Cerrahpaşa Suyu da bir zamanlar şehrin namlı Halkalı sularından biri idi. Onaltıncı asrın ikinci yarısında sadırâzam Cerrah Mehmed Paşa tarafından Aksaray ile Kocamustafapaşa arasında yaptırdığı kendi adına nisbetle anılan cami, çeşme ve çifte hamam için getirttiği bir sudur (B.: Mehmed Paşa, Cerrah); Cami hicrî 1002 yılında (M. 1593) yapıldığına göre Cerrah Paşa Suyunun da bu tarihlerde şehre isâle edilmiş olduğu anlaşılır. Eski kayıtlarda Avrat Bazarında Ahmed Kethüda Mahallesinde Kocamustafapaşa Sokağında diye, yeri işâret edilen çeşmenin kitâbe taşında şu tarih beyti okunur: Nûş idüb Sâdi dâi dedi ol dem tarih “Çeşmei carii mâ abı Mehmed Paşa” Cerrah Paşa Suyunun menbâları; Râmi kışlasının batısında Demirkapı mevkiinin kuzey ve kısmen de doğu cihetinde birçok Halkalı sularının gelib birleştiği Cicoz Çiftliğindeki su kubbesinin güneyindeki Kuyubaşı denilen yerdedir. Buradan künk su yolları güneye teveccüh ederek Maltepe Hastahânesinin arkasından ve Fâtih Suyunun Turuçluk kolunun yoluna paralel olarak seyir ederek Topkapusu ve Mevlevihâne kapusu arasından surları geçer. Su yol surları geçtikten sonra Hisar altından Şehireminde Saray Meydanına gelir ve burada künk yol iki kola ayrılır, bunlardan biri Baruthâne yokuşu üzerindeki su maslağına ulaşır, ve buradan çeşmelere tevzî ...

Cerrahpaşa Suyu da bir zamanlar şehrin namlı Halkalı sularından biri idi. Onaltıncı asrın ikinci yarısında sadırâzam Cerrah Mehmed Paşa tarafından Aksaray ile Kocamustafapaşa arasında yaptırdığı kendi adına nisbetle anılan cami, çeşme ve çifte hamam için getirttiği bir sudur (B.: Mehmed Paşa, Cerrah); Cami hicrî 1002 yılında (M. 1593) yapıldığına göre Cerrah Paşa Suyunun da bu tarihlerde şehre isâle edilmiş olduğu anlaşılır. Eski kayıtlarda Avrat Bazarında Ahmed Kethüda Mahallesinde Kocamustafapaşa Sokağında diye, yeri işâret edilen çeşmenin kitâbe taşında şu tarih beyti okunur: Nûş idüb Sâdi dâi dedi ol dem tarih “Çeşmei carii mâ abı Mehmed Paşa” Cerrah Paşa Suyunun menbâları; Râmi kışlasının batısında Demirkapı mevkiinin kuzey ve kısmen de doğu cihetinde birçok Halkalı sularının gelib birleştiği Cicoz Çiftliğindeki su kubbesinin güneyindeki Kuyubaşı denilen yerdedir. Buradan künk su yolları güneye teveccüh ederek Maltepe Hastahânesinin arkasından ve Fâtih Suyunun Turuçluk kolunun yoluna paralel olarak seyir ederek Topkapusu ve Mevlevihâne kapusu arasından surları geçer. Su yol surları geçtikten sonra Hisar altından Şehireminde Saray Meydanına gelir ve burada künk yol iki kola ayrılır, bunlardan biri Baruthâne yokuşu üzerindeki su maslağına ulaşır, ve buradan çeşmelere tevzî olunur. Diğer yol ise Molla Fenârîye doğru giderek bu hat üzerindeki su maslağına varır. Son yıllara kadar günlük 120 metre kübe yakın bir verimi olan Cerrah Haşa Suyu, Cerrahpaşa Camii, hamamı ve çeşmesinden maada, o civarda Vezir Odaları Sokağında Amuca Hüseyin Paşa, Başçı Mahmud, çeşmeleriyle, Yenibahçede Baltacı Kethüdası çeşmesiyle, Valde Sultan Camiii çeşmeleriyle civar çeşmelerden akardı. Cerrahpaşa Suyu da diğer Halkalı suları gibi künk yollarının gerek şehir dışında ve gerek şehir içinde meskenlerin her nevi akıntıları ile temasta kalmasından tehlikeli bir surette kirlendiği tesbit edilmiş olduğundan 1960 senesinde, Sağlık makamları tarafından şehre akıtılmamak üzere sularda yolları kapattırılmıştı. Saadi Nazım NİRVEN