Uysal
1957 Sunay Uslu
Güler Girmen
1958 Ezel Olcay
1959 Figen Özgür
1960 Güler Kıvrak
Nebahat Çehre
1961 Neş’e Durukan
1962 Zeynep Ziyal
1963 Gülseren Eren
Ayten Örnek
1964 Sevtab Eti
Mine Mutlu
1966 İnci Asena
1967 Yeldâ Gürâni
Neş’e Yazıcıgil
1968 Mine Kürkcüoğlu
Zühal Aktan
19...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÜZELLİK MÜSÂBAKALARI , YARIŞMALARI – Dünyanın her tarafında olduğu gibi memleketimizde de kızlar ve delikanlılar arasında ayrı ayrı yarışmalar yapılmaktadır ;her iki yarışmanın da yapıldığı yer İstanbul olagelmişdir,ve kızlar arasında yapılan yarışmaların zengince bir hâtırası vardır.
Güzel Kızlar Güzellik Yarışmaları – Bu konuda 1971 yılında “Türk Pirelli” mecmuasında “Türkiyede Güzellik Yarışmaları ve Türkün Güzelliğini Dünyaya Tanıtan Üç Türk Kızı” başlığı altında çok güzel,dikkatle derlenmiş bir yazı yayınlanmışdır,fakat ne kadar yazıkdır ki o güzel yazıyı hazırlayan yazarın adı yokdur.O makaaleyi bu şehir kütüğüne hiç bir şey katmadan aynen alıyoruz :
“ 1929 dan 1971 yılına kadar Türkiyede 27 yarışma yapılmışdır,o yarışmalarda Türkiye Güzellik Kıraliçesi seçilen kız türk kızları şunlardır :
1929 Feriha Tevfik
1930 Mübeccel Nâmık
1931 Nâşide Saffet
1932 Keriman Halis
1933 Nazire
1950 Güler Arıman
1951 Günseli Başar
1952 Gelengül Tayfuroğlu
1953 Ayten Akyol
1954 Sibel Göksel
1955 Suna Soley
1956 Can Uysal
1957 Sunay Uslu
Güler Girmen
1958 Ezel Olcay
1959 Figen Özgür
1960 Güler Kıvrak
Nebahat Çehre
1961 Neş’e Durukan
1962 Zeynep Ziyal
1963 Gülseren Eren
Ayten Örnek
1964 Sevtab Eti
Mine Mutlu
1966 İnci Asena
1967 Yeldâ Gürâni
Neş’e Yazıcıgil
1968 Mine Kürkcüoğlu
Zühal Aktan
1969 Şermin Ayşin
Azrâ Balkan
1970 Âsüman Tuğberk
Âfet Tuğbay
1971 Filiz Vural
“ Güzellik müsabakası ilk kez 1921 yılında Amerikada bir Plaj Güzeli seçimi ile başlamışdır.
“Medeni dünyaya ayak uydurma çabasındaki genç Türkiye Cumhuriyeti, Türk kadınına yeni cemiyette önemli bir yer vermeye çalışırken, Avrupa’ya yayılmış bulunan güzellik müsabakalarını türk kadını için en önemli bir fırsat bilmiş ve Cumhuriyetin henüz altıncı yılında, Büyük Atatürk’ün emir ve direktifleriyle Cumhuriyet gazetesi tarafından ilk kez Türkiye Güzeli Müsabakası tertiplenmişti.
“Pek büyük bir ilgi uyandıran bu ilk müsabaka 3 eylül 1929 günü yapılmış ve ikinci seçmeye katılan 44 türk kızı arasından, eski Balıkhane Nâzırlarından Mehmet Tevfik Bey’in torunu olan Feriha Tevfik Hanım ilk Türkiye Güzeli seçilmişti. (B.: Dağ, Feriha Tevfik, cild10, sayfa 5683).
“13 Ocak 1930 günü yine “Cumhuriyet” gazetesi tarafından tertiplenen ikinci müsabakada 42 aday arasından Mübeccel Nâmık Hanım Türkiye Güzeli seçilmiş, bunu 19 Ocak 1931 günü yine ayni gazete tarafından tertiplenen müsabaka izlemişti. Bu üçüncü müsabakayı 71 aday arasından, Büyükdere İlkokulu öğretmenlerinden Nâşide Saffet Hanım kazanmıştı.
“3 Temmuz 1932 günü yine Cumhuriyet gazetesi tarafından tertiplenen dördüncü müsabakada, Keriman Halis Hanım Türkiye Güzeli oldu.
“İlk Türkiye Güzeli Feriha Tevfik Hanım Amerika’da, Mübeccel Nâmık ile Nâşide Saffet Hanımlar ise Avrupa’da yapılan Dünya Güzellik müsabakalarında Türkiyeyi temsil etmişlerdi. Keriman Halis Hanım da 31 Temmuz 1932 günü Brüksel’de yapılan Dünya Güzellik Müsabakasına Türkiyeyi temsilen katıldı. 28 millete mensup güzellerin katıldıkları bu müsabakada Keriman Halis Hanım 28 jüri üyesinden 25’inin oyları ile Dünya Güzeli seçilmiş ve bu sonuç bütün dünyada bir geniş akisler uyandırmıştı. Bu olay ile bütün dünya türk kadınının artık kafes arkasında ve peçe altında olmadığını da anlamış oluyordu.
Memlekette bir bayram sevinci uyandıran bu haber karşısında Büyük Atatürk, şu beyanatı ile bu olayın önemini belirtmişdi.
“Türk ırkının necib güzelliğinin daima mahfuz olduğunu gösteren dünya hakemlerinin bu Türk çocuğu üzerindeki hükümlerinden memnunuz. Fakat Keriman Ece (Atatürkün Kıraliçe karşılığı kullandığı bir kelime. Sonra âile bu ismi soy adı olarak aldı) hepimizin işittiğimiz gibi söylemiştir ki, o bütün türk kızlarının en güzeli olmak iddiasında değildir. Bu güzel türk kızımız, ırkının kendi mevcudiyetinde tabii olarak tecelli ettirdiği güzelliğini dünyaya, dünya hakemlerinin tasdikiyle tanıttırmış olmakla elbette kendini memnun ve bahtiyar addetmekte haklıdır. Türk milleti, bu güzel çocuğunu şüphesiz ki samimiyetle tebrik eder. Cumhuriyet gazetesi bu meselede türk ırkının diğer dünya milletleri içinde mümtaz olan asil güzelliğini göstermek teşebbüsünü takip etmiş ve bunu dünya nazarında muvaffakiyetle intaç eylemiştir. Ondan dolayı bittabi bu vesile ile takdir ve tebriklerimize hak kazanmıştır. Şunu da ilâve edeyim ki, türk ırkının dünyanın en güzel ırkı olduğunu bilirim, fakat türk gençlerine şunu hatırlatırım: müftehir olduğumuz tabii güzelliğinizi fenni tarzda muhafaza etmesini biliniz. Ve bu yolda uyanık bir tekâmülün mütemadi tahakkukunu ihmal etmeyiniz. Bununla beraber asıl uğraşmaya mecbur olduğunuz şey, analarınızın oldukları gibi yüksek fazilette dünya birinciliğini tutmaktır.” (3 ağustos 1932 Cumhuriyet Gazetesi)
“Böylelikle uluslararası bir güzellik müsabakasında türk kızına ilk tac’ı Keriman Halis Hanım getirmiş oluyordu.
1933 yılında yapılan müsabakadan sonra memleketimizdeki güzellik müsabakaları inkıtaa uğramış, araya İkinci Dünya Savaşının da girmesiyle bu ara daha da uzamıştı.
“1950 yılında tekrar Cumhuriyet gazetesinin önayak oluşu ile 17 yıllık bir duraklamadan sonra Türkiye Güzellik Müsabakaları yeniden başlamış ve bu ikinci devrenin ilk Türkiye Güzeli de Güler Arıman olmuştu.
“Yeni devrenin ikinci yarışması yine Cumhuriyet gazetesi tarafından organize edilmiş ve 10 ekim 1951 günü İstanbul Spor ve Sergi Sarayı’nda yapılan müsabakada, 124 aday arasından finale kalan 20 kişiden Günseli Başar, Türkiye Güzeli seçilmişti. Güzel Sanatlar Akademisi Moda Bölümü öğrencilerinden olan ve bir emekli yarbayın kızı bulunan Günseli Başar, 12 ağustos 1952 günü Roma’da yapılan Avrupa Güzellik Müsabakasında Türkiyeyi temsil etmiş ve türk kızına uluslararası bir güzellik yarışmasında ikinci tacı kazandırarak Avrupa Güzeli seçilmişti.
“1953 yılından sonra Cumhuriyet gazetesinin bıraktığı bu yarışma organizasyonuna İstanbul Ekspres, Dünya, Milliyet, Hürriyet başta olmak üzere çeşitli gazeteler devam etmiş, o tarihten bu yana her yıl bir hattâ çok seneler iki Türk kızı iki ayrı organizasyonda Türkiye Güzeli ünvanını alarak uluslararası yarışmalarda memleketimizi temsil etmişlerdi.
“Bu arada 1969 yılında Hürriyet gazetesi tarafından ilk ve son kez Sağır ve Dilsizler arasında bir güzellik müsabakası tertiplenmiş ve sessiz dünyanın Türkiye Güzeli seçilen Sevil Tez ayni sene Belgrad’da yapılan Sağır ve Dilsizler Avrupa Güzellik Müsabakasında sessiz âlemin Avrupa Güzeli seçilmişti.
“Nihayet bu yıl, 1971, Hürriyet gazetesi tarafından tertiplenen Türkiye Güzeli müsabakasında birinciliği kazanan 18 yaşındaki lise öğrencisi Filiz Vural, Keriman Halis’ten 39, Günseli Başar’dan 19 yıl sonra, Tunus’ta yapılan müsabakada Avrupa Güzeli seçilirken, türk kızına uluslararası bir güzellik yarışmasında üçüncü kraliçelik tacını hediye etmiş oldu.” (Türk Pirelli)
Bizdeki güzellik yarışmaları ,işin yürütümünü üzerine alan gazete tarafından güzel olduğunu inanmış veya muhitince inandırılmış kızların resimlerinin neşri ile başlar.İlk devre müsabakalarında gazete ile neşredilen resimler bir portre idi,son zamanlarda kızların mayoly yarı çıplak boy resimleri de neşredilmeye başlanmışdır.İşi yürüten gazete bir veya bir kaç tanınmış fotografhâne bildirir,kızlar resimlerini oralarda gazete hesabına çekdirirler.
Önce resimler gazetece teşkil edilmimş bir jüride tedkik edilir; sonra kızlar yarışmanın yapılacağı salonda ,bilet temin edebilen halk da seyirci olarak katılır,büyük jüri heyetinin önüne çıkarılır.Jüriler memleketin yazar,şâir,ressam,heykeltıraş,aktör,spor ilmi ile meşgul ünlü kişileri tarafından kurulur.Hzuruna çıkan kızlar üzerinde güzellik hakkını tesbit edecek kudretde ola gelmişdir.
Kızlar jürinin önünden önce giyimli,tuvaletli olarak geçerler.Sonra soyunur bir mayo ile ikinci sefer görünürler.Saçları mutlakaa dökük olur ve çıplak ayaklarına da iskarpin giyerler.Yarışmaya katılan kızlar arasından önce 10 kız seçilir, “Finalist” denilen o kızlar arasından da birinci,ikinci,üçüncü olarak üç Türkiye Güzeli Kız ayrılır.
Bu yarışmalarda âdet ola gelmişdir,İstanbulun çeşidli iş konusunda çalışan ünlü ticârethâneleri bu üç kıza,arslan payı birincinin olmak üzere,muhtelif hediyeler verirler ;hediyeler arasında ayakkabı,esvab,manto,kumaş,çamaşır makinası,elektirik süpürgesi,radyo,ve hatta salon takımı gibi eşyâ bulunur ,hani,müsabakaya katılan kız bir garib ise çeyizini düzer denilebilir.
Eğer sanat kaabileyitleri de varsa ,güzellik yarışmaları,kızlar için sinema veya sahnelerde ses yıldızılı için de yol açmış olur.
Güzellik yarışmaları için bâkire olmak şarttır.Kıraliçe olan güzel kızlar, mutluluk için bir şey söylenemez ama,zengin izdivaçlar yapma imkânını da bulurlar.
1970 de kızlar ve delikanlılar arasından ayrı ayrı yapılan bir güzellik kıraliçası ve bir güzellik kıralı seçimleri için ,Türkiyenin büyük mecmualarından Hayat (14 mayıs 1970) :“Kimi bel kırdı,kimi pazı şişirdi,ve iki güzel seçildi” gibi alaycı bir başlık kullanmışdır.
Erkek Güzellik Yarışması – Cumhuriyet devrine kadar kızlarımız kafes arkasında ve örtü altında bulunduğu için,yüz yıllar boyunca toplum hayatımızda güzellik konusunda üzerinde durulan sâdece genc erkek,delikanlılar olmuşdu.Hiç bir zaman aralarında bir güzellik yarışması yapılmamış ama,devir devir,içlerinde çom ünlü kişiler de bulunan cemâl âşıkı şâirlerimiz tarafından,zamanlarının güzel delikanlıları ,isimleriyle ve işleriyle tesbit edilerek “Şehrengiz” denilen manzum risâlelerle övülmüşdür (B.:Şehrengiz),zamanlarında İstanbulun şöhretleri olmuş o güzel genclerin isimleri ve kendilerini öven manzumeler bu şehir kütüğüne alınmışlardır.
Türkiyede Kız Güzellik Yarışmaları gibi yanısıra ilk Erkek Güzellik Yarışması 1955 de Tagar Jimnastik Evi arafından tertiplenmişdir ( Erkek Vücudu Güzelliği Müsabakası,cild 10,sayfa 5192).Öyle sanıyoruz ki Erkek Güzellik Yarışmalarında asıl kiymet vücudun adele gelişmesinde aranmakta,ve yüzün melâheti sonra gelmektedir. Hem vücud yapısı ile hem de yüz nakşi ile hakikaten türk erkek güzel olarak tek kişi 1970 yılının birincisi Zekeriya Pehlivan adında bir assubay olmuşdur kanısındayız.
1972 Anadolu Yakası Erkek Güzeli Yarışması –İstanbulun yalnız bir bölgesine mahsus yapılmış ilk güzellik yarışmasıdır ve yarışma yalnız delikanlılar arasında tertiplenmiş,ve büyük şehrin Anadolu yakasında Maltepede yapılmışdır.1972 yılının ekim ayında yapılan bu yarışmaya kaç gencin katıldığını tesbit edemedik.
Bu yarışmanın iki özelliği olmuşdur,ilk defa oalarak şişkin adale nümayişine bakılmamış,erkek vücudu yapısının bediî tenâsübü ve âhengi aranmışdır; onu bulup seçecek jüri heyetini de semtin genc kızlarından kurulmuşdur.Yarışmada birinciliği Mustafa Ulu (20 Yaşında, teknik okul öğrencisi),ikinciliği de Metin Batur (19 Yaşında, Cevizlik Ambalaj Fabrikası işçisi) kazanmışlardır .
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G15A016
Tema
Diğer
Konular
Güzellik müsabakaları, Güzellik yarışmaları, Beauty competitions, Beauty contests, Türk Pirelli Mecmuası, Turkish Pirelli Magazine, Feriha Tevfik, Mübeccel Namık, Naşide Saffet, Keriman Halis, Nazire, Güler Arıman, Günseli Başar, Gelengül Tayfuroğlu, Ayten Akyol, Sibel Göksel, Suna Soley, Can Uysal, Sunay Uslu, Güler Girmen, Ezel Olcay, Figen Özgür, Güler Kıvrak, Nebahat Çehre, Neş'e Durukan, Zeyneb Ziyal, Gülseren Esen, Ayten Örnek, Sevtab Eti, Mine Mutlu, İnci Asena, Yelda Gürani, Neş'e Yazıcıgil, Mine Kürkcüoğlu, Zühal Aktan, Şermin Ayşin, Azra Balkan, Asuman Tuğberk, Afet Tuğbay, Filiz Vural, Feriha Tevfik Dağ, Mehmet Tevfik Bey, Cumhuriyet (Gazete), Cumhuriyet (Newspaper), Büyükdere İlkokulu, Büyükdere Primary School, Atatürk, Hayat (Süreli yayın), Hayat (Periodical), Şehrengiz, Tagar Jimnastik Evi, Tagar Gymnasium, Ahmed Enünlü, Zekeriya Pehlivan, Anadolu Yakası Erkek Güzeli Yarışması (1972), Anatolian Side Male Beauty Contest (1972), Maltepe, Mustafa Ulu, Metin Batur, Cevizli Ambalaj Fabrikası, Cevizli Packing Factory
Tür
Kupür, Belge
Biçim
Baskı, Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Güz bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Metnin bir kısmı ve alıntılanan makale belgeye yapıştırılmıştır. Belge üzerindeki düzeltmeler tükenmez kalemle yazılmıştır. Baskı notları belirtilmiştir.
Bakınız Notu
Dağ (Feriha Tevfik), cilt 10, sayfa 5683; Ahmed Enünlü, cilt 9, sayfa 5131; Şehrengiz; Erkek Vücudu Güzelliği Müsabakası, cilt 10, sayfa 5192; Tagar Jimnastik Evi
Bibliyografya Notu
Türk Pirelli; Cumhuriyet gazetesi, 3 Ağustos 1932; Hayat, 14 Mayıs 1970
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.