Asker ressamlarımızdan, İstanbul basınına gazete ve mecmua ressamı olarak uzun yıllar hizmet etmiş bir sanatkâr; gençliğinde “Berutlu”, “Bahriye”, “Haddehâneli” lâkabları ile tanınmışdı, 1881 de Beyrutda doğmuşdur, sabâvet çağında İstanbul’a gelmiş, Tersâne Haddehânesine çırak olarak girmiş, oradan 1901 de şehâdetnâme alarak bir tarafdan tersânede hizmet ederken, resme olan fevkalâde kaabiliyeti âmirlerinin nazarı dikkatini çekerek Sanayii Nefise Mektebine devâmına izin verilmiş ve Ali Cemal 1906 yılında da Sanâyii Nefise’den ressam şehâdetnâmesi almışdır. Bahriye ocağından deniz yüzbaşısı iken ayrılmış (târihi tesbit edilemedi) ve gazete ressamı olarak basın hayatına girmişdir; Birinci Cihan Harbi içinde Tasviri Efkâr gazetesinin ressamı olmuş, bir resimli gazete olarak en ön safda bulunan bu gazetenin sürümünde, baş muharrir Ebüzziyâzâde Velid Bey merhumun yazıları kadar Ali Cemal Beyin hamâsi konudaki resim ve kompozisyonlarının çok büyük rolü olmuşdur. Yine Birinci Cihan Harbi içinde Enver Paşa tarafından Şişli’de bir resim atölyesi açılarak devrin kıymetlerinden yedi sanatkâr bu atölyede, bu büyük harbdeki Türk kahramanlık menkibelerini tablolarla tesbîte memur edilmişlerdi, içlerinde Ali Cemal Beyin de bulunduğu bu ressamlar heyetinin diğer altı sîmâsı Sami Boyar, Sami Yeti...

Asker ressamlarımızdan, İstanbul basınına gazete ve mecmua ressamı olarak uzun yıllar hizmet etmiş bir sanatkâr; gençliğinde “Berutlu”, “Bahriye”, “Haddehâneli” lâkabları ile tanınmışdı, 1881 de Beyrutda doğmuşdur, sabâvet çağında İstanbul’a gelmiş, Tersâne Haddehânesine çırak olarak girmiş, oradan 1901 de şehâdetnâme alarak bir tarafdan tersânede hizmet ederken, resme olan fevkalâde kaabiliyeti âmirlerinin nazarı dikkatini çekerek Sanayii Nefise Mektebine devâmına izin verilmiş ve Ali Cemal 1906 yılında da Sanâyii Nefise’den ressam şehâdetnâmesi almışdır. Bahriye ocağından deniz yüzbaşısı iken ayrılmış (târihi tesbit edilemedi) ve gazete ressamı olarak basın hayatına girmişdir; Birinci Cihan Harbi içinde Tasviri Efkâr gazetesinin ressamı olmuş, bir resimli gazete olarak en ön safda bulunan bu gazetenin sürümünde, baş muharrir Ebüzziyâzâde Velid Bey merhumun yazıları kadar Ali Cemal Beyin hamâsi konudaki resim ve kompozisyonlarının çok büyük rolü olmuşdur. Yine Birinci Cihan Harbi içinde Enver Paşa tarafından Şişli’de bir resim atölyesi açılarak devrin kıymetlerinden yedi sanatkâr bu atölyede, bu büyük harbdeki Türk kahramanlık menkibelerini tablolarla tesbîte memur edilmişlerdi, içlerinde Ali Cemal Beyin de bulunduğu bu ressamlar heyetinin diğer altı sîmâsı Sami Boyar, Sami Yetik, Hikmet Onat, İbrahim Çallı, Namık İsmail ve Avni Lifij’dir. Bu atölyede doğan eserlerden Ali Cemal Beyin elinde süngüsü ile kükremiş ve siperden fırlamış bir Mehmedcik tablosu o zaman Osmanlı Hükûmeti adına Almanya İmparatoru İkinci Wilhelm’e hediye edilmiş, müttefik haşmetpenâh da Ali Cemal Bey’e eilyel atılmış imzâsını taşıyan bir takdirnâme yollamışdı. Şişli Atölyesinde bu yedi kıymetli Türk ressamının yapdığı hamâsi tablolar 1918 yılı başlarında Berlin’de açılan büyük bir resim sergisinde teşhir edilmiş idi ki Ali Cemal Beyin imzasını taşıyanlar şunlardır: “Biraz su..”, Dobruca’da”, “Yaralı”, “Süvâri” (Bu tablo İstanbul Resim ve Heykel Müzesindedir), “Yasak”, “Maydos”, “Süvari hayvan sularken”. Bahriyeli olduğu için gemi resimlerinde ayrıca bir hüneri vardı, Tasviri Efkâr (sonra Tevhîdi Efkâr) gazetesi muharrirlerinden Âbidin Dâver Bey de bilhassa denizcilik konularındaki yazıları ile ayrıca tanınmışdı, ve Ali Cemal Beyle aralarında yakın dostluk vardı. Âbidin Dâver Tevhidi Efkâr’dan ayrılıp Cumhuriyet gazetesine geçince Ali Cemal Beyi de oraya aldırttı, ve sanatkâr uzun yıllar Cumhuriyetde çalışdı; bilhassa zafer günlerinin yıldönümlerinde çizdiği resimler, bu gazetenin birinci sayfasına dâima bir revnak, albeni verirdi; tahmin ederiz ki Cumhuriyet arşivinde resimlerinin orijinalleri hâlâ durur; bir ara Cumhuriyetden ayrılmış, kısa bir süre Akşam gazetesinde çalışmış, sonra hem basından hem de İstanbul’dan ayrılarak ya Adanaya, yahud Antalya’ya gidip yerleşmiş ve 1941 yılında orada ölmüşdür. Pertev Boyar “Türk Ressamları” adındaki eserinde Ali Cemal Beyin İstanbul’da vefât ettiğini yazıyor ki yanıldığını sanıyoruz. Esmer, uzuna yakın orta boylu, zayıf fakat zinde, sakalı matruş pos bıyıklı, gaayet ciddî sükûtî, nâzik bir zat idi. Çok kuvvetli portre - desenler çizerdi. Gazetede çalışırken kitablara ve haftalık dergilere de resimler yapardı. Bir güzel ve büyük hamâsî yağlıboya tablosu da Cumhuriyet Gazetesi binasının alt kat taşlığında, dışardan girildiğine göre tam karşı duvarında son zamanlara kadar duruyordu. Hüsnü KINAYLI