Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
CEBECİ KÖYÜ SU TESİSLERİ
Eyüb ilçesinin kuzey ve kısmen batısında bulunan Küçükköyün batısında bulunan Cebeciköyü civarından Kırkçeşme sularının ana galerisine su veren İmparatorluk devrinde yapılmış bir takım su tesisleri mevcuttur. Yeniçeriler için toptan başka, hemen bütün silâhları zırh, tulga, tüfek ve çeşitli harp malzemesini temin ve harpte nakillerile görevlendirilmiş olan Cebecilerin Ayasofya camii cıvarında kışla ve depolarının bulunmasına rağmen, bu kapıkulu ocağının şehir cıvarındaki bu köyle bir alâka ve bağlılıkları bulunması muhtemeldir.
Lâle devrinin Ahmed-i Sâlis’i zamanında yedi bend inşa ettirmiş olduğunu bildirirler. Bunlardan ikisi Belgrad köyü yakininde, diğer beşi de Cebeciköyü cıvarında bulunuyorlardı. Tarih yazarlarının anlattıklarına göre, İstanbul’un mavi seması altında taze yeşil yapraklarla, nadide çiçeklerin ince kokularile karışmış buğulu cazip aydınlıklarla dolu bahçelerin tarhları arasındaki çağlayan ve havuzlarda suların musikisinin şiir ve füsununa hayran, kendi âleminde yaşayan Üçüncü Sultan Ahmed, Alibey suyunun etrafına serilmiş köyün yeşillikleri içine gömülmüş, civarından çok haz ederdi. Bu kırlarda güneşten düşen aydınlıkların koyu yeşilliklerin huzuru içinde açık toz pembesi bir buhar esirliği aldığı sık bir korunun Padişahı çok cezbettiğini gören damadı ve sadr...
⇓ Read more...
Eyüb ilçesinin kuzey ve kısmen batısında bulunan Küçükköyün batısında bulunan Cebeciköyü civarından Kırkçeşme sularının ana galerisine su veren İmparatorluk devrinde yapılmış bir takım su tesisleri mevcuttur. Yeniçeriler için toptan başka, hemen bütün silâhları zırh, tulga, tüfek ve çeşitli harp malzemesini temin ve harpte nakillerile görevlendirilmiş olan Cebecilerin Ayasofya camii cıvarında kışla ve depolarının bulunmasına rağmen, bu kapıkulu ocağının şehir cıvarındaki bu köyle bir alâka ve bağlılıkları bulunması muhtemeldir.
Lâle devrinin Ahmed-i Sâlis’i zamanında yedi bend inşa ettirmiş olduğunu bildirirler. Bunlardan ikisi Belgrad köyü yakininde, diğer beşi de Cebeciköyü cıvarında bulunuyorlardı. Tarih yazarlarının anlattıklarına göre, İstanbul’un mavi seması altında taze yeşil yapraklarla, nadide çiçeklerin ince kokularile karışmış buğulu cazip aydınlıklarla dolu bahçelerin tarhları arasındaki çağlayan ve havuzlarda suların musikisinin şiir ve füsununa hayran, kendi âleminde yaşayan Üçüncü Sultan Ahmed, Alibey suyunun etrafına serilmiş köyün yeşillikleri içine gömülmüş, civarından çok haz ederdi. Bu kırlarda güneşten düşen aydınlıkların koyu yeşilliklerin huzuru içinde açık toz pembesi bir buhar esirliği aldığı sık bir korunun Padişahı çok cezbettiğini gören damadı ve sadrazamı, burada mermer havuzlar ve sedler yaptırmış, o şiir ve hülya devrinin tarihcisi Raşid’de çocukluğun peri masallarının dekorunu taşıyan bu yeni Husrevabâd diye adlandırmıştı.
Bugün zamanla harap olmuş Cebeciköyü bendlerinden birinin tevkif duvarının önünde bulunan su ıskaralarından Kırkçeşme galerisine hâlâ, yağışsız mevsimlerde bile, günde bin metre küpten fzala su alınmaktadır. Eski ıskara yahut Cebeciköyü ıskarasının boyu 6 m, 80. dir. Bu su toplama tesisile, daha kuzeyinde bulunan Büyük ıskaradan da gelen sular, Cebeci galerisine girdikten sonra sırasile, Arpacı kemerinden, Cebeciköy cıvarındaki Cebeci kemerinden ve Aziz Paşa merasında, Aziz Paşa kemerinden geçer. Buraya kadar galerinin seyir boyu 885 m. yi bulur. Su yolu tekrar bir kemerden geçtikten sonra Mimar Sinan’ın yapmış olduğu büyük su akadüklerinden biri olan Güzelce kemerin çıkış kısmında Kırkçeşme galerisine katılır. Cebeci su yolu üzerindeki kemerler, boyları 20 m. 40 . olan tek kavisli ufak kemerlerdir.
Uzun yıllar İstanbul’a su temin eden Kırkçeşme’nin geniş galerilerini bendlerden maada birçok katma sularda beslerdi. Eski Vakıf sular kayıt defterlerinde Cebeciköyü cıvarından galeriye su veren, Cebeciköyü ıskara başının sağ tarafında, Eyübde Cinci çeşmesi katması, Cebeci kurbunda ıskara suyunun yakınında Eyüb’de Ümmü Sinan kız suyu çeşmesi katması, Çardaklı tarlada İsmihan Sultan katması ve saire gibi katma suların isimleri görülmektedir.
Saadi Nazım NİRVEN
Theme
Location
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Saadi Nâzım Nirven
Identifier
IAM060710
Theme
Location
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 6, page 3404
Theme
Location
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.