(Kelime mânası gezilecek yer demektir, zira eskiden talebeler gezerek ders öğreniyorlardı) İstanbul’un ilk Ermeni yüksek ve leylî mektebidir. Hassa Mimarı Karabet Amira Balyan’ın (1800-1866) ve eniştesi keza Hassa Mimarı Ohannes Amira Serveryan’ın (1786-1858) himmet ve maddî yardımları ile ilk defa 9 Aralık 1838 de, Üsküdar’ın, Yenimahalle semtlerinde, bugünkü Semerciyan-Cemaran ilk okulunun yerinde açılmıştır. Burası eskiden Kudüs Ermeni Patrikhanesinin misafirhanesi imiş. İlk müdürü, Dr. Vahan Paşa Manuelyan’ın (1841-1902) pederi Agop Manuelyan (1802-1872) olmuştur. Elliye yakın talebeden kırkının 120,000 kuruşluk senelik masrafını Kudüs Ermeni Patrikhanesi temin etmiş ve on kadar zengin talebenin her birinden de 3000 kuruş ücret alınmıştır. Mektep 3 Ekim 1841 de bazı ihtilâflar yüzünden kapanmıştır. Tarihçi, Avedis Berberyan’a göre, binâ müteakiben askerî hastahâneye tahvil olunmuşsa da, 1845 de Patrik Matteos Başpiskopos Çuhacıyan’ın (1794-1865) ricası ile Ermeni cemaatine iade edilmiştir. Cemaran Mektebi 1 Ekim 1846 da yeniden açılmıştır. Müdürlüğünü bu defa, geçen asrın en büyük Ermeni mütefekkiri Ohannes Badveli Deroyentz (1801-1888) deruhde etmiştir. Bu sefer kırkı ücretli ve onu ücretsiz olmak üzere tekrar elli kadar yatılı talebe kabul edilmiştir. 1850 de, mektep Yed...

(Kelime mânası gezilecek yer demektir, zira eskiden talebeler gezerek ders öğreniyorlardı) İstanbul’un ilk Ermeni yüksek ve leylî mektebidir. Hassa Mimarı Karabet Amira Balyan’ın (1800-1866) ve eniştesi keza Hassa Mimarı Ohannes Amira Serveryan’ın (1786-1858) himmet ve maddî yardımları ile ilk defa 9 Aralık 1838 de, Üsküdar’ın, Yenimahalle semtlerinde, bugünkü Semerciyan-Cemaran ilk okulunun yerinde açılmıştır. Burası eskiden Kudüs Ermeni Patrikhanesinin misafirhanesi imiş. İlk müdürü, Dr. Vahan Paşa Manuelyan’ın (1841-1902) pederi Agop Manuelyan (1802-1872) olmuştur. Elliye yakın talebeden kırkının 120,000 kuruşluk senelik masrafını Kudüs Ermeni Patrikhanesi temin etmiş ve on kadar zengin talebenin her birinden de 3000 kuruş ücret alınmıştır. Mektep 3 Ekim 1841 de bazı ihtilâflar yüzünden kapanmıştır. Tarihçi, Avedis Berberyan’a göre, binâ müteakiben askerî hastahâneye tahvil olunmuşsa da, 1845 de Patrik Matteos Başpiskopos Çuhacıyan’ın (1794-1865) ricası ile Ermeni cemaatine iade edilmiştir. Cemaran Mektebi 1 Ekim 1846 da yeniden açılmıştır. Müdürlüğünü bu defa, geçen asrın en büyük Ermeni mütefekkiri Ohannes Badveli Deroyentz (1801-1888) deruhde etmiştir. Bu sefer kırkı ücretli ve onu ücretsiz olmak üzere tekrar elli kadar yatılı talebe kabul edilmiştir. 1850 de, mektep Yedikule Ermeni Hastahanesine naklolunduktan sonra, 1854-1855 yıllarında Kırım Harbi esnasında Üsküdardaki binâ yeniden askerî hastahâneye ifrağ edilmiştir. Bundan sonra, 1859 yılına kadar resmi idadi mektebi olmuştur. Nihayet 2 Ağustos 1887 de, Yenimahalledeki büyük yangında, üç katlı ahşap binâ tamamen yanmıştır. Cemaran Mektebinden yetişen bazı mühim şahsiyetler şunlardır; Dr. İstepan Paşa Aslanyan (1822-1901), Dr, Ovsep Beyran (1825-1866), Dr. Parunak Bey Feruhan (1824-1869), Karabet Ütücüyan (1823-1903) v.s. 1911 de, aynı mahalde, tüccardan Levon Semerciyan’ın (1859-1926) maddî yardımı ile bugünkü kârgir binâ inşa edilmişdir (Bu okul hakkında Semerciyan – Cemaran Mektebi maddesine bakınız). Kevork PAMUKCİYAN